άγκυρα

Η Άγκυρα προτίθεται να καλέσει τη διεθνή κοινότητα «να μοιραστεί το βάρος» των προσφύγων από τη Συρία στην επικείμενη συνεδρίαση του Συμβουλίου Ασφαλείας του ΟΗΕ, όπως ανέφερε ο Τούρκος υπουργός Εξωτερικών Αχμέτ Νταβούτογλου. Η Τουρκία έχει ήδη υποδεχθεί σχεδόν 80.000 πρόσφυγες, που βρίσκονται κυρίως σε καταυλισμούς κοντά στη μεθόριο, αλλά έχει ξεκινήσει να αυστηροποιεί τους ελέγχους στα σύνορα ενώ η κρίση κλιμακώνεται.

Αμερικανοί και Τούρκοι αξιωματούχοι συναντήθηκαν την Πέμπτη στην Άγκυρα προκειμένου να θέσουν τις βάσεις για έναν «επιχειρησιακό μηχανισμό» με στόχο την προετοιμασία της μετά Άσαντ εποχής στη Συρία, όπως έγινε γνωστό από τουρκική διπλωματική πηγή. Η δημιουργία του μηχανισμού αποφασίστηκε κατά την πρόσφατη επίσκεψη της Χίλαρι Κλίντον στην Άγκυρα με ζητούμενο το συντονισμό των κινήσεων σε στρατιωτικό και πολιτικό επίπεδο. Επί τάπητος η απειλή από το χημικό οπλοστάσιο του Άσαντ και ο κίνδυνος να μετατραπεί η Συρία σε καταφύγιο για το PKK.

Για την ανάγκη ενότητας στη χώρα μιλά η πολιτική ηγεσία της Τουρκίας μετά την αιματηρή βομβιστική επίθεση που ενέτεινε τους φόβους πως οι Κούρδοι αυτονομιστές εκμεταλλεύονται το χάος στη γειτονική Συρία και κλιμακώνουν το αντάρτικο που διαρκεί δεκαετίες. Αμπντουλάχ Γκιουλ, Ταγίπ Ερντογάν και ηγέτες κομμάτων μετέβησαν την Τετάρτη στην πόλη Γκαζιαντέπ, κοντά στα σύνορα με τη Συρία, για να παραστούν στις κηδείες των θυμάτων -εν μέσω της εορτής του Εΐντ αλ-Φιτρ που σηματοδοτεί το τέλος του Ραμαζανιού για τους μουσουλμάνους.

Τους φόβους ότι ο συριακός εμφύλιος πόλεμος αρχίζει να διαχέεται στο Λίβανο έρχεται να ενισχύσει η είδηση της απαγωγής δεύτερου Τούρκου υπηκόου, όπως ανακοίνωσε η κυβέρνηση Ερντογάν εκδίδοντας άμεσα ταξιδιωτική οδηγία για τη χώρα. Ισχυρή λιβανική σιιτική φατρία απήγαγε την Τετάρτη 20 Σύρους και έναν Τούρκο επιχειρηματία σε αντίποινα για την αιχμαλώτιση συγγενούς τους από αντικαθεστωτικούς στη Συρία. Ακολούθησε η απαγωγή δεύτερου Τούρκου, ενός οδηγού φορτηγού, υπό συνθήκες που παραμένουν επί του παρόντος αδιευκρίνιστες. Αυξημένες είναι οι απειλές και κατά των Αμερικανών στο Λίβανο.

Οι Ηνωμένες Πολιτείες και η Τουρκία άφησαν το Σάββατο να εννοηθεί ότι εξετάζουν διάφορα μέτρα, περιλαμβανομένης και μίας ζώνης απαγόρευσης πτήσεων, καθώς οι μάχες ανάμεσα στους Σύρους αντάρτες και τις δυνάμεις του προέδρου Μπασάρ αλ-Άσαντ συγκλόνισαν για ακόμη μία ημέρα το Χαλέπι, αλλά και το κέντρο της Δαμασκού. Τουλάχιστον 40 άνθρωποι έχασαν τη ζωή τους, σύμφωνα με το Συριακό Παρατηρητήριο Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων. Την ίδια στιγμή, ο επικεφαλής της υπηρεσίας πληροφοριών της Γερμανίας δηλώνει στη γερμανική εφημερίδα Die Welt ότι «το τέλος του παιχνιδιού για το καθεστώς έχει αρχίσει».

