δημοψήφισμα

Ο ρώσος πρόεδρος, Βλαντιμίρ Πούτιν, απέρριψε τις κατηγορίες της Δύσης ότι το δημοψήφισμα της Κυριακής στην Κριμαία για την ενσωμάτωση στη Ρωσία είναι παράνομο, ξεκαθαρίζοντας ότι η ψηφοφορία θα πραγματοποιηθεί κανονικά. Μάλιστα, σε επικοινωνία που είχε ο Πούτιν με τον ΓΓ του ΟΗΕ, ο ρώσος πρόεδρος χαρακτήρισε το δημοψήφισμα «νόμιμο».

Άκαρπη η συνάντηση Κέρι και Λαβρόφ στο Λονδίνο για την Κριμαία, δύο ημέρες πριν το δημοψήφισμα: «Δεν έχουμε κοινό όραμα» για την Ουκρανία είπε ο ρώσος ΥΠΕΞ, επιμένοντας πως η Μόσχα θα σεβαστεί την «βούληση του λαού της Κριμαίας» στο δημοψήφισμα. Η Μόσχα «δεν σχεδιάζει εισβολή στην νοτιοανατολική Ρωσία» είπε ο Λαβρόφ. «Δεν θα αναγνωρίσουμε το δημοψήφισμα» λέει ο Κέρι, προειδοποιώντας ότι εάν υπάρξει περαιτέρω κλιμάκωση της έντασης θα υπάρξει ακόμα μεγαλύτερο κόστος.

Στην οικία του αμερικανού πρέσβη στο Λονδίνο συναντώνται ο αμερικανός Τζον Κέρι και ο ρώσος Σεργκέι Λαβρόφ, δύο μόλις 24ωρα προτού ανοίξουν οι κάλπες για το δημοψήφισμα στην Κριμαία. Η συνάντηση δεν αναμένεται να έχει κανένα ουσιαστικό αποτέλεσμα με δεδομένα τα όσα έχουν προηγηθεί: εκατέρωθεν προειδοποιήσεις για κυρώσεις και βέτο, όπως και ρωσικά στρατιωτικά μέχρι τη Μεσόγειο. «Ναι» της Μόσχα σε αποστολή του ΟΑΣΕ στην Κριμαία, επιμένοντας πως έχει δικαίωμα να «προστατεύσει τους συμπατριώτες της στην Ουκρανία».

Ένα άτομο σκοτώθηκε και αρκετά τραυματίστηκαν την Πέμπτη, όταν εκατοντάδες φιλορώσοι και ουκρανοί διαδηλωτές συγκρούστηκαν στην ανατολική πόλη Ντονέτσκ. Ο θάνατος αυτός ενδέχεται να οξύνει την ήδη τεταμένη κατάσταση, την ώρα που Ρωσία και ΗΠΑ πραγματοποιούν στρατιωτικά γυμνάσια στην «αυλή» της Ουκρανίας, πριν από το κρίσιμο δημοψήφισμα της Κυριακής στην Κριμαία. «Η Ρωσία δεν θέλει πόλεμο» λέει ο ρώσος πρεσβευτής στον ΟΗΕ, στη διάρκεια έκτακτης συνεδρίασης του Συμβουλίου Ασφαλείας του ΟΗΕ.

Σε επίδειξη δύναμης λίγες ημέρες πριν από το δημοψήφισμα στην Κριμαία σχετικά με την ενσωμάτωση στη Ρωσία, ξεκίνησε η Μόσχα, με τη συμμετοχή περισσότερων από 8.000 στρατιωτών. Παράλληλα, η Ρωσία έχει αναπτύξει έξι μαχητικά και δύο μεταγωγικά αεροσκάφη στη Λευκορωσία, ως απάντηση στην εντατικοποίηση των αναγνωριστικών αποστολών του ΝΑΤΟ.

Εν μέσω του ψυχροπολεμικού κλίματος στη διεθνή διπλωματία λόγω της κρίσης στην Κριμαία, ο αμερικανός υπουργός Εξωτερικών Τζον Κέρι θα συναντήσει τελικά τον ρώσο ομόλογό του Σεργκέι Λαβρόφ στο Λονδίνο την Παρασκευή. Οι ΗΠΑ είχαν απορρίψει τη συνάντηση εάν η Μόσχα δεν έδινε «σημάδια πως επιδιώκει διπλωματική λύση». Ο Πούτιν συνομιλησε με τον ΟΑΣΕ για τις «δυνατότητες συνδρομής του», την ώρα που η ΕΕ αλλά και η G7 απειλούν με «συνέπειες» τη Ρωσία.

