νόμπελ

Όπως όλα δείχνουν, ο Βρετανός φυσικός Πίτερ Χιγκς έκανε την Τετάρτη ένα μεγάλο άλμα προς το βραβείο Νόμπελ. Καθισμένος ανάμεσα στο ακροατήριο στην έδρα του CERN στη Γενεύη, ο θεωρητικός φυσικός άκουσε τους ερευνητές να ανακοινώνουν ότι εντόπισαν ισχυρές ενδείξεις για την ύπαρξη ενός σωματιδίου που είχε προτείνει ο ίδιος πριν από μισό αιώνα. Όπως φαίνεται, ο Στίβεν Χόκινγκ έχασε το στοίχημα.

Η ηγέτιδα της αντιπολίτευσης στη Μιανμάρ, Αούνγκ Σαν Σούου Κίι, παρέλαβε με 20 χρόνια καθυστέρηση το βραβείο Νόμπελ Ειρήνης. «Η διεθνής κοινότητα, με συντονισμένο τρόπο, πρέπει να στηρίξει τη δημοκρατική μεταρρυθμιστική πορεία στην πατρίδα μου» είπε από το Όσλο, τονίζοντας ότι είναι «αισιόδοξη» για την επίτευξή της, παρ' ότι διατηρεί «μερικές επιφυλάξεις».

Η καθηγήτρια πολιτικής επιστήμης στην Ιντιάνα, Έλινορ Όστρομ, η πρώτη και η μόνη μέχρι σήμερα γυναίκα που βραβεύτηκε με Νόμπελ Οικονομικών, πέθανε την Τρίτη σε ηλικία 78 ετών. Τα ερευνητικά της ενδιαφέροντα περιστρέφονταν κυρίως γύρω από την διαχείριση των κοινών πόρων (commons).

Βλέποντας το κληροδότημα του αείμνηστου Άλφρεντ Νόμπελ να αρχίζει να εξανεμίζεται, το Ίδρυμα Νόμπελ ανακοίνωσε ότι μειώνει κατά 20% το χρηματικό έπαθλο που απονέμεται στους νομπελίστες. Στην τελετή απονομής που πραγματοποιείται το Δεκέμβριο, οι επιστήμονες που βραβεύτηκαν με τα φετινά Νόμπελ θα λάβουν μόνο 8 εκατ. σουηδικές κορώνες, ή 1,1 εκατ. ευρώ.

Είκοσι νομπελίστες των θετικών επιστημών συνυπογράφουν άρθρο με τίτλο «Στήριξη στην Ελλάδα» στο κορυφαίο αμερικανικό περιοδικό Science. Οι επιφανείς επιστήμονες αναφέρονται στα ευρωπαϊκά διαρθρωτικά κονδύλια που, για διαφόρους λόγους, δεν εισέρρευσαν στην Ελλάδα κατά τα δύο τελευταία χρόνια, και ζητούν τη διάθεσή τους για προγράμματα καινοτομίας και ίδρυση νέων ελληνικών κέντρων αριστείας. Τονίζουν επίσης την ανάγκη να συνεχιστεί η συμμετοχή της Ελλάδας σε ευρωπαϊκά ιδρύματα όπως το EMBL.

Την ελευθερία να ταξιδεύει στο εξωτερικό σε όποια χώρα επιθυμεί απέκτησε η βουλευτής της Αντιπολίτευσης στη Μιανμάρ, Σου Κίι, αφού οι Αρχές της έδωσαν κανονικό διαβατήριο. Ένα από τα πρώτα της ταξίδια θα είναι τον Ιούνιο στη Νορβηγία για να παραλάβει το Νόμπελ Ειρήνης του 1991.

