Νέο γεωπολιτικό σχέδιο στον Καύκασο: Η συμμετοχή της Ελλάδας και η παράκαμψη της Τουρκίας

Ο διάδρομος διέλευσης Περσικός Κόλπος – Μαύρη Θάλασσα (Εύξεινος Πόντος) είναι περισσότερο από δύο φορές μικρότερος από τη διαδρομή μέσω της Διώρυγας του Σουέζ και η παράδοση εμπορευματοκιβωτίων πολύ φθηνότερη, σύμφωνα με ανάλυση του ρωσικού πρακτορείου ειδήσεων regnum (φωτογραφίες από regnum.ru).

Σοβαρό πλήγμα

Οπως τονίζεται στο άρθρο, εάν το Ιράν τα καταφέρει, θα προκαλέσει σοβαρό πλήγμα στις γεωπολιτικές φιλοδοξίες των Ηνωμένων Πολιτειών, της Ευρωπαϊκής Ενωσης και της Τουρκίας.

Οσο για τη σημασία της Ρωσίας στη Μαύρη Θάλασσα ως μεγάλου κόμβου logistics δεν θα μειωθεί, αλλά αντίθετα η ροή φορτίου στα ρωσικά λιμάνια της θα αυξηθεί.

Σύμφωνα με το ρωσικό πρακτορείο:

Ο ιρανός υφυπουργός Εξωτερικών Μεχντί Σαφάρι, ο οποίος είναι αρμόδιος για οικονομικά θέματα, δήλωσε ότι τον Απρίλιο – Μάιο, έχει προγραμματιστεί να διεξαχθεί στη Σόφια «ο έκτος γύρος διαπραγματεύσεων που αφορά στην επίτευξη συμφωνίας για τον διάδρομο Περσικού Κόλπου – Μαύρης Θάλασσας».

Η αλήθεια είναι πως δεν υπάρχει βεβαιότητα ότι θα τελειώσουν με την υπογραφή τελικής συμφωνίας.

Μαζί με την Τεχεράνη, το Αζερμπαϊτζάν, η Αρμενία, η Γεωργία, η Βουλγαρία και η Ελλάδα συμμετέχουν στη διαδικασία αυτή.

Στα τέλη του περασμένου έτους, σε συνεργασία με το Μπακού και την Τιφλίδα, εφαρμόστηκε πιλοτικό πρόγραμμα μεταφοράς φορτίου από το Ιράν στη Μαύρη Θάλασσα.

Στο πλαίσιο της διαδρομής διαμετακόμισης έχουν ήδη πιλοτικά σταλεί φορτία εδώ και τέσσερις μήνες για την παράδοση ιρανικών αγαθών στο Αζερμπαϊτζάν μέσω των συνόρων στην Αστάρα, καθώς και σε χώρες της Ανατολικής Ευρώπης μέσω των λιμανιών της Γεωργίας στη Μαύρη Θάλασσα.

Από εκεί, πλοία με τροχοφόρα οχήματα που μεταφέρουν εμπορεύματα διασχίζουν τη Μαύρη Θάλασσα, κατευθύνονται προς βουλγαρικά λιμάνια (Μπουργκάς και Βάρνα), στη συνέχεια προς την Ελλάδα και περαιτέρω προς τις χώρες της Ευρωπαϊκής Ενωσης.

Από αυτή την άποψη, το Ιράν σκοπεύει να συνδέσει τα λιμάνια του που βρίσκονται στη Θάλασσα του Ομάν (Chabahar) και στον Περσικό Κόλπο (Bender Abbas, Imam Khomeini και Khorramshahr), στα νότια της χώρας, με λιμάνια που βρίσκονται στην Κασπία Θάλασσα (Amir Abad, Novshahr, Anzali και Astara), στα βόρεια, μέσω του ιρανικού σιδηροδρομικού δικτύου.

Τέσσερις βασικές θαλάσσιες λεκάνες

To λιμάνι Shahid Khagani του Bandar Abbas, στον Περσικό Κόλπο

Ετσι, ο διάδρομος θα συνδέει τέσσερις βασικές θαλάσσιες λεκάνες:

1) τον Περσικό Κόλπο και τη Θάλασσα του Ομάν (Ιράν),

2) την Κασπία Θάλασσα (Ιράν και Αζερμπαϊτζάν),

3) τη Μαύρη Θάλασσα (Γεωργία και Βουλγαρία),

4 ) τη Μεσόγειο Θάλασσα (Ελλάδα).

