απολιθώματα

Αρκεί κανείς να κοιτάξει από το παράθυρο του αεροπλάνου, ή ακόμα και από το Διάστημα, για να διαπιστώσει ότι ο άνθρωπος αλλάζει το πρόσωπο του πλανήτη -ακόμα και τα ιζήματα του εδάφους. Οι αλλαγές είναι τόσο έντονες ώστε όλο και περισσότεροι επιστήμονες κάνουν λόγο για την αρχή μιας νέας γεωλογικής εποχής: του Ανθρωπόκαινου.

Στη στεριά ήταν τρία μέτρα μεγαλύτερος από τον τρομερό Τυραννόσαυρο, πράγμα που τον έκανε επίφοβο θηρευτή. Στη θάλασσα κολυμπούσε σαν ψάρι και έκανε μια χαψιά έναν ολόκληρο καρχαρία. Ο λόγος για τον 15μετρο σαρκοβόρο τετράποδο Σπινόσαυρο, βάρους επτά τόνων, ο οποίος είναι ο πρώτος γνωστός αμφίβιος δεινόσαυρος.

Τριάντα περίπου χρόνια χρειάστηκαν οι επιστήμονες για να ταυτοποιήσουν τα απολιθώματα προϊστορικού γλάρου-γίγαντα, με άνοιγμα φτερών 6,1-7,4 μέτρα, που είχαν εντοπιστεί στη Νότια Καρολίνα.

Δεκαεπτά κρανία και πολυάριθμα οστά από 28 σκελετούς ανακάλυψαν παλαιοντολόγοι σε υπόγειο σπήλαιο, βάθους 14 μέτρων, στην Βόρεια Ισπανία, στα Όρη Αταπουέρκα. Πρόκειται για τα αρχαιότερα ευρήματα μέχρι σήμερα, τα οποία έχουν μεν κάποια γνώριμα χαρακτηριστικά προσώπου των Νεάντερνταλ, αλλά σε πιο πρωτόγονη μορφή.

Μια καταπληκτική ανακάλυψη έκαναν παλαιοντολόγοι στην στον Καναδά. Ανακάλυψαν δεκάδες απολιθώματα ενός άγνωστου μέχρι σήμερα είδους ψαριού που ζούσε πριν από περίπου 500 εκ. έτη. Πρόκειται για ένα μικροσκοπικό ψάρι το οποίο σύμφωνα με τους ειδικούς είναι πιθανότατα ένα από τα πρώτα είδη σπονδυλωτών στη Γη.

Ελάχιστα μουσεία σε όλο τον κόσμο μπορούν να καλύψουν το κόστος ακόμα και για το αντίγραφο ενός τυραννόσαυρου. Σύντομα, όμως, όλοι θα μπορούν να τυπώνουν στο σπίτι τους ένα αψεγάδιαστο απολίθωμα για μελέτη, ή ακόμα και για πλάκα. Η ψηφιακή τομογραφία και η εκτύπωση τριών διαστάσεων ανοίγουν έναν νέο κόσμο «εικονικής παλαιοντολογίας» αναφέρουν βρετανοί ερευνητές.

Τα απολιθωμένα λείψανα ενός δεινόσαυρου που οι παλαιοντολόγοι εκτιμούν ότι ήταν το μεγαλύτερο πλάσμα που περπάτησε στον κόσμο, ανακαλύφθηκαν στην Παταγονία της Αργεντινής. Τα ηλικίας 90 εκατομμυρίων ετών απολιθώματα δείχνουν ότι ο δεινόσαυρος ζύγιζε 80 τόνους, όσο 14 ενήλικες ελέφαντες. Η νέα ανακάλυψη κάνει ακόμα και τον Αργεντινόσαυρο, τον γίγαντα των δεινοσαύρων, να φαίνεται νάνος.

Διεθνής ομάδα παλαιοντολόγων ανακάλυψε απολιθώματα του αρχαιότερου πτεροδακτυλίδη πτερόσαυρου που έχει βρεθεί μέχρι σήμερα, ο οποίος ζούσε πριν από περίπου 163 εκατ. έτη. Πρόκειται για ένα άγνωστο μέχρι είδος η ανακάλυψη του οποίου προσφέρει νέα δεδομένα για την καταγωγή και εξέλιξη αυτών των πλασμάτων, των μεγαλύτερων που πέταξαν ποτέ στη Γη.