Η ηγέτιδα της αντιπολίτευσης της Μιανμάρ, Αούνγκ Σαν Σούου Κίι ορκίστηκε την Τετάρτη βουλευτής στο Κοινοβούλιο της χώρας της, σε μια ιστορική στιγμή για την τιμημένη με Νόμπελ Ειρήνης πολιτικό. Η Αούνγκ, ύστερα από μια εβδομάδα έντονων διαβουλεύσεων, ανακοίνωσε τελικά τη Δευτέρα ότι δέχεται να ορκιστεί ενώπιον του Κοινοβουλίου για την προστασία του Συντάγματος του 2008, το οποίο είχε καταρτίσει το στρατιωτικό καθεστώς.

Η Σουηδική Ακαδημία δεν βλέπει κανένα λόγο για να αφαιρέσει το βραβείο Νομπέλ Λογοτεχνίας που έχει απονεμηθεί στον Γερμανό συγγραφέα Γκίντερ Γκρας, παρά το θόρυβο που προκλήθηκε για το ποίημα στο οποίο επικρίνει το Ισραήλ. «Ο κ. Γκρας τιμήθηκε με το βραβείο Νομπέλ το 1999 για τη λογοτεχνική του αξία και μόνο, κάτι που συμβαίνει με όλους όσους τιμώνται με το βραβείο αυτό», υπογράμμισε ο μόνιμος γραμματέας της Ακαδημίας, Πέτερ Ένγκλαντ.

Ο Άντερς Μπέρινγκ Μπρέιβικ, ο ακροδεξιός εξτρεμιστής που δολοφόνησε 77 ανθρώπους τον περασμένο Ιούλιο στη Νορβηγία, ισχυρίζεται ότι σχεδίαζε να δολοφονήσει τον πρόεδρο των Ηνωμένων Πολιτειών Μπαράκ Ομπάμα κατά την τελετή παραλαβής του βραβείου Νόμπελ Ειρήνης το 2009.

Παλεύουν για τη δημοκρατία, τα δικαιώματα της γυναίκας, την ελευθερία, την ισοτιμία και την αξιοπρέπεια. Στην πραγματικότητα δίνουν καθημερινή μάχη για ένα καλύτερο αύριο. Με αφορμή την ημέρα της γυναίκας, το in.gr παρουσιάζει πέντε γυναίκες που -παρά τις δυσκολίες- προσπαθούν να κάνουν τον κόσμο καλύτερο. 

Στις τρεις γυναίκες, την πρόεδρο της Λιβερίας, Έλεν Τζόνσον Σέρλιφ, και στις ακτιβίστριες Λέιμα Γκμπόουι, επίσης από τη Λιβερία, και Ταουακούλ Κάρμαν, από την Υεμένη, απονεμήθηκε το Νόμπελ Ειρήνης σε τελετή στο Όσλο. «Το βραβείο αποτελεί αναγνώριση και τιμή για τους αγώνες των απλών γυναικών σε κάθε ταραγμένη γωνιά του κόσμου» δήλωσε η ακτιβίστρια Λ.Γκμπόουι.

Ένας μικρός κατάλογος με χρήσιμες (λιγότερο ή περισσότερο) πληροφορίες για τις χώρες της Λατινικής Αμερικής. Αριθμοί, γεγονότα, επιτεύγματα. Ο θρίαμβος της στατιστικής και της Ιστορίας...

Ο Νεύτωνας θεωρούσε ότι η πιο παραγωγική επιστημονική ηλικία του ήταν γύρω στα 23, ο Αϊνστάιν έλεγε ότι «όποιος δεν έκανε τη μεγάλη συνεισφορά του στην επιστήμη ως τα 30 δεν πρόκειται να την κάνει ποτέ». Οι δυο σοφοί μάλλον δεν έκαναν λάθος για τα δεδομένα της εποχής τους, μια νέα μελέτη όμως δείχνει ότι τα πράγματα έχουν αλλάξει: οι ανακαλύψεις που χαρίζουν τα Νομπέλ σήμερα φαίνεται ότι γίνονται πολύ μετά τα 40.

