Οι γυναίκες που άλλαξαν το ελληνικό θέατρο

Είναι οι ηθοποιοί οι οποίες με τη ζωή και το έργο τους έθεσαν τα θεμέλια του νέου ελληνικού θέατρου και εξέλιξαν τη δραματική δημιουργία στην Ελλάδα. Οι γυναίκες εκείνες που σε καιρούς παλαιότερους και δύσκολους επέδειξαν ιδιαίτερο καλλιτεχνικό ζήλο, κάνοντας το άστρο τους να μεσουρανεί μέχρι σήμερα και το έργο τους γνωστό όχι μόνο στη χώρα μας αλλά και διεθνώς. Είναι οι «Μεγάλες ιέρειες του θεάτρου», οι πρωταγωνίστριες της σειράς δραματοποιημένων ντοκιμαντέρ που επιμελήθηκε ο Σταμάτης Τσαρουχάς σε συμπαραγωγή της Cosmote TV και αυτή την Κυριακή ολοκληρώνει τον κύκλο της στο Cosmote History. Στα έξι επεισόδια της σειράς, στο μικροσκόπιο μπαίνουν η ζωή και η καριέρα της Μαρίκας Κοτοπούλη, της Κυβέλης Αδριανού, της Κατίνας Παξινού, της Ελλης Λαμπέτη και της Αννας Συνοδινού, μορφών που σφράγισαν με την ακτινοβολία τους ολόκληρο τον 20ό αιώνα μαζί με το ιστορικό πλαίσιο που τις περιέβαλλε.

«Εγώ κρατάω γενικά αρχείο από τις εφημερίδες για διάφορα θέματα και μελλοντικά τα έχω στο μυαλό μου για τη δημιουργία κάποιων ντοκιμαντέρ. Μέσα από τη διαδικασία αυτή λοιπόν είδα ξανά κάποια άρθρα που είχαν εκδοθεί παλιά γι’ αυτές τις ηρωίδες και αμέσως μου κίνησαν το ενδιαφέρον. Μελέτησα, διάβασα κάποια πράγματα στην αρχή και πρότεινα το ντοκιμαντέρ στο Cosmote History, το οποίο άρεσε πάρα πολύ σαν ιδέα» αναφέρει στα «Πρόσωπα» ο Σταμάτης Τσαρουχάς γυρίζοντας πίσω στην αρχική ιδέα του για το ντοκιμαντέρ. «Εγινε πολλή μελέτη γιατί υπάρχει μια τεράστια βιβλιογραφία για αυτές. Υπήρχε πολύ υλικό για τα συγκεκριμένα πρόσωπα, και φωτογραφικό, γιατί έπαιξαν τεράστιο ρόλο ως ιστορικά πρόσωπα, όχι μονάχα σαν καλλιτέχνιδες. Γι’ αυτό, αν προσέξετε στα επεισόδια, το ιστορικό στοιχείο υπάρχει έντονο, αφού πάντα έχω το ιστορικό πλαίσιο και μέσα σε αυτό εντάσσω το πρόσωπο. Ετσι γίνεται πιο ενδιαφέρον για τον θεατή» τονίζει ο σκηνοθέτης που έγραψε και το σενάριο των ντοκιμαντέρ.