Τριπλό μέτωπο -σε Συρία, Ιράκ και Ιράν- άνοιξε για την Αγκυρα η εξέγερση κατά του καθεστώτος Ασαντ, καθώς αυτή έδωσε νέα δυναμική στις εξελίξεις γύρω από το Κουρδικό. Πρόκειται για μία από τις παράπλευρες συνέπειες του πολέμου την οποία η Τουρκία θα ήθελε να αποφύγει...

Την πρώτη δημόσια εμφάνιση του μετά από αρκετές ημέρες πραγματοποίησε την Τρίτη ο πρόεδρος της Συρίας Μπασάρ αλ Άσαντ, ο οποίος συναντήθηκε με τον Ιρανό απεσταλμένο Σαΐντ Τζαλίλι. Ο Τζαλίλι κόμισε στη Δαμασκό διαβεβαιώσεις ότι το Ιράν «δεν θα επιτρέψει με κανένα τρόπο να σπάσει ο άξονας της αντίστασης [κατά του Ισραήλ], του οποίου βασικό τμήμα θεωρεί τη Συρία». Η συνάντηση έρχεται στο μέσο της διπλής διπλωματικής προσπάθειας του Ιράν σε Δαμασκό και Άγκυρα για την επίλυση της κρίσης αλλά και για την απελευθέρωση 48 Ιρανών ομήρων που κρατούνται από αντάρτες.

Το υπουργείο Εξωτερικών της Τουρκίας διαψεύδει ότι συνελήφθη στο Χαλέπι της Συρίας Τούρκος στρατηγός, ο οποίος σύμφωνα με πληροφορίες που διακινήθηκαν εντός Συρίας επρόκειτο να ανταλλαγεί με τους 48 Ιρανούς προσκυνητές που απήχθησαν το Σάββατο στη Δαμασκό. Σχετικά με την τύχη των ομήρων, Σύροι αντάρτες δήλωσαν τη Δευτέρα ότι τρεις εξ αυτών σκοτώθηκαν σε αεροπορική επιδρομή του καθεστώτος και απείλησαν να σκοτώσουν τους υπόλοιπους εάν δεν σταματήσει ο τακτικός στρατός την επίθεση.

Στους 115 νεκρούς, μέλη του PKK σύμφωνα με τον τουρκικό στρατό, ανέρχεται ο απολογισμός δεκαπενθήμερης επιχείρησης εναντίον θέσεων των Κούρδων αυτονομιστών, όπως ανακοίνωσε η Άγκυρα. Την Κυριακή, έξι στρατιώτες έχασαν τη ζωή τους σε επίθεση σε φυλάκιο στη νοτιοανατολική Τουρκία, την οποία ακολούθησε ανταλλαγή πυρών που κατέληξε στο θάνατο έντεκα ανταρτών.

Στην τουρκική κυβέρνηση έστρεψε τα πυρά της η συριακή κυβέρνηση, κατηγορώντας την Άγκυρα πως κατέχει κυρίαρχο ρόλο στην «υποστήριξη των τρομοκρατών» -όπως χαρακτηρίζει η Δαμασκός την πλευρά των αντικαθεστωτικών- υποθάλποντας «τζιχαντιστές και μέλη της Αλ Κάιντα» στο έδαφός της για να διεξάγουν επιθέσεις σε συριακό έδαφος. Παράλληλα, νέο γύρο αλληλοκατηγοριών μεταξύ των δυτικών χωρών και Ρωσίας και Κίνας για το θέμα της συριακής κρίσης έχει προκαλέσει η παραίτηση του Κόφι Ανάν από τη θέση του ως ειδικού απεσταλμένου ΟΗΕ και Αραβικού Συνδέσμου.