Η απερχόμενη πρόεδρος της Λιβερίας και βραβευμένη με το Νόμπελ Ειρήνης το 2011, Έλεν Τζόνσον-Σίρλιφ, προηγείται με μικρή διαφορά από τον βασικό της αντίπαλο Ουίνστον Τάμπμαν, σύμφωνα με τη μερική καταμέτρηση των ψήφων που πραγματοποίησε ανεξάρτητη ομάδα πράγμα που τη φέρνει κοντά στην επανεκλογή της. Χωρίς προβλήματα η αναμέτρηση και με αυξημένη προσέλευση.

Στους Αμερικανούς Τόμας Σάρτζεντ και Κρίστοφερ Σιμς δόθηκε το Νόμπελ Οικονομίας για το 2011. Σε ανακοίνωση της Σουηδικής Ακαδημίας αναφέρεται ότι το Νόμπελ αφορά στη δουλειά που έκαναν ως προς την ανάπτυξη μοντέλων για τη μέτρηση των επιπτώσεων της οικονομικής πολιτικής σε μεταβλητές όπως το ΑΕΠ, ο πληθωρισμός, η απασχόληση και οι επενδύσεις.

Σαράντα γυναίκες τραυματίστηκαν το βράδυ της Κυριακής στην πόλη Ταΐζ της νοτιοδυτικής Υεμένης όταν οι κυβερνητικές δυνάμεις κατέστειλαν βίαια διαδήλωση υπέρ της ακτιβίστριας Ταουακόλ Κάρμαν, η οποία μοιράστηκε το Νόμπελ Ειρήνης 2001 μαζί με την πρόεδρο της Λιβερίας Έλεν Τζόνσον Σέρλιφ, και την ακτιβίστρια Λέιμα Γκμπόουι, επίσης από τη Λιβερία.

Στην πρώτη δημοκρατικά εκλεγμένη αρχηγό κράτους της της Αφρικής, την πρόεδρο της Λιβερίας Έλεν Τζόνσον Σέρλιφ, στη Λιβεριανή ακτιβίστρια Λέιμα Γκμπόουι και στην Ταουακούλ Κάρμαν, ηγετικό στέλεχος των διαδηλωτών στην Υεμένη και πρόεδρο της οργάνωσης Γυναίκες Δημοσιογράφοι Χωρίς Αλυσίδες, απονεμήθηκε την Παρασκευή το Νόμπελ Ειρήνης για το 2011.

Στον 80χρονο Σουηδό ποιητή και μεταφραστή Τούμας Τρανστρέμερ απονεμήθηκε το Νόμπελ Λογοτεχνίας 2011. Στην ανακοίνωση της Ακαδημίας αναφέρεται ότι ο ποιητής «μέσω των συνοπτικών και διαφανών εικόνων του μάς δίνει μια ζωντανή πρόσβαση στην πραγματικότητα». Ο ποιητής βρισκόταν στη λίστα των προτεινόμενων για Νόμπελ από το 1973.

«Δεν υπάρχουν ημι-κρύσταλλοι, υπάρχουν μόνο ημι-επιστήμονες», τον κορόιδευαν κάποτε κορυφαίοι συνάδελφοί του. Φέτος, όμως, ο Ισραηλινός επιστήμονας Nτάνιελ Σέχτμαν παίρνει την εκδίκησή του κερδίζοντας το Νόμπελ Χημείας. Οι ημικρύσταλλοί του, που φαινόταν κάποτε να παραβιάζουν τους νόμους της φύσης, βρίσκουν σήμερα πληθώρα εφαρμογών.

