ΔΝΤ: Τα υψηλά επιτόκια ήρθαν και θα μείνουν στην Ευρώπη – Γιατί δεν είναι επικίνδυνα

Η οικονομία της Ευρώπης είναι απίθανο να καταρρεύσει, ακόμη και αν η διαρκής αύξηση των επιτοκίων τιθασεύσει εν τέλει τον πληθωρισμό, σύμφωνα με το Διεθνές Νομισματικό Ταμείο.

«Οι εκτιμήσεις για την Ευρώπη είναι για μια ήπια προσγείωση, με τον πληθωρισμό να μειώνεται σταδιακά», ανέφερε σε έκθεσή του το Ταμείο, προβλέποντας ότι η αύξηση του ακαθάριστου εγχώριου προϊόντος στην ευρύτερη περιοχή θα επιβραδυνθεί στο 1,3% το 2023. Το 2024 θα βελτιωθεί στο 1,5%.

Το ΔΝΤ προειδοποίησε, ωστόσο, ότι η επιστροφή των τιμών καταναλωτή σε φυσιολογικά επίπεδα -αφού εκτινάχθηκαν μετά την επίθεση της Ρωσίας στην Ουκρανία και προκάλεσαν τις πιο απότομες αυξήσεις των επιτοκίων της εποχής του ευρώ- μπορεί να διαρκέσει αρκετά χρόνια.

«Η διατήρηση μιας περιοριστικής νομισματικής πολιτικής είναι επομένως υψίστης σημασίας για να διασφαλιστεί η επιστροφή του πληθωρισμού στο στόχο εντός ενός λογικού χρονικού πλαισίου», ανέφερε το ΔΝΤ. «Η αβεβαιότητα σχετικά με την επιμονή του πληθωρισμού είναι μεγάλη και το κόστος της πολύ πρόωρης χαλάρωσης είναι σημαντικό», πρόσθεσε.

Οι κεντρικές τράπεζες στην Ευρώπη έχουν αυξήσει το κόστος δανεισμού με πρωτοφανείς ταχύτητες για να τιθασεύσουν τον πληθωρισμό, με τον αντίκτυπο να γίνεται όλο και περισσότερο αισθητός σε όλες τις οικονομίες. Η παραγωγή στη ζώνη του ευρώ συρρικνώθηκε κατά 0,1% το τρίτο τρίμηνο και οι αναλυτές αναμένουν παρόμοια επίδοση στο Ηνωμένο Βασίλειο, όταν τα στοιχεία ανακοινωθούν στις 10 Νοεμβρίου.

Η γήρανση του πληθυσμού

Ενώ οι αυξανόμενοι μισθοί βοηθούν την οικονομική ανάκαμψη της Ευρώπης, κινδυνεύουν επίσης να τροφοδοτήσουν περαιτέρω τις πληθωριστικές πιέσεις – ειδικά αν δεν συνοδεύονται από βελτιώσεις στην παραγωγικότητα, δήλωσε το ΔΝΤ. Διαρθρωτικοί παράγοντες, όπως η γήρανση της κοινωνίας και η προτίμηση για 4ήμερη εβδομαδιαία εργασία, εν τω μεταξύ, σημαίνουν ότι οι εργοδότες αντιμετωπίζουν πιο σκληρό ανταγωνισμό στην προσέλκυση εργαζομένων.

Το ΔΝΤ προειδοποίησε ότι η επιστροφή των τιμών καταναλωτή σε φυσιολογικά επίπεδα μπορεί να διαρκέσει αρκετά χρόνια

Οι κίνδυνοι αυτοί είναι ιδιαίτερα έντονοι στις αναδυόμενες οικονομίες της Ευρώπης, όπου οι αμοιβές αυξήθηκαν με ταχύτερο ρυθμό από ό,τι στα πιο προηγμένα τμήματα της περιοχής, σύμφωνα με την έκθεση. “Υπάρχει μια λεπτή γραμμή μεταξύ της ενίσχυσης της οικονομικής ανάκαμψης και της τιθάσευσης του επίμονα υψηλού πληθωρισμού”, δήλωσε το ΔΝΤ.

