Γιατί τα νεύρα των Ευρωπαίων είναι κουρέλια με την Ουάσινγκτον;

Καθώς κοντοσιγώνουν και οι αμερικανικές προεδρικές εκλογές, οι Ευρωπαίοι εκδηλώνουν την μεγάλη τους ικανοποίηση για τη συσπείρωση ΕΕ-ΗΠΑ έναντι του κοινού «εχθρού» και εισβολέα, της Ρωσίας. Αυτό όμως που συζητιέται πολύ έντονα, πίσω από τις πόρτες, είναι κατά πόσο θα διαρκέσει η σύμπνοια συμφερόντων και προτεραιοτήτων των δύο εταίρων.

Αν και στη περσινή Σύνοδο Κορυφής του ΝΑΤΟ στη Μαδρίτη ο Τζο Μπάιντεν υποσχέθηκε να υποστηρίξει, για «όσο χρειαστεί», τους συμμάχους των ΗΠΑ και την Ουκρανία, πολλοί Ευρωπαίοι, σύμφωνα με  το αμερικανικό περιοδικό Foreign Policy αρχίζουν να αναρωτιούνται αν αυτό το «όσο χρειαστεί» του Μπάιντεν επιβιώσει και της νέας προεδρίας.

Ειδικότερα, οι Ευρωπαίοι βλέπου  ανήσυχοι όλους τους υποψήφιους των αμερικανικών εκλογών να συμφωνούν σχετικά με τη σκλήρυνση της προσέγγισης των ΗΠΑ στη Κίνα και την προετοιμασία για μια εποχή ανταγωνισμού των δύο μεγάλων δυνάμεων. Συνεπώς, το ερώτημα είναι μήπως τους εγκαταλείψει η Ουάσιγκτον, μετά την αποχώρηση του Μπάιντεν από την προεδρία, μια προοπτική που θα έχει σημαντικές επιπτώσεις εάν η σύγκρουση στην Ουκρανία συνεχιστεί.

«Το επίπεδο συνεργασίας που βλέπουμε τώρα μεταξύ της Ουάσιγκτον και των ευρωπαϊκών πρωτευουσών είναι πραγματικά κάτι που δεν έχουμε δει για πολύ καιρό», δήλωσε η Λιάνα Φιξ, συνρεγάτης της δεξαμενής σκέψης Council on Foreign Relations. Αλλά καθώς πλησιάζει η εκλογική περίοδος, «είναι ο Μπάιντεν η εξαίρεση σε έναν νέο κανόνα ή είναι η επιστροφή στον παλιό κανόνα; Αυτό κρατά τους Ευρωπαίους σε εγρήγορση» προσθέτει η ίδια.

Δημοσίως, κορυφαίοι Ευρωπαίοι αξιωματούχοι έχουν δείξει μια ακλόνητη εμπιστοσύνη στην ηγεσία των ΗΠΑ στην Ουκρανία, αλλά πίσω από τις κλειστές πόρτες, γίνονται όλο και πιο ανήσυχοι για το εάν ο σκεπτικισμός  ισχυρών Ρεπουμπλικανών, όπως ο πρώην Πρόεδρος Ντόναλντ Τραμπ, θα ριζώσει στην εξωτερική πολιτική των ΗΠΑ και εάν ο νέος Ψυχρός Πόλεμος με την Κίνα θα εξαφανίσει την αμερικανική πολιτική εστίαση και στρατιωτικούς πόρους από την Ουκρανία και το ευρωπαϊκό μέτωπο.

«Το πραγματικό ερωτηματικό βρίσκεται στην επόμενη κυβέρνηση»

«Θα έλεγα ψέματα αν έλεγα ότι δεν είμαστε όλοι λίγο νευρικοί, ειδικά αν ο πόλεμος στην Ουκρανία μετατραπεί σε πόλεμο φθοράς με την πάροδο των ετών», είπε ένας ανώτερος Ευρωπαίος διπλωμάτης που μίλησε υπό τον όρο της ανωνυμίας. «Τι θα σημαίνει αυτό για τις δεσμεύσεις των ΗΠΑ [στην Ουκρανία] σε δύο χρόνια ή σε πέντε χρόνια ή περισσότερο;»

Ανώτατοι σύμβουλοι του Ρώσου προέδρου Βλαντιμίρ Πούτιν φέρεται να είπαν στους συναδέλφους τους ότι προετοιμάζονται για έναν μακροχρόνιο πόλεμο κατά της Ουκρανίας, μια προοπτική που θα μπορούσε να υποσκάψει το ενδιαφέρον και το κίνητρο των ΗΠΑ να στηρίξουν την άμυνα στην Ευρώπη μακροπρόθεσμα. «Η κυβέρνηση Μπάιντεν έχει δώσει όλα τα σημάδια και τις διαβεβαιώσεις ότι είναι πολύ αφοσιωμένη στην ασφάλεια της Ευρώπης», δήλωσε ο Ματιέ Ντροίν, επισκέπτης συνεργάτης στο Κέντρο Στρατηγικών και Διεθνών Μελετών. «Νομίζω ότι το πραγματικό ερωτηματικό βρίσκεται στην επόμενη κυβέρνηση».