Κάθε επεισόδιο αναδεικνύει την καλλιτεχνική σταδιοδρομία των ηρωίδων στο θέατρο μαζί με τους πιο ενδιαφέροντες σταθμούς της προσωπικής τους ζωής. Την αφήγηση της ιστορίας τους ανέλαβε η Πέμη Ζούνη, ενώ το σπικάζ για τις ανδρικές φιγούρες ο Ρένος Χαραλαμπίδης. Οι σημαντικότερες στιγμές των ηθοποιών και ανθρώπων του περιβάλλοντός τους δραματοποιούνται από τους ηθοποιούς Ευγενία Μωράκη (Μαρίκα Κοτοπούλη), Αρη Μαυρογιαννάκη (Ιων Δραγούμης), Κατερίνα Χριστοπούλου (Κυβέλη), Γρηγόρης Κυριαζής (Κώστας Θεοδωρίδης), Σωτήρης Κοκόσης (Δάσκαλος Κυβέλης), Χαρά Στάθη (Αννα Συνοδινού). Ακόμα, άγνωστες πτυχές των ιερειών φέρνουν στο φως οι μαρτυρίες θεατρολόγων μαζί με γνωστούς ηθοποιούς που έπαιξαν κι έζησαν μαζί τους όπως και συγγενείς τους. Τα γυρίσματα πραγματοποιήθηκαν σε φυσικούς χώρους, εκεί όπου γεννήθηκαν, έζησαν, έπαιξαν κι έδρασαν οι μεγάλες αυτές ηθοποιοί, με σημεία όπως η Αθήνα, ο Πειραιάς, τα Βίλια, το Λουτράκι, η Αίγινα, η Σύρος, η Αλεξάνδρεια της Αιγύπτου,  η Κωνσταντινούπολη, το Παρίσι, η Ρώμη, η Βενετία, οι Συρακούσες, η Βιέννη και το Βερολίνο να χαρίζουν λίγες από τις εικόνες τους στη σειρά.

Μαρίκα Κοτοπούλη

Η σειρά άνοιξε με το διπλό επεισόδιο αφιερωμένο στη Μαρίκα Κοτοπούλη, η οποία σφράγισε με την παρουσία της το θέατρο και κατάφερε να κερδίσει τον θαυμασμό με τη γοητεία, την ευφυΐα και το πάθος της για την υποκριτική. Η προσωπική της ζωή ήταν θυελλώδης και σφραγίστηκε από τον έρωτά της με τον Ιωνα Δραγούμη. «Από την ιστορία της Κοτοπούλη κρατώ κυρίως την προσωπικότητά της, το πείσμα της και αυτό το «αντριλίκι» που είχε, ενώ ήταν και μια γυναίκα που τα έλεγε χύμα και τσουβαλάτα. Τη λάτρευαν όμως όλοι. Ολη η γενιά των διανοουμένων του ’30 την είχε αγαπήσει. Ο Τερζάκης νομίζω την είχε χαρακτηρίσει σαν τον συνεχιστή των αγωνιστών του ’21. Το έλεγε η ψυχούλα της και δεν κόλλαγε πουθενά. Ηταν μια απίστευτη προσωπικότητα» επισημαίνει ο Σταμάτης Τσαρουχάς.

Κυβέλη Ανδριανού

Το επόμενο επεισόδιο αφορά την Κυβέλη, τη «Μεγάλη Κυρία» του θεάτρου, όπως τη χαρακτήρισαν, που κατατρόπωσε τον χρόνο και κράτησε αλύγιστη τη δάδα της μεγάλης τέχνης για περίπου επτά δεκαετίες. Σήκωσε στις πλάτες της το νεοελληνικό θέατρο, χαρίζοντας σημαντικές ερμηνείες, ενώ έμαθε τον έρωτα στο πλευρό του Γεωργίου Παπανδρέου. «Η Κυβέλη στα νιάτα της ήταν γατούλα αλλά όταν πλέον είχε μεγαλώσει, είχε γίνει κι αυτή κέρβερος. Δεν επηρεαζόταν πολύ από συναισθηματισμούς. Εύκολα μπορούσε κάποιον, ακόμα και όταν τον είχε παντρευτεί, να τον παρατήσει, όπως έκανε με τον Μυράτ παρότι είχε κάνει δύο παιδιά, γιατί είδε ότι δεν ταίριαζε κι έφυγε με τον Θεοδωρίδη στο εξωτερικό. Μετά και με αυτόν κατάλαβε ότι δεν ταίριαζε, οπότε τα έφτιαξε με τον άνθρωπο που ερωτεύτηκε περισσότερο από όλους, όπως λέει και η ίδια, τον Γεώργιο Παπανδρέου. Εχει και αυτή μια προσωπικότητα πολύ μεγάλη και έχει παίξει πάρα πολλούς ρόλους. Ηταν η ανταγωνίστρια της Κοτοπούλη. Τα βρήκαν και κάποια στιγμή και έκαναν θέατρο μαζί. Αλλά ήταν και η γυναίκα που έζησε περισσότερα από όλους κι έφτασε μέχρι τα βαθιά γεράματα παίζοντας. Ηταν και αυτή πολύ αγαπημένη της γενιάς του ’30» υποστηρίζει ο σκηνοθέτης και σεναριογράφος.