Σε συμφωνία για τη μορφή των κυρώσεων σε βάρος ρώσων αξιωματούχων -μέχρι και του στενού περιβάλλοντος του Πούτιν- κατέληξαν, σύμφωνα με διπλωματικές πηγές, οι «28» με στόχο να πιέσουν τη Μόσχα να προχωρήσει σε κινήσεις αποκλιμάκωσης στην Κριμαία. Την ίδια ώρα η Κριμαία, που ετοιμάζεται για το δημοψήφισμα, σκοπεύει να αναλάβει την ιδιοκτησία των περιουσιακών στοιχείων του ουκρανικού Δημοσίου που βρίσκονται στη χερσόνησο. Πυρά της G7 και προειδοποιήσεις στη Ρωσία για «συνέπειες», «αποκλιμάκωση ή κυρώσεις» επαναλαμβάνουν Βερολίνο και Παρίσι.

Μία μέρα μετά την απόφαση της Νέας Ζηλανδίας να κάνει δημοψήφισμα σχετικά με τη σημαία της, στη γειτονική Αυστραλία -με παρόμοια σημαία- αποφάσισαν να τοποθετηθούν σχετικά. Η υπουργός Εξωτερικών Τζούλι Μπίσοπ διευκρίνισε ότι «δεν είναι ζήτημα που ενδιαφέρει ιδιαίτερα στη χώρα», ξεκαθαρίζοντας ότι οι συμπολίτες της είναι περήφανοι για τη σημαία τους.

Στις ΗΠΑ θα βρεθεί ο εκτελών χρέη πρωθυπουργού της Ουκρανίας, Αρσένι Γιατσένιουκ, ο οποίος αναμένεται να συναντηθεί με τον Μπαράκ Ομπάμα, ενώ θα απευθυνθεί και στο Συμβούλιο Ασφαλείας του ΟΗΕ. Την ίδια ώρα, ο εκτελών χρέη προέδρου της χώρας, επανέλαβε ότι το δημοψήφισμα της Κυριακής στην Κριμαία είναι μια φάρσα, αλλά διευκρίνισε ότι το Κίεβο δεν πρόκειται να παρέμβει στρατιωτικά.

Δημοψήφισμα για την παραμονή ή όχι στην ΕΕ προανήγγειλε ο ηγέτης των Εργατικών της Βρετανίας, Εντ Μίλιμπαντ, διευκρινίζοντας πάντως ότι αυτό θα γίνει μόνο εάν αποφασιστεί η παραχώρηση περισσότερων εξουσιών στις Βρυξέλλες. Με άρθρο του στους Financial Times ο Μίλιμπαντ δήλωσε, πάντως, ευρωπαϊστής.

Το επίμαχο δημοψήφισμα της Κυριακής στην Κριμαία παρουσιάζεται από τις φιλορωσικές Αρχές ως ευκαιρία προς τους κατοίκους της χερσονήσου να αποφασίσουν δίκαια και ελεύθερα για το μέλλον τους. Στην πραγματικότητα όμως δεν υπάρχει καν η επιλογή του «όχι» στην ένωση με τη Ρωσία στο ψηφοδέλτιο που θα αναρτήθηκε στο δικτυακό τόπο της τοπικής Βουλής.

Η Κριμαία έκλεισε τον εναέριο χώρο της για τις εμπορικές πτήσεις από την υπόλοιπη Ουκρανία, πέντε ημέρες πριν από το δημοψήφισμα που έχουν προγραμματίσει οι φιλορωσικές αρχές της περιοχής για την προσάρτησή της στη Ρωσία. Ουκρανικό αεροσκάφος, κατευθυνόμενο από το Κίεβο προς τη Συμφερόπολη, υποχρεώθηκε την Τρίτη να επιστρέψει στην ουκρανική πρωτεύουσα. Θα συνεχίσουν την αποστολή τους οι παρατηρητές του ΟΑΣΕ.