Πριν από 3 χρόνια οι εργασίες επέκτασης του Παναμερικανικού Αυτοκινητοδρόμου σε περιοχή της ερήμου Ατακάμα στη Χιλή αποκάλυψε ένα μεγάλο νεκροταφείο… φαλαινών. Στην περιοχή έχουν εντοπιστεί μέχρι απολιθώματα από 40 φάλαινες καθώς και απολιθώματα από άλλα θαλάσσια θηλαστικά. Την έρευνα της περιοχής, που έχει ονομαστεί Cerro Ballena («λόφος της φάλαινας»), και τη μελέτη των ευρημάτων έχουν αναλάβει επιστήμονες του Ινστιτούτου Σμιθσόνιαν. Οι ερευνητές δημοσιεύουν άρθρο στο οποίο δίνουν ορισμένες απαντήσεις για τα μυστήρια που καλύπτει το νεκροταφείο.

Στην έρημο της Γιούτα, ένα από τους «παραδείσους» των παλαιοντολόγων, ανακαλύφθηκαν τα απολιθώματα ενός άγνωστου μέχρι σήμερα είδους δεινοσαύρου. Όπως φαίνεται, πρόκειται για έναν γιγάντιο σαρκοβόρο δεινόσαυρο που τρομοκρατούσε στην κυριολεξία τους πρώτους τυραννόσαυρους που εμφανίστηκαν στον πλανήτη μας.

Νέα απολιθώματα από την Αφρική ανατρέπουν την εικόνα των ανθρωπολόγων για τον Australopithecus afarensis, τον προϊστορικό συγγενή μας που έγινε διάσημος από το απολίθωμα της «Λούσι», ηλικίας περίπου 3,2 εκατ. ετών. H νέα ανασύνθεση της ανατομίας της αποκαλύπτει ένα ανθρωπόμορφο πλάσμα με διακριτό λαιμό, λεπτή μέση και μια πλήρη καμάρα στο πέλμα -κάτι που σημαίνει ότι η Λούσι είχε κατέβει από τα δέντρα.

Ρινόκεροι, καμηλοπαρδάλεις, γαζέλες, ιππάρια και αντιλόπες μάς φέρνουν στο μυαλό εικόνες από την Αφρική. Κι όμως, πριν εννέα εκατ. χρόνια όλη αυτή η πανίδα υπήρχε στη Δράμα, καθιστώντας μια ευρύτερη περιοχή της ανατολικής Μακεδονίας σε μια απέραντη σαβάνα...

Μικροσκοπικά απολιθώματα στον Καναδά, τα οποία χρονολογούνται στα 1,9 δισεκατομμύρια χρόνια, προσφέρουν το αρχαιότερο γνωστό στιγμιότυπο μικροβίων που τρώνε άλλα μικρόβια.
Η ανακάλυψη, αναφέρει διεθνής ομάδα ερευνητών, επιβεβαιώνει ότι οι ετερότροφοι οργανισμοί, δηλαδή οι οργανισμοί που χρησιμοποιούν ως τροφή οργανικές ενώσεις που βρίσκουν στο περιβάλλον, εμφανίστηκαν νωρίς στην εξέλιξη της ζωής στη Γη.

Τα αρχαιότερα απολιθωμένα έμβρυα δεινοσαύρων δείχνουν ότι τα μικρά αυτής της ομάδας ερπετών έπαιρναν μπόι με ταχύτητες ασύλληπτες για τα σημερινά δεδομένα. Τα νέα ευρήματα ήρθαν στο φως στην Κίνα και παρουσιάζονται τώρα στο περιοδικό Nature.

Αν η οικογένεια ή οι συνεργάτες σας ρωτήσουν τι είναι αυτό που κοιτάζετε στην οθόνη, διαβεβαιώστε τους ότι δεν πρόκειται για πορνογραφία: είναι το Spartobranchus tenuis, ή «σκουλήκι-φαλλός», ένα παράξενο πλάσμα που έζησε πριν από 500 εκατ. χρόνια και είναι πιθανώς ο χαμένος κρίκος στην εξέλιξη του αστερία και του αχινού.

Μια μυστηριώδης ομάδα εξωπλανητών, που φαίνεται να έχουν μικρό μέγεθος αλλά ακραία πυκνότητα, δεν αποκλείεται να είναι τα ζαρωμένα απομεινάρια πλανητών σαν τον Δία, οι οποίοι είχαν την ατυχία να παραψηθούν στη ζέστη των μητρικών τους άστρων.

Λίγο μετά την πρόσκρουση του αστεροειδή που εξαφάνισε τους δεινόσαυρους, ένα τριχωτό ζωάκι με ουρά μπορούσε πια να σκαρφαλώνει ανενόχλητο στα δέντρα και να τσιμπολογά προϊστορικά έντομα. Ήταν ο τελευταίος κοινός πρόγονος όλων των πλακουντοφόρων θηλαστικών, μιας ομάδας που περιλαμβάνει όλα τα θηλαστικά εκτός από αυτά με μάρσιπο και τα ελάχιστα είδη που γεννούν αβγά.