«Η Ευρώπη κατανοεί ότι δεν μπορεί να διαχειριστεί αυτή τη σύγκρουση μόνη της», δήλωσε η Heather Conley, επικεφαλής της δεξαμενής σκέψης German Marshall Fund. «Η υποστήριξη προς την Ουκρανία είναι απολύτως υψίστης σημασίας. Χωρίς την υποστήριξη των ΗΠΑ, η κατάσταση θα ήταν πολύ πιο τρομερή και επικίνδυνη», δήλωσε από την πλευρά της ο υφυπουργός Εξωτερικών της Λιθουανίας Mantas Adomenas.

Αυτό που φοβούνται οι Ευρωπαίοι

Όπως αναφέρει το Foreign Policy, η ανησυχία που σιγοβράζει στην Ευρώπη υπογραμμίζει τη δύσκολη μάχη που αντιμετωπίζει η κυβέρνηση Μπάιντεν για τη χάραξη μιας μακροπρόθεσμης στρατηγικής για την Ουκρανία και τη Ρωσία που θα μπορούσε να διαρκέσει περισσότερο από τη θητεία της. Επίσης, προβάλλει ένα υπαρξιακό ερώτημα που μπορεί πολύ καλά να καθορίσει την εξωτερική πολιτική των ΗΠΑ τις επόμενες δεκαετίες: Τόσο η Κίνα όσο και η Ρωσία αυξάνουν τις απειλές για την Ουάσιγκτον και τους συμμάχους της. Μπορεί να εστιάσει και στα δύο ταυτόχρονα; Έχει την πολυτέλεια να μην το κάνει;

Με τις προεδρικές εκλογές να πλησιάζουν, ένας αυξανόμενος αριθμός σημαντικών Ρεπουμπλικάνων αμφισβητεί το μέλλον της βοήθειας των ΗΠΑ προς το Κίεβο. Σε μια ομιλία του τον Φεβρουάριο στη δεξαμενή σκέψης του Heritage Foundation, ο γερουσιαστής Τζος Χάουλι συνέδεσε ρητά την υποστήριξη των ΗΠΑ στην Ουκρανία με μια πιο αδύναμη στάση απέναντι στην Κίνα. «Θα πρέπει να διακόψουμε τη στρατιωτική βοήθεια των ΗΠΑ στην Ουκρανία, έως ότου οι ευρωπαίοι σύμμαχοί μας εντείνουν», είπε ο Χάουλι. «Πρέπει να καταστήσουμε σαφές ότι, δεδομένης της κινεζικής απειλής και της ανάγκης για αποτροπή, θα αναγκαστούμε να συγκρατήσουμε δυνάμεις από οποιαδήποτε άμεση σύγκρουση με τη Ρωσία». Το ζήτημα, όπως αναφέρει το Foreign Policy, είναι εάν θα επικρατήσει η αντικινεζική φατρία εντός του Ρεπουμπλικανικού Κόμματος.

Κίνα ή Ρωσία;

Την ίδια στιγμή, σημειώνει το αμερικανικό περιοδικό, οι Ευρωπαίοι υιοθετούν μια πιο ήπια πολιτική έναντι της Κίνας. Ο Γερμανός Καγκελάριος Όλαφ Σολτς έφερε μαζί του μια εμπορική αντιπροσωπεία σε μια επίσκεψη στο Πεκίνο πέρυσι. Ο Ισπανός πρωθυπουργός Πέδρο Σάντσεθ επισκέφθηκε την Κίνα αυτή την εβδομάδα και ο Γάλλος πρόεδρος Εμανουέλ Μακρόν και η φον ντερ Λάιεν επισκέπτονται το Πεκίνο τις επόμενες εβδομάδες.

«Πιστεύω ότι οι Ευρωπαίοι θα θέλουν να κρατήσουν κάποια κανάλια ανοιχτά για να δουν πώς να συνεργαστούν με την Κίνα», δήλωσε η Rosa Balfour, διευθύντρια του Carnegie Europe. Δεδομένου ότι η Κίνα διεξάγει επίσης μια επίθεση γοητείας προς την Ευρώπη για να προσπαθήσει να υπονομεύσει τη διατλαντική ενότητα, «είναι ένα δύσκολο παιχνίδι για να παίξεις».

Κλείνοντας, το Foreign Policy σημειώνει πως στο δίλημμα των Αμερικανών «Κίνα ή Ρωσία» τη λύση μπορούν να δώσουν οι ίδιες αυτές χώρες, δεδομένου ότι αυξάνονται οι σινο-ρωσικές σχέσεις. «Εδώ θα μας βοηθήσουν ο Πούτιν και ο [Κινέζος Πρόεδρος] Σι [Τζινπίνγκ]», είπε η  Heather Conley. «Πρέπει να δούμε τη δική τους στρατηγική ευθυγράμμιση, γιατί ενώνονται με νέους τρόπους τώρα».