Σεισμός: Όταν η πολιτική δεν υπολογίζει ούτε τους νεκρούς – Τα «παιχνίδια» Ερντογάν και Άσαντ και η δύσκαμπτη Δύση

Καθώς αυξάνεται ο αριθμός των νεκρών από τον φονικό σεισμό των 7,8 βαθμών της Δευτέρας, οι προσπάθειες διάσωσης εντείνονται στη νότια Τουρκία και τη βόρεια Συρία, με χιλιάδες εργαζόμενους σε διεθνείς ανθρωπιστικές οργανώσεις να σπεύδουν σε βοήθεια.

Η προσπάθεια διάσωσης, ωστόσο, κάθε άλλο παρά ομαλά εξελίσσεται, κυρίως λόγω των ψυχρών καιρικών συνθηκών. Υπάρχουν όμως και πολιτικοί παράγοντες που εμποδίζουν τις επιχειρήσεις, σημειώνει το Gzero σε ανάλυσή του.

Και μπορεί τις τελευταίες ημέρες να μιλάμε για την «διπλωματία των σεισμών», κυρίως αναφορικά με τις σχέσεις Ελλάδας – Τουρκίας στο πλαίσιο της βοήθειας προς τους σεισμοπαθείς, ωστόσο, είναι καιρός να μιλήσουμε – και να κάνουμε και κάτι γ’ αυτό – για την πολιτική που «παίζουν» κάποιοι πολιτικοί πάνω στα χαλάσματα και τους χιλιάδες νεκρούς σε Τουρκία και Συρία.

Το καθεστώς Άσαντ «μπλοκάρει» τη διεθνή βοήθεια

Το μεγαλύτερο μέρος της Συρίας βρίσκεται πλέον και πάλι υπό τον έλεγχο του προέδρου Μπασάρ Αλ Άσαντ, ο οποίος κατηγορείται από τη Δύση ότι χρησιμοποίησε χημικά όπλα εναντίον του ίδιου του λαού του τουλάχιστον εννέα φορές από τότε που ξέσπασε ο εμφύλιος πόλεμος το 2011.

Η βόρεια Συρία, ωστόσο, είναι ξεχωριστή περίπτωση. Το βορειοανατολικό τμήμα της ελέγχεται από τις υποστηριζόμενες από τις ΗΠΑ κουρδικές δυνάμεις, τις οποίες το Πεντάγωνο εξόπλισε τα τελευταία χρόνια για να πολεμήσουν το καθεστώς Άσαντ, ενώ το βορειοδυτικό τμήμα της χώρας, το οποίο έχει υποστεί το μεγαλύτερο βάρος του σεισμού, ελέγχεται από την Τουρκία καθώς και από μία «κουρελιασμένη» ομάδα μαχητικών οργανώσεων.

Οι ΗΠΑ, από την πλευρά τους, εξακολουθούν να διαθέτουν 900 στρατιώτες στο βορειοανατολικό τμήμα της χώρας.

Πράγματι, οι διαμάχες μεταξύ τους και οι συνεχιζόμενες αεροπορικές επιθέσεις καθιστούν σχεδόν αδύνατη μια συντονισμένη ανταπόκριση βοήθειας στη Συρία.

Μάλιστα, ενώ η Ευρωπαϊκή Ένωση ανακοίνωσε την Τετάρτη ένα πακέτο έκτακτης ανθρωπιστικής βοήθειας ύψους 3,5 εκατομμυρίων ευρώ για την Συρία, παραμένει ασαφές πώς θα διανεμηθεί, ιδίως καθώς το καθεστώς Άσαντ απαιτεί να περνάει όλη η βοήθεια από τη Δαμασκό.

Syria’s UN Ambassador says they welcome all the help they can get after a devastating earthquake, but it has to come through them. Meaning they won’t allow cross-border deliveries from other countries to rebel-held areas which are most in need. pic.twitter.com/KE5efPuWEp

— Kristen Saloomey (@KSaloomey) February 6, 2023

Αυτό υποδηλώνει ότι το καθεστώς δεν θα επιτρέψει τις παραδόσεις στις δυνάμεις της αντιπολίτευσης στο βορρά, κάτι που οι Βρυξέλλες δεν μπορούν να δεχθούν.

Απαντώντας στην κωλυσιεργία της Δαμασκού, εκπρόσωπος του Γραφείου Συντονισμού Ανθρωπιστικών Υποθέσεων των Ηνωμένων Εθνών δήλωσε την Τετάρτη: «Τα φορτηγά μας είναι έτοιμα και η προθυμία υπάρχει. Απλά περιμένουμε την πρόσβαση για να το κάνουμε».

Μητσοτάκης: Στο Ευρωπαϊκό Συμβούλιο η βοήθεια για την Συρία

Το θέμα της διεθνούς βοήθειας προς την Συρία έθεσε εξαρχής, μιλώντας στο CNN, ο Έλληνας πρωθυπουργός, Κυριάκος Μητσοτάκης.

Αφού μίλησε για την βοήθεια που έστειλε η Ελλάδα στην Τουρκία, λέγοντας χαρακτηριστικά πως «στις στιγμές της κρίσης, βάζουμε προσωρινά τις διαφορές μας στην άκρη», επεσήμανε πως ο σεισμός επηρέασε και την Συρία», όπου «οι συνθήκες είναι πολύ πιο περίπλοκες».

Γι’ αυτό, όπως είπε, πρέπει να υπάρξει κινητοποίηση για βοήθεια μέσω διεθνών Οργανισμών.