Δημοψήφισμα θα κάνει η Νέα Ζηλανδία για το εάν θα αλλάξει τη σημαία της: Η κυβέρνηση προανήγγειλε το στήσιμο της κάλπης μέσα στην επόμενη τριετία, ενώ και η αντιπολίτευση είπε πως θα στηρίξει το εγχείρημα στην περίπτωση που έρθει στην εξουσία. Οι Νεοζηλανδοί έχουν αρχίσει να θεωρούν πως η σημαία -που έχει στο πάνω αριστερό μέρος της τη βρετανική σημαία- είναι αποικιακό κατάλοιπο, ενώ μοιάζει και υπερβολικά με τη σημαία της γειτονικής Αυστραλίας. Οι προτάσεις αφθονούν.

Σκηνικό σαφούς διάσπασης σχηματίζεται στην Ουκρανία: Ενώ το Κίεβο εξετάζει διαδικασίες «εξπρές» για συνεργασία με τις δυτικές χώρες, η Κριμαία -τον έλεγχο στην οποία ουσιαστικά ασκούν οι ρωσικές δυνάμεις- κινείται με ταχύτατες διαδικασίες προς προσάρτηση στη Ρωσία. Η Μόσχα ετοιμάζει πακέτο 1,1 δισ. ευρώ για την Κριμαία και διαμηνύει στη Δύση πως η επέμβαση είναι «σύμφωνη με το Διεθνές Δίκαιο», την ώρα που οι ΗΠΑ ενισχύουν την στρατιωτική συνεργασία με την Πολωνία και το ΝΑΤΟ εξετάζει στενότερες σχέσεις με το Κίεβο.

Οξύνεται επικίνδυνα το κλίμα στην ανατολική Ουκρανία με αντίπαλες διαδηλώσεις εν όψει του δημοψηφίσματος της επόμενης Κυριακής για την προσάρτηση της Κριμαίας από τη Ρωσία. Φιλορώσοι επιτέθηκαν και ξυλοκόπησαν άγρια Ουκρανούς διαδηλωτές την Κυριακή στη Σεβαστούπολη, την ώρα που στο διπλωματικό πεδίο Μέρκελ και Κάμερον επαναλάμβαναν σε επικοινωνία με τον Πούτιν πως το δημοψήφισμα είναι παράνομο για να εισπράξουν στην άλλη άκρη της τηλεφωνικής γραμμής πως οι κινήσεις των «νόμιμων αρχών της Κριμαίας είναι συμβατές με το Διεθνές Δίκαιο»...

Της απόφασής του, τον Οκτώβριο του 2011, για τη διεξαγωγή δημοψηφίσματος στην Ελλάδα, υπεραμύνεται ο πρώην πρωθυπουργός της Ελλάδας, Γιώργος Παπανδρέου, σε σημερινή εκτενή συνέντευξή του στην αυστριακή εφημερίδα Der Standard, που περιστρέφεται, σχεδόν αποκλειστικά, γύρω από αυτό το θέμα.

Να γίνει δημοψήφισμα για την αποκρατικοποίηση της ΔΕΗ ζητά η ΓΕΝΟΠ, υποστηρίζοντας ότι με την πώληση του 66 % των Δικτύων Μεταφοράς (ΑΔΜΗΕ) και των μονάδων ηλεκτροπαραγωγής που θα σχηματίσουν τη «μικρή ΔΕΗ» «θα καταστραφεί ένας ολόκληρος λειτουργικός μηχανισμός».

Ο μεταβατικός πρωθυπουργός της Ουκρανίας κάλεσε τη Μόσχα να αποσύρει τα στρατεύματά της από τους δρόμους της Κριμαίας και να αρχίσει διάλογο με τη νέα ηγεσία στο Κίεβο. Η ουκρανική κυβέρνηση κατηγόρησε τη Ρωσία για υποστήριξη αποσχιστικών ομάδων και κατακεραύνωσε εκ νέου το δημοψήφισμα στην Κριμαία ως παράνομο, λέγοντας πως «κανείς στον πολιτισμένο κόσμο» δεν θα το αναγνωρίσει.

Διαμετρικά αντίθετες παραμένουν οι θέσεις μεταξύ Ουάσινγκτον και Βρυξελλών από τη μία πλευρά και Μόσχας από την άλλη για την κρίση στην Κριμαία, ενώ ο διπλωματικός πόλεμος μαίνεται: «Δεν μπορούμε να αγνοήσουμε τις εκκλήσεις ρωσόφωνων για βοήθεια» λέει ο Πούτιν στον Ομπάμα, «παράνομη» η Ρωσία και το δημοψήφισμα επιμένει ο Λευκός Οίκος. Πρώτη γεύση κυρώσεων στη Μόσχα από την ΕΕ, με τη Γαλλία να διαμηνύει πως οι τόνοι θα ανέβουν εάν δεν υπάρξουν αποτελέσματα. «Ευπρόσδεκτη η Κριμαία» λέει η ρωσική Βουλή, καταδικάζουν ως παράνομο το δημοψήφισμα χώρες της ΕΕ.