Με το Νόμπελ Φυσικής τιμώνται οι τρεις επιστήμονες που έδειξαν ότι το Σύμπαν όχι απλώς συνεχίζει να διογκώνεται, αλλά διαστέλλεται όλο και ταχύτερα. Πρόκειται για τους Σολ Περλμάτερ και Ανταμ Ρις από τις ΗΠΑ και τον Μπράιαν Σμιντ από την Αυστραλία. Το ερευνητικό τρίο διαπίστωσε ότι τα ουράνια σώματα που βρίσκονται πιο μακριά από τη Γη απομακρύνονται και πιο γρήγορα -ήταν μια αναπάντεχη ανακάλυψη που γέννησε τελικά το μυστήριο της σκοτεινής ενέργειας.

Ο Αμερικανός Μπρους Μπέτλερ και ο Zιλ Χόφμαν από το Λουξεμβούργο θα μοιραστούν μεταξύ τους το μισό βραβείο Νομπέλ Ιατρικής και Φυσιολογίας 2011 για τις ανακαλύψεις τους σχετικά με τη μη ειδική ανοσία. Το υπόλοιπο μισό θα δοθεί στον Καναδό Ραλφ Στάινμαν για την ανακάλυψη των δενδριτικών κυττάρων και τον ρόλο τους στην ειδική ανοσία.

Οι Μπρους Μπέτλερ (HΠA), Zιλ Χόφμαν (Λουξεμβούργο) και Ραλφ Στάινμαν (Καναδάς) μοιράζονται το Νόμπελ Ιατρικής 2011 για τις έρευνές τους στο ανοσοποιητικό σύστημα. Αυτό όμως που δεν γνώριζε η επιτροπή του βραβείου είναι ότι ο Στάινμαν πέθανε την περασμένη εβδομάδα. Η διαθήκη του Αλφρεντ Νόμπελ ορίζει ρητά ότι το βραβείο δεν δίνεται μετά θάνατον, φέτος όμως θα γίνει μια εξαίρεση με απόφαση της Επιτροπής βάσει του καταστατικού.

Η Ιατρική ανοίγει τη Δευτέρα την αυλαία των βραβείων Νόμπελ για το 2011. Ακολουθούν τα Νόμπελ Φυσικής και Χημείας την Τρίτη και την Τετάρτη, αυτό της Λογοτεχνίας την Πέμπτη, της Ειρήνης της Παρασκευή στο Όσλο και της Οικονομίας στις 10 Οκτωβρίου. Σύμφωνα με εκτιμήσεις, τα Νόμπελ Ειρήνης και Λογοτεχνίας λογικά θα ακολουθήσουν την επικαιρότητα και την Αραβική Άνοιξη, ενώ αυτό της Οικονομίας θα μείνει μακριά από την επιρροή της παγκόσμιας οικονομικής κρίσης.

Σε ηλικία 71 ετών απεβίωσε η τιμημένη με Νόμπελ Ειρήνης Ουανγκάρι Μαατάι. Η μαχητική Κενυάτισσα οικολόγος έπασχε από καρκίνο. Η Μαατάι ήταν η πρώτη γυναίκα από την Αφρική που βραβεύτηκε -το 2004- με το Νόμπελ Ειρήνης από τη θέσπισή του πριν από εκατό χρόνια. Ίδρυσε το 1977 το «Κίνημα της Πράσινης Ζώνης», το μεγαλύτερο πρόγραμμα δενδροφύτευσης στην Αφρική, ενώ αντιστάθηκε θαρραλέα στο καταπιεστικό πρώην καθεστώς της Κένυας.

Η Ελένα Μπόνερ, χήρα του βραβευθέντα με Νόμπελ Ειρήνης Αντρέι Ζαχάροφ, πέθανε το Σάββατο σε ηλικία 88 ετών, ανακοίνωσε η κόρη της. Σύζυγος του Ζαχάροφ από το 1972, η παιδίατρος το επάγγελμα Μπόνερ ασκούσε δριμεία κριτική στο καθεστώς από τα τέλη της δεκαετίας του '60 και αγωνίστηκε υπέρ των ανθρώπινων δικαιωμάτων.