Η προϊστορία της εξέλιξης του ανθρώπου θα πρέπει να ξαναγραφτεί μετά την ανακάλυψη απολιθωμάτων στην ανατολική Αφρική που δείχνουν ότι ακόμα ένα ξεχωριστό είδος προγόνου μας, ο Homo rudolfensis (ή απλώς «1470»), ζούσε πριν από 1,78 εκατ. έως 1,95 εκατ. χρόνια, παράλληλα με τους ήδη γνωστούς προγόνους Homo habilis και Homo erectus, που προηγήθηκαν του σημερινού σύγχρονου ανθρώπου (Homo sapiens). Αυτό σημαίνει ότι υπήρξε εποχή στο παρελθόν, όταν τουλάχιστον τρία διαφορετικά είδη ανθρώπου φαίνεται πως συνυπήρχαν στη Μαύρη Ήπειρο.

Ένα νέο είδος κροκόδειλου που αναγνωρίστηκε από απολιθώματα στην Ανατολική Αφρική, ηλικίας 2-4 εκατομμυρίων ετών, είναι το μεγαλύτερο είδος που έχει ανακαλυφθεί ποτέ, ανακοίνωσαν παλαιοντολόγοι. Μάλιστα τα οστά των προγόνων μας που βρέθηκαν στο ίδιο σημείο δεν αποκλείεται να ήταν τα αποφάγια του τέρατος.

Απολιθώματα ενός πιθανότατα άγνωστου ανθρώπινου είδους εντοπίστηκαν στη Νότια Κίνα και χρονολογήθηκαν στα 11.400 έως 14.500 χρόνια. Σκελετοί πέντε ατόμων που συνδυάζουν σύγχρονα και αρχαϊκά χαρακτηριστικά είναι όπως φαίνεται οι πρώτοι εκπρόσωποι του «Ανθρώπου της Σπηλιάς του Κόκκινου Ελαφιού».

Οι ακτινοπτερύγιοι ιχθύες, η τάξη που περιλαμβάνει τα περισσότερα ψάρια της θάλασσας εμφανίστηκαν στα γλυκά νερά λιμνών και πεταμών και δεν κατέκτησαν τη θάλασσα παρά εκατομμύρια χρόνια αργότερα, σύμφωνα με τα αναπάντεχα ευρήματα στα απολιθώματα των προγόνων τους.

Απολιθώματα ενός άγνωστου ως σήμερα είδος κροκόδειλου, που βαφτίστηκε προς τιμήν του ποταμού Αχέροντα της ελληνικής μυθολογίας, ανακαλύφθηκε μέσα στο ίδιο ανθρακωρυχείο της Κολομβίας όπου είχε βρεθεί ο τιτανοβόας, το μεγαλύτερο φίδι που έζησε ποτέ.

Ανάμεσα στους κόκκους άμμου της αρχαιότερης ακτογραμμής που διατηρείται στην επιφάνεια της Γης, παλαιοβιολόγοι ανακάλυψαν σχηματισμούς που φαίνεται ότι είναι τα αρχαιότερα απολιθώματα που έχουν βρεθεί ως σήμερα: μονοκύτταροι οργανισμοί 3,4 δισεκατομμυρίων ετών, οι οποίοι μάλιστα τρέφονταν με θειάφι.

Ενδείξεις ότι οι πλησιόσαυροι, ένα είδος δεινοσαύρων που ζούσαν στη θάλασσα, δεν γεννούσαν αυγά αλλά ένα μικρό που ίσως φρόντιζαν παρέχει απολιθωμένο εύρημα που βρέθηκε στις ΗΠΑ. Οι επιστήμονες εντόπισαν δύο ερπετά στο απολίθωμα και σύντομα διαπίστωσαν ότι το μικρότερο ήταν έμβρυο και όχι ένα ζώο που φαγώθηκε από το μεγαλύτερο.

Διαψεύδεται για ακόμα μία φορά η παλιά πεποίθηση ότι οι οργανικές ουσίες των ζώων δεν διατηρούνται στα απολιθώματα. Μια τεχνική που χρησιμοποιεί ακτίνες Χ υψηλής ενέργειας ανίχνευσε μια σκούρα χρωστική που υπήρχε σε προϊστορικά πτηνά πριν από 150 εκατ. χρόνια. Στο μέλλον, ίσως μπορέσουμε να δούμε και τα χρώματα των δεινόσαυρων, εκτιμούν οι ερευνητές στο Science.