Social

Την Τρίτη το πρωί, 22 Δεκεμβρίου, στις 06:48 ώρα Ελλάδος, ξεκινά και αστρονομικά ο φετινός χειμώνας στο βόρειο ημισφαίριο, όπου ανήκει και η Ελλάδα, καθώς ο Ήλιος θα φθάσει στο σημείο της ετήσιας τροχιάς του στον ουρανό, που ονομάζεται χειμερινό ηλιοστάσιο.

Πώς γιορτάζει ένας επιδημιολόγος τις κατανυκτικές μέρες των εορτών; Με μια ενδελεχή ανασκόπηση της βιβλιογραφίας για τις επιδημίες ζόμπι, φυσικά.

Παγκοσμίως γνωστή για τη βιοποικιλότητα αλλά και τη φιλόδοξη περιβαλλοντική πολιτική της, η μικρή χώρα της Κόστα Ρίκα κάλυψε φέτος το 99% των αναγκών της σε ηλεκτρική ενέργεια από ανανεώσιμες πηγές, και είναι πλέον μια από τις λίγες χώρες που εγκαταλείπει το ορυκτό κάρβουνο στην ηλεκτροπαραγωγή.

Σαν να μην έφτανε το ανθρώπινο δράμα, οι φράχτες που στήθηκαν στα εσωτερικά ευρωπαϊκά σύνορα για να ανακόψουν τη ροή προσφύγων αποκαλύπτεται ότι έχουν επιπτώσεις και στην άγρια ζωή: βιότοποι απειλούμενων ειδών κατακερματίζονται και αρκετά ελάφια έχουν ήδη βρει φριχτό θάνατο στα κοφτερά συρματοπλέγματα.

Στον καθιερωμένο ετήσιο απολογισμό του, το κορυφαίο περιοδικό Science αναγνωρίζει ως επίτευγμα της χρονιάς μια νέα, σχετικά απλή τεχνική για γενετικές παρεμβάσεις ακριβείας. Παρουσιάζει εννέα ακόμα σημαντικές εξελίξεις για το 2015, καθώς και τρεις δυσάρεστες εξελίξεις για την Επιστήμη.

Έπειτα από πολυετείς καθυστερήσεις και γραφειοκρατικά προβλήματα, η ευρωπαϊκή απάντηση στο αμερικανικό GPS φαίνεται ότι πλησιάζει: δύο ακόμα δορυφόροι που εκτοξεύτηκαν από τον ισημερινό ανοίγουν το δρόμο για την ενεργοποίηση του συστήματος πλοήγησης Galileo εντός του 2016.

Η οικογένεια των δισδιάστατων «θαυματουργών» υλικών -με πιο γνωστό το γραφένιο που ανακαλύφθηκε το 2004- διευρύνεται συνεχώς. Η νέα προσθήκη είναι το βοροφένιο, ένα πολύ λεπτό στρώμα με πάχος μόλις ενός ατόμου του χημικού στοιχείου βορίου, που δημιούργησαν ερευνητές στις ΗΠΑ.

Για δεύτερη φορά σε λίγο περισσότερο από μία εβδομάδα, το Πεκίνο εξέδωσε «κόκκινο συναγερμό», εξαιτίας της υψηλής ατμοσφαιρικής ρύπανσης. Η Μετεωρολογική Υπηρεσία της Κίνας προβλέπει ότι η  πόλη αναμένεται να καλυφθεί με πυκνή ομίχλη από το Σάββατο έως την Τρίτη. Αντιδρούν οι πολίτες της κινεζικής πρωτεύουσας.

Στον παραδοσιακό, ετήσιο απολογισμό του, το κορυφαίο περιοδικό Nature παρουσιάζει τις δέκα σημαντικότερες εξελίξεις στην Επιστήμη για την χρονιά που φεύγει και τιμά τα πρόσωπα που αναδείχτηκαν πρωταγωνιστές στο χώρο τους.

Πόσο επηρεάζεται η νοημοσύνη από τα γονίδια και πόσο από το περιβάλλον στο οποίο μεγαλώνει κανείς; Η απάντηση διαφέρει από χώρα σε χώρα, διαπιστώνει μεγάλη διεθνής μελέτη.

Δεν κατάφεραν να φτάσουν την ίδια την κοιτίδα του Εγκέλαδου, πλησίασαν όμως σε απόσταση μικρότερη των 200 μέτρων: διεθνής ερευνητική ομάδα άνοιξε γεώτρηση σε ένα σεισμικό ρήγμα της Νέας Ζηλανδίας όπου αναμένεται ισχυρός σεισμός. Συμπέρασμα πρώτο, το ρήγμα είναι αναπάντεχα καυτό.

