Επαναστάτες και βασιλείς: Η βρετανική επιρροή στην ευρωπαϊκή μόδα

Όταν ο Άγγλος τραγουδιστής Χάρι Στάιλς, 29 ετών, πρώην μέλος των One Direction, φοράει ένα μπλουζάκι με σχέδιο φράουλας, ένα πράσινο παντελόνι με εξωτερικές τσέπες ή ένα μαργαριταρένιο κολιέ, δεν επιδεικνύει απλώς το προσωπικό του στυλ. Η γκαρνταρόμπα του καταλήγει να δημιουργεί τάσεις.

Από τα αθλητικά ρούχα και τα καρό μέχρι τα ρούχα της βρετανικής μοναρχίας, το Ηνωμένο Βασίλειο έχει επηρεάσει αρκετά τη μόδα. Μια από τις πιο διάσημες σχεδιάστριές του, η Vivienne Westwood -ακτιβίστρια μπροστά από την εποχή της-, ήταν υπέρμαχος της χορτοφαγίας και προειδοποιούσε για την περιβαλλοντική ζημιά που προκαλούσε η μαζική παραγωγή ρούχων.

Η βρετανική μόδα επηρέασε τις τάσεις της Ευρώπης με την ποιότητα του κοψίματος και της ραπτικής της, καθώς και με την τόλμη της μίνι φούστας της Mary Quant και τον συνδυασμό παράδοσης και καινοτομίας από σχεδιαστές όπως ο Alexander McQueen. Το Kunstmuseum (Μουσείο Τέχνης) της Χάγης, στην Ολλανδία, αναζήτησε κομμάτια των συλλογών του για να παρουσιάσει την έκθεση Royals & Rebels. Από το σικ στο πανκ, αυτή η μοναδική έκθεση αποτίει φόρο τιμής στη μοναδική Westwood – που πέθανε το 2022 σε ηλικία 81 ετών – και θα παραμείνει ανοιχτή μέχρι τις 7 Ιανουαρίου 2024.

Δείτε το βίντεο της έκθεσης 

Αχ, αυτοί οι Βρετανοί

Το μουσείο διαθέτει συνολικά 50.000 κομμάτια ρούχων και αξεσουάρ, καθώς και 15.000 εικονογραφήσεις. Τώρα εκθέτει περίπου 150, αρκετά από τα οποία προέρχονται από ιδιωτικές συλλογές και άλλες γκαλερί. Το αποτέλεσμα είναι ένα θεματικό ταξίδι γεμάτο αντιθέσεις, από τον 18ο αιώνα έως τον 21ο αιώνα, ταξιδεύοντας από την ύπαιθρο στην πόλη και στο παλάτι. Η διαδρομή διασχίζει ανθισμένους κήπους με κυρίες ντυμένες με μετάξι, περνάει από τις ιπποδρομίες του Άσκοτ με γυναίκες ντυμένες στα καλά τους και επισκέπτεται το τουρνουά τένις του Γουίμπλεντον, με τις μεσαίου μήκους φούστες.

Κατά μήκος της διαδρομής, οι θεατές βλέπουν τα έντονα ριγέ σακάκια που φοριούνται όταν παρακολουθούν τις ιστιοδρομίες Κέιμπριτζ-Όξφορντ, και υπάρχει μια παρέλαση από καμπαρντίνες διαφορετικού μήκους, υφής και σχήματος. Παρουσιάζονται πλούσια φορέματα με κορσέ και τα απλά φλοράλ φορέματα της Ουαλικής σχεδιάστριας Laura Ashley, της οποίας τα σχέδια ήταν της μόδας τις δεκαετίες του 1970 και του 1980. Και, φυσικά, περιλαμβάνει στυλ από το μετρό του Λονδίνου, γεμάτο μίνι φούστες της δεκαετίας του 1960 και γεωμετρικά υφάσματα.

«Πολλά από τα φορέματά της έχουν γίνει κλασικά και επηρέασε τους συναδέλφους της, ακόμη και τους νεότερους. Αλλά πάντα διατηρούσε μέσα της το πανκ στοιχείο»

Δείτε αυτή τη δημοσίευση στο Instagram.

