Φυσικό αέριο: Είμαστε προετοιμασμένοι για τη διακοπή ροής από τη Ρωσία, λέει η ΕΕ

Το ρωσικό φυσικό αέριο δεν θα εξάγεται από σήμερα στην Ευρώπη μέσω της Ουκρανίας, μετά την εκπνοή της συμφωνίας διακομιδής μεταξύ Μόσχας και Κιέβου.

Στην πρώτη της αντίδραση η Ευρωπαϊκή Επιτροπή υποβάθμισε τον αντίκτυπο των εξελίξεων λέγοντας πως ήταν μία αναμενόμενη κίνηση και πως η Ευρωπαϊκή Ένωση είναι προετοιμασμένη γι’ αυτή.

«Η ευρωπαϊκή υποδομή αερίου είναι αρκετά ευέλικτη ώστε να παράσχει μη ρωσικής προέλευσης αέριο στην κεντρική και την ανατολική Ευρώπη μέσω εναλλακτικών οδών», δήλωσε εκπρόσωπος της Κομισιόν.

«Έχει ενισχυθεί από το 2022 με νέες δυνατότητες εισαγωγής LNG» (υγροποιημένου φυσικού αερίου), πρόσθεσε.

Η ισχύς της πενταετούς συμφωνίας διαμετακόμισης αερίου ανάμεσα στη Ρωσία και την Ουκρανία εξέπνευσε τις πρώτες ώρες της 1ης Ιανουαρίου 2025 και το Κίεβο έχει επανειλημμένα δηλώσει πως δεν πρόκειται να παρατείνει τη συμφωνία όσο διαρκεί ο πόλεμος.

Οι τιμές που καταγράφει το φυσικό αέριο στην Ευρώπη αυξήθηκαν το τελευταίο διάστημα στο υψηλότερο επίπεδο από τον Οκτώβριο του 2023

«Λόγω της επανειλημμένης και σαφώς εκφρασμένης άρνησης της ουκρανικής πλευράς να ανανεώσει αυτές τις συμφωνίες, η Gazprom δεν έχει από την 1η Ιανουαρίου 2025 την τεχνική και νομική δυνατότητα να προμηθεύει αέριο για διαμετακόμιση μέσω του εδάφους της Ουκρανίας», αναφέρει η Gazprom σε δήλωση που δημοσιοποίησε μέσω του Telegram.

«Από τις 8:00 ώρα Μόσχας, η προμήθεια ρωσικού αερίου για μεταφορά μέσω του εδάφους της Ουκρανίας δεν πραγματοποιείται».

Αυξήθηκε η τιμή του φυσικού αερίου

Οι τιμές που καταγράφει το φυσικό αέριο στην Ευρώπη αυξήθηκαν το τελευταίο διάστημα στο υψηλότερο επίπεδο από τον Οκτώβριο του 2023, εν αναμονή της διακοπής των ρωσικών ροών μέσω της Ουκρανίας την Πρωτοχρονιά.

Η αβεβαιότητα σχετικά με αυτές τις προμήθειες – οι οποίες καλύπτουν περίπου το 5% της συνολικής ευρωπαϊκής ζήτησης φυσικού αερίου – έχει προκαλέσει αστάθεια στις τιμές, με τα συμβόλαια μελλοντικής εκπλήρωσης αναφοράς να αυξάνονται περισσότερο από 50% φέτος.

Η Σλοβακία και η Αυστρία, που εξακολουθούν να αγοράζουν ρωσικό φυσικό αέριο, έχουν φροντίσει να εξασφαλίσουν εναλλακτικές προμήθειες, ενώ οι αναλυτές προβλέπουν πως οι επιπτώσεις από τη διακοπή της ροής ρωσικού φυσικού αερίου θα έχουν ελάχιστο αντίκτυπο στην αγορά.

Η τιμή στο Title Transfer Facility, ένα εικονικό σημείο διαπραγμάτευσης στην Ολλανδία που χρησιμοποιείται ως σημείο αναφοράς για τις ευρωπαϊκές τιμές του φυσικού αερίου, αυξήθηκε μόνο ελαφρώς την Τρίτη 31/12, στα 48,85 ευρώ ανά μεγαβατώρα, ενώ νωρίτερα είχε ξεπεράσει και το όριο των 50 ευρώ, στο υψηλότερο επίπεδό του από τον Οκτώβριο του 2023.

Οι επιπτώσεις στη ρωσική οικονομία

Η διακοπή της ροής φυσικού αερίου θα είχε πολύ μεγαλύτερη γεωπολιτική σημασία. Η Ρωσία έχει χάσει το καθοριστικό μερίδιό της στις προμήθειες των χωρών στην Ευρωπαϊκή Ένωση σε σχέση με τους αντιπάλους της, όπως είναι οι Ηνωμένες Πολιτείες, το Κατάρ και η Νορβηγία, από τότε που εισέβαλε στην Ουκρανία το 2022, γεγονός που ώθησε την ΕΕ να σταματήσει την εξάρτησή της από το ρωσικό φυσικό αέριο.

Η ρωσική κρατική εταιρεία Gazprom, που υπήρξε κάποτε ο μεγαλύτερος εξαγωγέας φυσικού αερίου παγκοσμίως, μόνο το 2023 υπέστη απώλειες της τάξεως των 7 δισεκατομμυρίων δολαρίων και ήταν οι πρώτες ετήσιες απώλειες που έχει καταγράψει από το 1999.

Για την Ευρώπη, η απώλεια του φθηνού ρωσικού φυσικού αερίου συνέβαλε σε σημαντική οικονομική επιβράδυνση, σε έξαρση του πληθωρισμού και σε επιδείνωση της κρίσης κόστους ζωής.

Παρόλο που η Ευρώπη έσπευσε να βρει εναλλακτικές πηγές ενέργειας, η απώλεια του ρωσικού φυσικού αερίου επιδείνωσε τις μακροπρόθεσμες ανησυχίες σχετικά με τη μείωση της παγκόσμιας ανταγωνιστικότητάς της και ιδίως για το βιομηχανικό μέλλον της Γερμανίας.