“Οι κεντρικές τράπεζες πρέπει να παρακολουθούν τους ανοδικούς κινδύνους για τον πληθωρισμό και να παρακολουθούν στενά τις μισθολογικές ρυθμίσεις και τη συνέπειά τους με τις τάσεις της παραγωγικότητας. Μια έντονη απόκλιση θα ήταν ανησυχητική”, καταλήγει.

Σημείο καμπής

Η Ευρώπη βρίσκεται σε σημείο καμπής, επισημαίνει το ΔΝΤ. Η ήπειρος προσπαθεί ταυτόχρονα να συντηρήσει τη σταθερή κάμψη της καμπύλης του πληθωρισμού βραχυπρόθεσμα και να αναζωογονήσει την ανάπτυξής της για να αντιμετωπίσει τις μελλοντικές διαρθρωτικές προκλήσεις.

Καθώς οι άμεσες οικονομικές επιπτώσεις της πανδημίας και της ενεργειακής κρίσης ξεθωριάζουν, οι υπεύθυνοι χάραξης πολιτικής πρέπει τώρα να επικεντρωθούν στη δημιουργία των προϋποθέσεων για την ανάκαμψη των χωρών σε ένα πιο αβέβαιο και επιρρεπές σε κραδασμούς παγκόσμιο περιβάλλον. Η καθιέρωση μακροοικονομικής σταθερότητας και η δημιουργία πιο ευέλικτων και προσαρμοστικών οικονομιών θα είναι ζωτικής σημασίας, αναφέρει το Ταμείο.

Οι μεγάλες κεντρικές τράπεζες στην Ευρώπη και σε άλλες περιοχές συνέχισαν να σφίγγουν τη νομισματική τους πολιτική. Ορισμένες έφθασαν στα υψηλότερα.

Η μείωση του πληθωρισμού

Ο πληθωρισμός όμως δείχνει επιτέλους σημάδια μείωσης. Ο γενικός πληθωρισμός μειώνεται με ταχείς ρυθμούς, ενώ ο πυρήνας του πληθωρισμού – ένας δείκτης των υποκείμενων πληθωριστικών πιέσεων – παραμένει σημαντικά πάνω από τους στόχους της κεντρικής τράπεζας.

Η αλληλεπίδραση τριών σημαντικών παραγόντων οδηγεί στον αποπληθωρισμό. Ο πρώτος είναι η χαλάρωση των περιορισμών της προσφοράς βασικών εμπορευμάτων και άλλων προϊόντων. Η πτώση των τιμών της ενέργειας και, σε κάποιο βαθμό, των τροφίμων μειώνει άμεσα τις τιμές των αγαθών στο καλάθι του δείκτη τιμών καταναλωτή και έχει οδηγήσει τον συνολικό πληθωρισμό σε πτώση από την κορύφωσή του, με ιδιαίτερα γρήγορο ρυθμό στις οικονομίες της Κεντρικής, Ανατολικής και Νοτιοανατολικής Ευρώπης (CESEE). Ο αντίκτυπος στα βασικά αγαθά όμως ήταν περιορισμένος, δεδομένης της αργής μετακύλισης της μείωσης των τιμών της ενέργειας στις τιμές λιανικής, ιδίως στις υπηρεσίες.

Ένας δεύτερος παράγοντας είναι η μείωση της εγχώριας ζήτησης και δραστηριότητας. Η λιγότερη δημοσιονομική στήριξη σε σχέση με πέρυσι και η μετάδοση της αυστηρότερης νομισματικής πολιτικής ρίχνουν τους ρυθμούς την οικονομία και μειώνουν τις πληθωριστικές πιέσεις. Ωστόσο, τα αποτελέσματα οικοδομούνται μόνο σταδιακά, δεδομένης της υστέρησης μετάδοσης.

Ένας τρίτος παράγοντας είναι η μείωση των βραχυπρόθεσμων προσδοκιών για τον πληθωρισμό από το μέγιστο επίπεδό τους το 2022, οι οποίες στο παρελθόν είχαν οδηγήσει τον πληθωρισμό σε άνοδο, καταλήγει το Ταμείο.

Πηγή: ΟΤ