Η δημοσίευση κοινοποιήθηκε από το χρήστη Bora Aksu (@bora_aksu)

Η απογοητευμένη νεολαία στο Ηνωμένο Βασίλειο του ‘70

Παράλληλα με όλα αυτά, υπάρχει το στυλ της Vivienne Westwood, «μιας επαναστάτριας που ξεκίνησε με το πανκ και στη συνέχεια πέρασε στους νέους ρομαντικούς της δεκαετίας του 1980 και στη λεγόμενη βρετανική κληρονομιά, ενώ ενδιαφερόταν για τη μελέτη της ιστορίας και τη χρήση της σκωτσέζικης ζωγραφικής», εξηγεί η Madelief Hohé, επιμελήτρια της έκθεσης.

«Πολλά από τα φορέματά της έχουν γίνει κλασικά και επηρέασε τους συναδέλφους της, ακόμη και τους νεότερους. Αλλά πάντα διατηρούσε μέσα της το πανκ στοιχείο. Η ματιά της ήταν στην πατρίδα της αλλά πάντα παίρνοντας μια διαφορετική διαδρομή για να διατηρεί την περιέργειά της φρέσκια» λέει η Hohé. Τα ρούχα της Westwood αντανακλούσαν αρχικά το πολιτικό και κοινωνικό πλαίσιο της δεκαετίας του 1970 και την απογοητευμένη νεολαία στο Ηνωμένο Βασίλειο.

Σε αυτό το περιβάλλον πειραματιζόταν, προκαλούσε, ενοχλούσε και τελικά ενέπνεε. «Με την πάροδο του χρόνου, τα μπλουζάκια της με τα εκδικητικά συνθήματα έγιναν κλασικά και η επαναχρησιμοποίηση των ρούχων που προωθούσε είναι, πλέον, σαφής». Παράδειγμα ανάκτησης ενός διάσημου φορέματος είναι το νυφικό που φορούσε η Αμερικανίδα ηθοποιός Σάρα Τζέσικα Πάρκερ στον ρόλο της ως Κάρι Μπράντσο στην ταινία Sex and the City (2008). Στην ταινία, ο χαρακτήρας της Πάρκερ εγκαταλείφθηκε στην εκκλησία μέσα σε αυτό το ρούχο, το οποίο επανεμφανίστηκε στη σειρά And Just Like That (2023), που διαδραματίζεται μια δεκαετία μετά την ταινία.

Δείτε το βίντεο 

Τα χρόνια περνούσαν και μετά ήρθε η Κοκό Σανέλ

Περιτριγυρισμένη από μεταξωτά, μάλλινα και βαμβακερά φορέματα, μαζί με κούκλες που φέρουν χτενίσματα και καπέλα που αντικατοπτρίζουν τις ανάλογες περιόδους, η Hohé τονίζει την επίδραση της βρετανικής μόδας στην ανδρική ένδυση, ιδίως τον 19ο αιώνα: «Το ύφος ήταν λιτό, αλλά διακεκριμένο, καθώς μετά τη Γαλλική Επανάσταση εξαφανίζονταν οι φραμπαλάδες της ανδρικής ένδυσης, που έδιναν τον τόνο μέχρι τότε».

Με την πάροδο του χρόνου, οι Βρετανοί ράφτες απέκτησαν αναγνωρισιμότητα και τελικά έκαναν όνομα στη γειτονική χώρα. Ο πιο αντιπροσωπευτικός ήταν ο Charles Frederick Worth, ο οποίος από την έδρα του στο Παρίσι απέκτησε και σημαντική αμερικανική πελατεία. Τον 18ο αιώνα, η Γαλλία και το Ηνωμένο Βασίλειο πρωτοστατούσαν στο στυλ και επηρέαζαν τη μόδα των άλλων ευρωπαϊκών αυλών. «Υπήρχαν ρόμπες γαλλικού τύπου και ρόμπες αγγλικού τύπου. Το κόψιμο είναι το ίδιο. Η σιλουέτα άλλαξε και αυτό κράτησε μέχρι και τον 19ο αιώνα, όταν η ανάπτυξη της μόδας άλλαξε τον ορίζοντα. Σε κάθε περίπτωση, το βρετανικό στυλ ήταν σε άνοδο λόγω του κοψίματος και της ραφής» λέει ο César Rodríguez Salinas, ειδικός στη μόδα και την αποκατάσταση υφασμάτων στο ίδιο μουσείο. Τα χρόνια περνούσαν και μετά ήρθε η Κοκό Σανέλ.