Δυνάμεις από τη μεθόριο με την Τουρκία στέλνει στο Χαλέπι ο συριακός στρατός, σύμφωνα με τους αντικαθεστωτικούς, ενώ οι συγκρούσεις στη δεύτερη μεγαλύτερη πόλη της Συρίας συνεχίζονται για πέμπτη ημέρα. Παράλληλα, η Άγκυρα ανέφερε πως θα κλείσει τα σύνορά της για όλα τα οχήματα που προέρχονται από τη Συρία και δεν έχουν προορισμό τρίτες χώρες -όχι όμως για τους πρόσφυγες. «Ασφαλές» το χημικό οπλοστάσιο της χώρας, λέει η Ρωσία, «casus belli» για το Ισραήλ εάν η Χεζμπολάχ πάρει στα χέρια της συριακά χημικά όπλα. Η επιτρεμμένη της Συρίας στην Κύπρο φέρεται να αυτομόλησε και να έφυγε για το Κατάρ.

Καταδικάζει το NATO την κατάρριψη του τουρκικού μαχητικού αεροσκάφους από τις συριακές δυνάμεις, χωρίς να προειδοποιήσει για οποιουδήποτε είδους στρατιωτική απάντηση. Ο γγ της Συμμαχίας, μετά την έκτακτη συνεδρίαση του ΝΑΤΟ την οποία ζήτησε η Τουρκία, χαρακτήρισε την επίθεση «απαράδεκτη», ζητώντας από τη Δαμασκό να λάβει μέτρα ώστε να αποφευχθούν παρόμοια περιστατικά στο μέλλον. Δεν συζητήθηκε το Άρθρο 5 περί συντονισμένης αντίδρασης. Αλλάζει τους κανόνες εμπλοκής με τη Συρία η Άγκυρα.

Η Τουρκία προειδοποίησε το Συμβούλιο Ασφαλείας του ΟΗΕ ότι η κατάρριψη τουρκικού στρατιωτικού αεροπλάνου από τη Συρία, αποτελεί «σημαντική απειλή» για την ασφάλεια της περιοχής. Ο αντιπρόεδρος της τουρκικής κυβέρνησης δήλωσε ότι οι πράξεις της Δαμασκού δεν θα μείνουν ατιμώρητες, ξεκαθάρισε, πάντως, ότι η Άγκυρα δεν επιζητά την ανάληψη στρατιωτικής δράσης. Συνεδριάζει το ΝΑΤΟ.

Ένταση στο «κόκκινο» και διπλωματικός «πυρετός» στη σκιά της κατάρριψης του τουρκικού μαχητικού αεροσκάφους F-4 Phantom, με την Άγκυρα και τη Δαμασκό να δίνουν αντικρουόμενες εκδοχές για το επεισόδιο. Η Τουρκία υποστηρίζει ότι το μαχητικό κατερρίφθη σε διεθνή εναέριο χώρο και μιλά ακόμη και για πυρά κατά δεύτερου μαχητικού που ερευνούσε για ίχνη του πρώτου. Ξεκαθάρισε δε ότι στη συνεδρίαση του ΝΑΤΟ θα κάνει επίκληση του Άρθρου 4 αλλά και του Άρθρου 5 περί συντονισμένης αντίδρασης της Συμμαχίας. Για καθαρή παραβίαση εθνικής κυριαρχίας μιλά η Συρία, λέγοντας ότι το μαχητικό πετούσε σε πολύ χαμηλό ύψος και χτυπήθηκε από αντιαεροπορικά πυρά και όχι από κατευθυνόμενο πύραυλο. Ανώτατοι Σύροι στρατιωτικοί αυτομολούν την ίδια στιγμή στην Τουρκία...