Και ανέφερε στο CNN ότι ο ίδιος θα θέσει στο Ευρωπαϊκό Συμβούλιο το ζήτημα της παροχής βοήθειας προς την Συρία.

Η δημοσιογράφος του αμερικανικού δικτύου, μάλιστα, ρώτησε τον πρωθυπουργό αν πιστεύει πως η όποια διεθνής βοήθεια προς την Συρία θα φτάσει πράγματι στον προορισμό της, εξαιτίας του καθεστώτος Άσαντ.

Ο Κυριάκος Μητσοτάκης απάντησε χαρακτηριστικά: «Δεν θα ένιωθα ασφαλής αν δεν υπάρξει διεθνής παρέμβαση».

Σε ερώτηση που δέχτηκε για το αν θα ζητούσε άρση των κυρώσεων που έχουν επιβληθεί στην Συρία εξαιτίας των φονικών σεισμών, ο πρωθυπουργός αρκέστηκε να επαναλάβει πως «χρειαζόμαστε διεθνή απάντηση, για να βοηθήσουμε στην αντιμετώπιση της ανθρωπιστικής κρίσης» στη χώρα.

Η δυσκαμψία της Δύσης και η περίπτωση Σούνακ

Φορτηγά του ΟΗΕ με ανθρωπιστική βοήθεια εισήλθαν πάντως στη βορειοδυτική Συρία την Πέμπτη, μέσω Τουρκίας, μεταφέροντας κουβέρτες, κιτ υγιεινής και άλλα, όχι όμως και τρόφιμα.

Ενδεικτική των προβλημάτων που παραμένουν είναι η στάση της γαλλικής κυβέρνησης, η οποία ανακοίνωσε, μέσω του εκπροσώπου του γαλλικού υπουργείου Εξωτερικών, ότι η ανθρωπιστική βοήθεια θα πρέπει να δοθεί στη Συρία μέσα από μηχανισμούς του ΟΗΕ και από Μη Κυβερνητικές Οργανώσεις, αλλά όχι μέσω του Άσαντ.

Ενδεικτικά του κλίματος είναι και τα όσα δήλωσε, χωρίς να κάνει καμία αναφορά στον Άσαντ, ο Βρετανός υπουργός Εξωτερικών Τζέιμς Κλέβερλι, της κυβέρνησης Ρίκι Σούνακ, υποστηρίζοντας ότι η χώρα του θα συνεχίσει να συνεργάζεται για την αποστολή ανθρωπιστικής βοήθειας με την Τουρκία, τον ΟΗΕ και τα «Λευκά Κράνη».

Και ενώ είναι η κατανοητή η έλλειψη εμπιστοσύνης στο πρόσωπο του Μπάσαρ Αλ Άσαντ, ο οποίος – ακόμη και τούτες τις δύσκολες ώρες για τον λαό του – επιμένει να έχει τα πάντα υπό τον έλεγχό του, μέχρι και την ανθρωπιστική βοήθεια στους σεισμοπαθείς, από την άλλη πλευρά η Δύση οφείλει να βρει τρόπους ώστε να προσπεράσει κάθε εμπόδιο και να σταθεί αποτελεσματικά στο πλευρό – και – των Σύρων.

«Παιχνίδια» Ερντογάν πάνω στα χαλάσματα

Από τη δική της πλευρά, η Τουρκία, ενώ διαθέτει έναν εκτεταμένο κρατικό μηχανισμό, ικανό να συντονίσει μια ενιαία αντίδραση, ο πρόεδρος Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν δεν κατάφερε να ξεκινήσει τις επιχειρήσεις αρκετά γρήγορα, παρά την «μαύρη» εμπειρία από τον σεισμό του 1999 και τον «φόρο σεισμού» που εισπράττει από τότε.

Ο ίδιος προτιμά να κατηγορεί την τουρκική αντιπολίτευση, ότι χρησιμοποίησε την τραγωδία για να κερδίσει πολιτικούς πόντους, ενώ δήλωσε πως «δεν είναι δυνατόν» να προετοιμαστεί για τέτοια ακραία γεγονότα.

Παρεμπιπτόντως, είχε για δεύτερη φορά «γιοκ» στην αποστολή βοήθειας από την Κύπρο – ενδιάμεσα είχε πει και ένα «ναι» – με μία τεχνικής φύσεως δικαιολογία, την ώρα που δεν είναι λίγοι όσοι σχολιάζουν ότι το έκανε μετά από παρέμβαση του ψευδοκράτους.

Ενδεικτική της αγωνίας του Ερντογάν να αποκρούσει την όποια κριτική είναι και μία άλλη κίνησή του, κάτι που συνηθίζει, άλλωστε, και το εφαρμόζει συχνότατα: περιόρισε την πρόσβαση στο Twitter!

Και αυτό το έκανε, όταν οι περισσότεροι Τούρκοι καταγγέλλουν ότι «μπλοκάρει» μία πλατφόρμα, μέσα από την οποία κινητοποιούνται πολίτες, οργανώσεις, επιχειρήσεις και όποιος άλλος μπορεί να βοηθήσει για να συγκεντρωθούν τρόφιμα, φάρμακα και ό,τι άλλο είναι απαραίτητο για τους σεισμοπαθείς της χώρας του.

Ως συνήθως, η καταστολή των επικριτών του είναι πιο σημαντική για τον Ερντογάν και, μάλιστα, τώρα περισσότερο από ποτέ, καθώς έχει μπροστά του μια ιδιαίτερα σκληρή μάχη για να πετύχει την επανεκλογή του στις εκλογές της 14ης Μαΐου – αν δεν τις αναβάλλει…