Φανταστείτε να βλέπατε το ίδιο συμβάν να επαναλαμβάνεται μπροστά στα μάτια σας ξανά και ξανά, σαν να παίζει κανείς με τη ροή του χρόνου. Κι όμως, αυτό ακριβώς κατάφερε μια ομάδα αστρονόμων, η οποία προέβλεψε πού και πότε θα μπορούσε να ξαναδεί την έκρηξη του ίδιου σουπερνόβα στον ουρανό.

Επιστήμονες στην Ελβετία εκτύπωσαν τη μικρότερη στον κόσμο έγχρωμη εικόνα και κέρδισαν μια θέση στο Βιβλίο των Ρεκόρ Guinness. Η εικόνα, που δείχνει σε ένα βυθό ψάρια-κλόουν να κολυμπάνε δίπλα σε θαλάσσιες ανεμώνες, καταλαμβάνει έκταση μόλις 0,0092 τετραγωνικών χιλιοστών (0,08 Χ 0,115 χιλιοστών) ή όσο μέγεθος έχει ένα εικονοστοιχείο (πίξελ) σε μια οθόνη έξυπνου κινητού τηλεφώνου. Προφανώς, η εικόνα είναι πολύ μικρή για να τη δει κανείς με γυμνό μάτι, αλλά χρειάζεται ειδικό μικροσκόπιο.

Αυστραλοί αστρονόμοι ανακοίνωσαν ότι ανακάλυψαν τον κοντινότερο στη Γη δυνητικά κατοικήσιμο βραχώδη εξωπλανήτη, σε απόσταση μόνο 14 ετών φωτός. Ο πλανήτης, που κινείται γύρω από ένα άστρο ερυθρό νάνο, τον Wolf 1061, έχει υπερτετραπλάσια μάζα σε σχέση με τη μάζα του δικού μας πλανήτη. Γύρω από το ίδιο άστρο ανακαλύφθηκαν συνολικά τρεις εξωπλανήτες, από τους οποίους ο ένας βρίσκεται σε τροχιά πιο φιλική για την ανάπτυξη ζωής.

Νέα σελίδα γυρίζει η Ευρώπη όσον αφορά το σημαντικό ζήτημα της προστασίας δεδομένων στο διαδίκτυο. Έπειτα από σχεδόν τέσσερα χρόνια συζητήσεων η Ευρωπαϊκή Ένωση αποφάσισε τη μεταρρύθμιση των κανονισμών.

Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή απέτυχε να προχωρήσει στις απαραίτητες ενέργειες προκειμένου να αναγνωριστούν και να απαγορευτούν ουσίες που ενοχοποιούνται για ορμονικές διαταραχές, αποφάνθηκε το Ευρωπαϊκό Δικαστήριο.

Έπειτα από την εμφάνιση νέων τεχνικών γενετικής τροποποίησης, οι οποίες επεμβαίνουν με μεγάλη ακρίβεια στο DNA, εργαστήρια σε όλο τον κόσμο αναπτύσσουν νέες «μεταλλαγμένες» καλλιέργειες που  δεν φέρουν ξένα γονίδια. Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή καλείται τώρα να αποφασίσει αν αυτά τα φυτά καλύπτονται ή όχι από τη νομοθεσία για τους γενετικά τροποποιημένους οργανισμούς. Η οριστική απάντηση, όμως, φαίνεται πως θα έρθει από το δικαστήριο.

Περισσότεροι από μισό εκατομμύριο χρήστες του Διαδικτύου συμμετείχαν σε ψηφοφορία της Διεθνούς Αστρονομικής Ένωσης (IAU) για τα βαφτίσια 14 άστρων και 31 πλανητών -εξωγήινων κόσμων που παίρνουν τώρα ονόματα θεών, μυθικών τεράτων και σπουδαίων επιστημόνων. Οι ελληνικές ονομασίες βέβαια δεν λείπουν.

Οι δύο ανεξάρτητες επιστημονικές ομάδες CMS και ATLAS, που κάνουν πειράματα με τον μεγάλο επιταχυντή αδρονίων (LHC) του Ευρωπαϊκού Οργανισμού Πυρηνικών Ερευνών (CERN), έχουν ταυτόχρονες ενδείξεις ότι πιθανώς ανακάλυψαν ένα νέο θεμελιώδες σωματίδιο, ένα μποζόνιο πολύ βαρύτερο από το Χιγκς. Αν και είναι πρόωρο να μιλήσει κανείς για ανακάλυψη, τα στοιχεία έχουν εξάψει το ενδιαφέρον των επιστημόνων.

Δόθηκαν στην δημοσιότητα οι λίστες με τις δημοφιλέστερες αναζητήσεις του 2015 στη μηχανή της Google τόσο σε παγκόσμιο επίπεδο όσο και στην Ελλάδα.