Ο Tούρκος υπουργός Εξωτερικών, Αχμέτ Νταβούτογλου, δήλωσε πως το τουρκικό αεροσκάφος που κατέρριψε η Συρία βρισκόταν σε διεθνή εναέριο χώρο, δεν είχε καμιά σχέση με την κρίση στη χώρα και χτυπήθηκε χωρίς προειδοποίηση. Διπλωματική νότα κατά της Δαμασκού από την Τουρκία. Αντιπρόσωποι των κρατών μελών της Συμμαχίας θα συναντηθούν την Τρίτη για να συζητήσουν το θέμα κατόπιν τουρκικού αιτήματος. Σκληρή αντίδραση από τις ΗΠΑ με την Χίλαρι Κλίντον να κάνει λόγο για «ξεδιάντροπη» ενέργεια, υποσχόμενη ότι η Ουάσινγκτον θα συνεργαστεί με την Άγκυρα ώστε να δοθεί η αρμόζουσα απάντηση και να προωθηθεί η πολιτική μετάβαση στη Συρία.

Η ΕΕ και η Τουρκία μονογράφησαν την Πέμπτη στις Βρυξέλλες συμφωνία για την επανεισδοχή παράνομων μεταναστών, την επομένη συμφωνίας με τους Ευρωπαίους για την παροχή διευκολύνσεων στη χορήγηση θεωρήσεων για τους Τούρκους υπηκόους, ανακοίνωσε η Ευρωπαϊκή Επιτροπή. Η κυβέρνηση της Δανίας, που ασκεί την προεδρία της ΕΕ αυτό το εξάμηνο, επιθυμεί να οργανώσει την επίσημη υπογραφή πριν από το τέλος της προεδρίας της στην ΕΕ, στις 30 Ιουνίου. Υπενθυμίζεται ότι τη Δανία θα διαδεχτεί η Κύπρος.

Την ώρα που το Συμβούλιο Ασφαλείας αναζητεί τρόπους για να επέλθει πραγματική ειρήνευση στη Συρία όπου μαίνεται ο εμφύλιος με δεκάδες νέα θύματα τις τελευταίες ημέρες, εντείνονται οι διπλωματικές κινήσεις που απομονώνουν ακόμα περισσότερο τη Συρία. Η Ρωσία πάντως επιμένει στη θέση της αλλά ίσως χρειαστεί να πάρει σύντομα αποφάσεις για το σύμμαχό της· από την πλευρά της η Τουρκία προσχωρεί και αυτή στην ομάδα των χωρών που παγώνουν τις σχέσεις τους με τη Δαμασκό...

Ο πρωθυπουργός της ΠΓΔΜ Νίκολα Γκρούεφσκι δήλωσε ότι δεν συμμετείχε στην αντιπροσωπεία της χώρας του που μετέβη στο Σικάγο για τη Σύνοδο του ΝΑΤΟ επειδή δεν πρόκειται να λάβει πρόσκληση για ένταξη στη Βορειοατλαντική Συμμαχία. Στο Σικάγο μετέβη όμως ο πρόεδρος της ΠΓΔΜ Γκιόργκι Ιβάνοφ, ο οποίος συναντήθηκε με τον Τούρκο ομόλογό του Αμπντουλάχ Γκιουλ και τον υπουργό Εξωτερικών της Τουρκίας Αχμέτ Νταβούτογλου, οι οποίοι του προσέφεραν την ανεπιφύλακτη στήριξή τους τόσο για το θέμα του ονόματος όσο και για την ένταξη στο ΝΑΤΟ.

Επίδειξη ισχύος έκανε η Τουρκία στις Βρυξέλλες αρνούμενη η ίδια αυτή τη φορά να ανοίξει τρία νέα διαπραγματευτικά κεφάλαια για την ένταξή της στην Ευρωπαϊκή Ένωση, σε αντίθεση με ό,τι συνέβαινε έως σήμερα, δηλαδή την ΕΕ να αρνείται και την Τουρκία να πιέζει για να προχωρήσουν οι διαπραγματεύσεις.

«Ελπίζω η Ελλάδα, αντί να ασχολείται με την ονομασία της Μακεδονίας, με κάποια προβλήματα στα νησιά και με το συρματόπλεγμα στα σύνορα, να δώσει βάρος στα οικονομικά προβλήματά της» δήλωσε ο αρμόδιος για θέματα Ευρωπαϊκής Ένωσης, υπουργός της Τουρκίας Εγκεμέν Μπαγίς.