Τη στιγμή που η ουκρανική μεταβατική κυβέρνηση και η Δύση καταγγέλλουν ως παράνομο το δημοψήφισμα προσάρτησης στη Ρωσία, η τοπική Βουλή της Κριμαίας κόβει όλους τους δεσμούς με την Ουκρανία, δημιουργεί το δικό της στρατό και εθνικοποιεί τις κρατικές εταιρείες. «Το διάταγμα βάσει του οποίου η Κριμαία είναι ρωσική ισχύει ήδη» λέει ο αντιπρόεδρος της τοπικής κυβέρνησης, διαμηνύοντας ότι τα ουκρανικά στρατεύματα στην περιοχή θα αντιμετωπίζονται ως κατακτητές και πρέπει είτε να παραδοθούν είτε να φύγουν...

Συντονισμένα καταδικάζουν Ηνωμένες Πολιτείες και Ευρωπαϊκή Ένωση τις ρωσικές κινήσεις προσάρτησης της Κριμαίας, προχωρώντας σε στοχευμένες κυρώσεις και προειδοποιώντας με περαιτέρω μέτρα εάν η Ρωσία επιμείνει. Παράνομο χαρακτήρισαν το δημοψήφισμα ο Μπαράκ Ομπάμα, καθώς και οι αρχηγοί κρατών και κυβερνήσεων της ΕΕ που συνεδρίασαν εκτάκτως στις Βρυξέλλες, εγκαλώντας τη Ρωσία για παραβίαση του Διεθνούς Δικαίου. «Έγκλημα κατά του κράτους οργανωμένο από τη Ρωσία» καταγγέλλει η μεταβατική ηγεσία στο Κίεβο...

Στις 16 Μαρτίου θα στηθούν οι κάλπες στην Κριμαία για να το καθεστώς της επαρχίας και τη σχέση της με το Κίεβο, ανέφερε ο αναπληρωτής επικεφαλής της περιφερειακής κυβέρνησης, Ρουστάμ Τεμιργκάλιεφ. Το δημοψήφισμα, σύμφωνα με τα ρωσικά ΜΜΕ, θα γίνει με ερώτημα την παραμονή στην Ουκρανία ή την προσάρτηση στη Ρωσική Ομοσπονδία. Ήδη, η περιφερειακή Βουλή ενέκρινε την προσάρτηση στη Ρωσία.

Σε δημοψήφισμα θέτει το Κοινοβούλιο της Κριμαίας το μελλοντικό καθεστώς της ρωσόφωνης αυτόνομης δημοκρατίας, ανακοινώνοντας ότι στις 25 Μαΐου -ανήμερα των προεδρικών εκλογών- στήνει κάλπες στη χερσόνησο για τη «διεύρυνση της αυτονομίας». Η ανακοίνωση ακολουθεί την επανεμφάνιση Γιανουκόβιτς, και έρχεται εν μέσω των ρωσικών στρατιωτικών γυμνασίων και του μπαράζ προειδοποιήσεων της Δύσης προς το Κρεμλίνο να σεβαστεί την εδαφική ακεραιότητα της Ουκρανίας.

Η Γερμανίδα καγκελάριος πρότεινε να διεξαχθούν συνομιλίες ανάμεσα σε Ευρωπαϊκή Ένωση και Ελβετία, προκειμένου να βρεθεί «μια λογική λύση», μετά το «φρένο» στη μετανάστευση που αποφασίστηκε με δημοψήφισμα στην Ελβετία.

Τον πολιτικό χαρακτήρα των αυτοδιοικητικών εκλογών και των ευρωεκλογών, που για τον ΣΥΡΙΖΑ θα είναι δημοψήφισμα, υπογράμμισε ο Αλέξης Τσίπρας, κηρύσσοντας την προεκλογική εκστρατεία του κόμματός του. Παράλληλα, ο κ. Τσίπρας υπεραμύνθηκε την επιλογή των υποψηφίων, απάντησε στο τι θα κάνει το κόμμα του στο β' γύρο των εκλογών και χαρακτήρισε «για ψυχίατρο» την κριτική ότι ο ΣΥΡΙΖΑ «ΠΑΣΟΚοποιείται».