Αδειάζουν από πρόσφυγες τα νησιά

Μια εικόνα εντελώς διαφορετική από αυτήν που τα τελευταία χρόνια είχε γίνει καθημερινότητα παρουσιάζουν σήμερα τα νησιά του Βορειοανατολικού Αιγαίου. Συγκεκριμένα, ο αριθμός προσφύγων και μεταναστών που διαβιούν στις δομές φιλοξενίας τους δεν ξεπερνά – συνολικά – τις 2.675, για πρώτη φορά από το 2015.

Σεπτέμβριος του 2019: Τα νησιά βρίσκονται σε αναβρασμό, καθώς ο αριθμός των υπηκόων τρίτων χωρών έχει ξεπεράσει τις 30.000. Η κατάσταση που δημιουργείται είναι εκρηκτική, ενώ στο «κολαστήριο» της Μόριας περισσότεροι από 15.000 άνθρωποι στοιβάζονται υπό άθλιες συνθήκες σε έναν χώρο που δεν μπορεί να τους εξυπηρετήσει. Δυόμισι χρόνια μετά, στο νησί της Λέσβου βρίσκονται συνολικά 1.499 πρόσφυγες και μετανάστες, οι μισοί από όσους κανονικά έπρεπε να φιλοξενούνται στον νέο καταυλισμό της Μόριας. Στην υπάρχουσα -προσωρινή – δομή του Καρά Τεπέ, μέχρι προχθές οι φιλοξενούμενοι ήταν 1.343. Αντίστοιχη μείωση ωστόσο έχουν δει και τα υπόλοιπα νησιά, με την κλειστή ελεγχόμενη δομή της Σάμου να φιλοξενεί πλέον 379 άτομα, ενώ σε Κω και Λέρο οι διαμένοντες φτάνουν μόλις τους 265 και 114 αντίστοιχα.

Αφίξεις

Μάλιστα, από τις αρχές Απριλίου καταγράφηκαν 139 αφίξεις, την ώρα που οι μεταφορές ατόμων στην ενδοχώρα ήταν σχεδόν διπλάσιες (305). Στην ηπειρωτική Ελλάδα μεταφέρονται όσοι αιτούντες άσυλο λαμβάνουν καθεστώς πρόσφυγα, ενώ εξασφαλίζοντας ταξιδιωτικά έγγραφα αναχωρούν για χώρες του εξωτερικού. Είναι ενδεικτικό πως τον Ιανουάριο του 2022 600 άτομα αναχώρησαν με προορισμό είτε την Ευρώπη είτε τρίτα κράτη μέσω των μηχανισμών απελάσεων, επιστροφών και μετεγκαταστάσεων. Στην Ελλάδα κατά το ίδιο διάστημα αφίχθησαν 440 άτομα.

Μετ’ εμποδίων πάντως προχωρά η κατασκευή των δύο κλειστών ελεγχόμενων δομών σε Λέσβο και Χίο. Κατόπιν έντονων αντιδράσεων κατοίκων της Μυτιλήνης – οι οποίες κατέληξαν στον εμπρησμό μηχανημάτων που είχαν φτάσει στο νησί για την ανέγερση του νέου ΚΥΤ -, σύμφωνα με πηγές του υπουργείου Μετανάστευσης και Ασύλου, πλέον γίνεται εξυγίανση εδάφους, προκειμένου να ξεκινήσουν οι οικοδομικές εργασίες. Στόχος του υπουργείου είναι η νέα κλειστή δομή στη θέση Πλάτη, με δυνατότητα φιλοξενίας συνολικά 5.000 ατόμων, να είναι έτοιμη έως το τέλος του 2022.

Με καθυστέρηση, ωστόσο, φαίνεται πως θα ξεκινήσουν οι εργασίες και για την αντίστοιχη δομή της Χίου, καθώς και εκεί οι αντιδράσεις συνεχίζονται, με τους κατοίκους αλλά και τη δημοτική αρχή να μην επιθυμούν τη δημιουργία «υπερδομής», όπως την αποκαλούν, ούτε στην περιοχή Θόλος – που απέχει 11 χιλιόμετρα από την πόλη της Χίου – ούτε σε κάποιο άλλο σημείο του νησιού. Είναι χαρακτηριστικό, δε, πως ο Δήμος Χίου έχει απαντήσει στην κατασκευή της δομής με… εξώδικα.

Αποσυμφόρηση

Στο μεταξύ, μιλώντας χθες στη Διαρκή Επιτροπή Δημόσιας Διοίκησης, Δημόσιας Τάξης και Δικαιοσύνης της Βουλής ο υπουργός Μετανάστευσης Νότης Μηταράκης επισήμανε τη δέσμευση της κυβέρνησης για διαρκή αποσυμφόρηση των νησιών, υπογραμμίζοντας πως «με τη σύμβαση μετακινήσεων και το δίκτυο δομών που λειτουργεί ήδη στην ηπειρωτική Ελλάδα, μπορούμε να είμαστε συνεπείς προς τη δέσμευσή μας ότι οι δομές των νησιών δεν θα υπερβαίνουν το 50% της χωρητικότητάς τους».

Μάλιστα, όπως πρόσθεσε, στο πλαίσιο της αποσυμφόρησης σε Αθήνα και Θεσσαλονίκη, δίνεται έμφαση στο κλείσιμο της δομής του Ελαιώνα και στη μεταφορά των διαμενόντων στον Σχιστό, αλλά και στον τερματισμό του προγράμματος «ESTIA». Σε αυτό το πλαίσιο, από το Σάββατο, οι θέσεις του προγράμματος στέγασης θα περιοριστούν σε 10.000 από 27.000 που διέθετε το 2021, με προοπτική το πρόγραμμα να ολοκληρωθεί στο τέλος του έτους.