Κατίνα Παξινού

Προχωρώντας τα επεισόδια, παρουσιάζεται η Κατίνα Παξινού, η πρώτη ελληνίδα ηθοποιός που κατάφερε να σταθεί στο Χόλιγουντ, να διαπρέψει θεατρικά και κινηματογραφικά στην Ευρώπη και να ξεχωρίσει ως τραγωδός παγκοσμίου βεληνεκούς. «Η Παξινού ήταν αυτή που πατούσε πιο γερά απ’ όλες στη γη. Είχε και την ανάλογη παιδεία, γιατί ήταν από μεγάλη οικογένεια, είχε σπουδάσει μουσική, είχε ασχοληθεί με το λυρικό θέατρο, είχε γνώσεις για την τέχνη πάρα πολλές και συναναστράφηκε με ανθρώπους μεγάλου βεληνεκούς, όπως ο Μητρόπουλος. Η ίδια άφησε εποχή. Η αρχαία τραγωδία στην ουσία οφείλεται σε αυτήν και στον Μινωτή, με τον οποίο ήταν παντρεμένη. Αν κι εκείνη ήθελε να ασχοληθεί με το λυρικό θέατρο, ο Μινωτής την έπεισε ότι οι αρχαίοι συγγραφείς είναι πολύ πιο σημαντικοί από τους ευρωπαίους δημιουργούς της όπερας» δηλώνει ο Σταμάτης Τσαρουχάς.

Ελλη Λαμπέτη

Το πέμπτο επεισόδιο ανήκει στην Ελλη Λαμπέτη. Η αγαπημένη μαθήτρια της Κοτοπούλη εξελίχθηκε σε μία από τις μεγαλύτερες ελληνίδες ηθοποιούς με ερμηνείες που άφησαν εποχή και παθιασμένους έρωτες που τη σημάδεψαν, όπως αυτός με τον Δημήτρη Χορν. «Τη Λαμπέτη την είχα δει κιόλας σε κάποιες από τις τελευταίες της παραστάσεις όταν πρωτοήρθα Αθήνα για σπουδές και πραγματικά με είχε συγκλονίσει από τότε. Ηταν τόσο αέρινο το παίξιμό της. Ηταν όμως κι ένα πρόσωπο που σε συγκλονίζει και σε προσωπικό επίπεδο. Γιατί όλη η ζωή της ήταν στην κυριολεξία ένα δράμα, ένα δράμα δηλαδή που διαβάζοντάς το όλα αυτά που είχε περάσει δεν μπορεί να μη σε συγκλονίσουν. Ηταν και μια άτυχη γυναίκα, ένα γνήσιο ταλέντο που το ερωτεύονταν όλοι» θυμάται ο δημιουργός της σειράς.

Αννα Συνοδινού

Η αυλαία θα κλείσει με την Αννα Συνοδινού, μια ηθοποιό με ένα σπάνιο μέταλλο φωνής, προσωπικότητα χαρισματική, γυναίκα με ισχυρή θέληση και πείσμα, που τίμησε την τέχνη της όσο λίγοι διαπρέποντας τόσο στο κλασικό όσο και στο σύγχρονο δραματολόγιο. «Ηταν από τις μεγαλύτερες ερμηνεύτριες. Εμπαινε στον ρόλο, πάτησε στα χνάρια της Παξινού, αλλά έδωσε έναν άλλο στόμφο στην αρχαία τραγωδία. Είχε ένα πιο ανθρώπινο στοιχείο, συμμετείχε στον ρόλο και προσπαθούσε να τον αναπαραγάγει με τα εσώψυχα τα δικά της που την απασχολούσαν και τα περνούσε στους ρόλους. Εδωσε μια άλλη διάσταση στο θέατρο» καταλήγει ο Σταμάτης Τσαρουχάς.