«Αυξάνονται οι εντάσεις ανάμεσα στην ΕΕ και την Τουρκία με αφορμή τη Σύνοδο του ΝΑΤΟ» αναφέρει σε δημοσίευμά της η διαδικτυακή πύλη euractiv, επισημαίνοντας ότι η Τουρκία προειδοποίησε για την πρόθεσή της να θέσει βέτο στη συνεργασία της ΕΕ με το ΝΑΤΟ στην προσεχή Σύνοδο εξαιτίας της ψυχρότητας που αναπτύσσεται λόγω της κυπριακής προεδρίας στην ΕΕ.

Τη διαδικασία αναθεώρησης του Συντάγματος ξεκινά ειδική επιτροπή του τουρκικού Κοινοβουλίου, με στόχο να συνταχθεί το πρώτο Σύνταγμα της χώρας από κυβέρνηση πολιτικών και όχι από στρατιωτικούς. Η σύνταξη του νέου Συντάγματος αναμένεται να ολοκληρωθεί στο τέλος του 2012. Η αναθεώρηση του Συντάγματος αποτελεί ένα από τα βασικά κριτήρια που πρέπει να εκπληρώσει η Άγκυρα στο πλαίσιο της διαδικασίας ένταξης στην Ευρωπαϊκή Ένωση. Η Δύση εκτιμά πως με τον τρόπο αυτό η χώρα θα αποκτήσει ένα πιο δημοκρατικό Σύνταγμα.

Έρευνες στις κατοικίες 30 πρώην αξιωματικών που διατηρούσαν υψηλά αξιώματα στις τουρκικές Ένοπλες Δυνάμεις την περίοδο του μεταμοντέρνου πραξικοπήματος του 1997 πραγματοποίησε την Πέμπτη η τουρκική αστυνομία σε Άγκυρα και Κωνσταντινούπολη. Οι εισαγγελείς εξέδωσαν εντάλματα σύλληψης σε βάρος πολλών στρατηγών εν αποστρατεία, ανάμεσά τους και ο Τσεβίκ Μπιρ, που διαδραμάτισε ρόλο-κλειδί από τη θέση του υπαρχηγού Επιτελείου Εθνικής Άμυνας, αρμοδίου για στρατηγικά θέματα, στην εκδίωξη τότε κυβέρνησης του Νετζμετίν Ερμπακάν.

Μήνυμα προς την Τουρκία να προχωρήσει σε μία συμφωνία για τη λύση του Κυπριακού έστειλε από το βήμα της Βουλής των Αντιπροσώπων της Κύπρου ο πρωθυπουργός Λουκάς Παπαδήμος, τονίζοντας ότι η Τουρκία οφείλει να αφήσει ελεύθερο τον κυπριακό λαό. «Είναι προφανές ότι το κλειδί μιας συμφωνίας λύσης του Κυπριακού βρίσκεται στην Άγκυρα [...]. Η Τουρκία οφείλει να δεχτεί ότι θεμελιώδης προϋπόθεση της επίλυσης του Κυπριακού είναι η αποδοχή και αναγνώριση της κυπριακής κυριαρχίας και ανεξαρτησίας» είπε

Η τουρκική αστυνομία διέλυσε βίαια μια διαδήλωση χιλιάδων ανθρώπων στο κέντρο της Άγκυρας, που διαμαρτύρονταν για το αμφιλεγόμενο νομοσχέδιο περί εκπαιδευτικής μεταρρύθμισης που προωθεί η ισλαμικών καταβολών κυβέρνηση της χώρας προς ψήφιση στην Εθνοσυνέλευση. Ισχυρές δυνάμεις της αστυνομίας, που είχαν αναπτυχθεί κοντά στην πλατεία Κιζιλάι της τουρκικής πρωτεύουσας, χρησιμοποίησαν δακρυγόνα και νερό υπό πίεση για να απομακρύνουν τους διαδηλωτές