Μαζί με κομμάτια των Edward Molyneux, Stella McCartney, John Galliano και Charles Jeffrey Loverboy, μεταξύ άλλων, ένας άλλος «ελεύθερος πνευματικός» trendsetter περιλαμβάνεται στα κομμάτια που φέρουν την υπογραφή της: Η πριγκίπισσα Νταϊάνα

Αντίο κορσέδες

Στα εκθέματα παρουσιάζεται ένα τουίντ φόρεμα του 1966 με ένα μείγμα από χρωματιστά νήματα από τη θρυλική Γαλλίδα σχεδιάστρια. Αρχικά χρησιμοποιήθηκε για casual και ανδρικά ενδύματα, προσάρμοσε το ύφασμα με ελαφριές υφές για να απελευθερώσει τις γυναίκες από τους κορσέδες. Η παραμονή της Chanel στο Ηνωμένο Βασίλειο ήταν το κλειδί για να το πετύχει αυτό, επειδή εμπνεύστηκε από τα σπορ κοστούμια του εραστή της, Hugh Grosvenor, δούκα του Westminster. Το 1925, λάνσαρε την πρώτη της συλλογή χρησιμοποιώντας τουίντ.

Μαζί με κομμάτια των Edward Molyneux, Stella McCartney, John Galliano και Charles Jeffrey Loverboy, μεταξύ άλλων, ένας άλλος «ελεύθερος πνευματικός» trendsetter περιλαμβάνεται στα κομμάτια που φέρουν την υπογραφή της: Η πριγκίπισσα Νταϊάνα, «η οποία ήταν μία από τις πρώτες royal γυναίκες που αποτίναξε την ακαμψία, δίνοντας ένα παράδειγμα κοινωνικής προσιτότητας που ακολουθείται ακόμη και σήμερα σε πολλές αυλές» λέει ο Rodríguez Salinas. Σε μια βιτρίνα παρουσιάζεται το φόρεμα Catherine Walker που φορούσε η Lady Di το καλοκαίρι του θανάτου της το 1997. Δίπλα του υπάρχει ένα σακάκι Karl Lagerfeld για τη Chanel. Το πρώτο είναι κοντό, φωτεινό, ντελικάτο με κεντημένα τριαντάφυλλα. Το άλλο ρούχο είναι μαύρο και η πριγκίπισσα Νταϊάνα το φορούσε σε στιγμές θλίψης.

Photo: Flickr

Το «πουλόβερ της Νταϊάνα»

Στο τέλος, υπάρχει το κόκκινο, μάλλινο πουλόβερ με τα λευκά πρόβατα και ένα μαύρο που φορούσε η Lady Di σε αρκετές περιπτώσεις τη δεκαετία του 1980. Είχε δύο από αυτά και το ένα είχε καταστραφεί. Ο κατασκευαστής, η Warm & Wonderful, της έστειλε ένα καινούργιο με το μαύρο πρόβατο πλεγμένο. «Έχουν περάσει 30 χρόνια και εξακολουθεί να πουλάει. Είναι το «πουλόβερ της Νταϊάνα», το οποίο μετέφερε ένα διακριτικό μήνυμα στους ανθρώπους. Το πρωτότυπο θα δημοπρατηθεί σύντομα και αντικατοπτρίζει το πώς ένιωθε κατά κάποιον τρόπο ως κάποια που δεν ταίριαζε με τη βασιλική οικογένεια» λέει η Hohé.

Το μουσείο αγόρασε ένα αντίγραφο για τη συλλογή του και είναι αδύνατο να αποφύγει κανείς να χαμογελάσει με αυτά τα πρόβατα της «επαναστάτριας του παλατιού» που πρωτοστατούν εδώ και τρεις δεκαετίες.

*Με στοιχεία από elpais.com