Ιρανοί ειδικοί προτείνουν σε αυτήν την περίπτωση συνεργασία με την Ευρασιατική Οικονομική Ενωση (EAEU) αφού ο Διαμετακομιστικός Διάδρομος Περσικού Κόλπου – Μαύρης Θάλασσας, ο Διεθνής Μεταφορικός Διάδρομος Βορρά-Νότου και ο κινεζικός «Μία ζώνη, ένας δρόμος» διέρχονται από το Ιράν.

Μείωση της εξάρτησης από Τουρκία

Η Τεχεράνη έχει τους δικούς της λόγους να πιέζει για την υλοποίηση του διαδρόμου μεταφορών και διαμετακόμισης μεταξύ του Περσικού Κόλπου και της Μαύρης Θάλασσας.

Επιδιώκει να μειωθεί η εξάρτησή του από την Τουρκία, δημιουργώντας εναλλακτική οδό για το εμπόριο και τη διέλευση προς την Ευρώπη.

Κάτι που αναγκάζει επίσης την Τεχεράνη να αναζητήσει εναλλακτικές στον λεγόμενο «Μεσαίο Διάδρομο», τον οποίο προωθεί η Αγκυρα.

Είναι πιθανόν ο διάδρομος Περσικού Κόλπου-Μαύρης Θάλασσας να αρχίσει να λειτουργεί πριν τον διάδρομο Zangezur, ο οποίος συνδέει το Αζερμπαϊτζάν μέσω του εδάφους της Αρμενίας με το Ναχιτσεβάν και την Τουρκία.

Επομένως, η επιθυμία του Ιράν να οικοδομήσει διάδρομο Περσικού Κόλπου – Μαύρης Θάλασσας συνδέεται με γεωπολιτικές αλλαγές στην Υπερκαυκασία μετά τον δεύτερο πόλεμο του Καραμπάχ.

Επίσης, η σιδηροδρομική γραμμή Ναχιτσεβάν -Ερεβάν θα μπορούσε να αντικαταστήσει την ακριβή και περίπλοκη επί του παρόντος σιδηροδρομική διαδρομή από το Ερεβάν προς την πόλη Μεγκρί στα σύνορα Ιράν-Αρμενίας.

Η αντικατάσταση αυτής της διαμετακομιστικής σύνδεσης θα είναι ένα σημαντικό βήμα προς την πλήρη εφαρμογή του διαδρόμου Περσικού Κόλπου – Εύξεινου Πόντου.

Σύμφωνα με τον Τζαβάντ Χενταϊάτι, Γενικό Διευθυντή του Τμήματος Διεθνών Μεταφορών του Ιρανικού Οργανισμού Οδών και Μεταφορών, σχεδιάζεται να επιτευχθεί μεταφορά 50 εκατομμυρίων τόνων φορτίου ετησίως σε μια εικοσαετία.

«Ποιοτικές γεωπολιτικές αλλαγές»

Αν συμβεί αυτό, τότε, σύμφωνα με τον τούρκο ειδικό, Ενγκίν Οζέρ, «είναι καιρός να μιλήσουμε για ποιοτικές γεωπολιτικές αλλαγές στην Υπερκαυκασία».

Το Ιράν θα συνδεθεί με τη Ρωσία, η Αρμενία θα μπορεί να εμπορεύεται πιο ενεργά με γειτονικές χώρες, συμπεριλαμβανομένης της Τουρκίας, της Ρωσίας και του Αζερμπαϊτζάν.

Το μόνο πρόβλημα στην αναδυόμενη περιφερειακή μορφή μπορεί να είναι η Γεωργία, η οποία, παρεμπιπτόντως, εξακολουθεί να μην συμμετέχει στην πλατφόρμα 3 + 3 (Ρωσία, Τουρκία, Ιράν, Αζερμπαϊτζάν, Αρμενία, Γεωργία).

Ομως η Τιφλίδα δεν είναι αντίθετη στη συμμετοχή της στον διάδρομο Περσικού Κόλπου – Εύξεινου Πόντου.

Με τη σειρά του, το Ιράν εξετάζει την ιδέα της πρόσβασης όχι μόνο στη Μαύρη Θάλασσα, αλλά και στη Βαλτική Θάλασσα κατά μήκος του διαδρόμου Βορρά-Νότου μέσω της Ρωσίας.

Ιρανικό πλοίο μεταφοράς εμπορευματοκιβωτίων

Ωστόσο, αυτή η πορεία των πραγμάτων μπορεί να μην συμφέρει τη Δύση, η οποία σκοπεύει να συνεχίσει να ασκεί τη λεγόμενη αποτρεπτική επιρροή στην Τεχεράνη.

Ο Δούρειος Ιππος

Είναι πιθανό η Γεωργία να χρησιμοποιηθεί ως Δούρειος Ιππος.

Η Ουάσιγκτον, σε σχέση με τον διαμετακομιστικό διάδρομο Περσικού Κόλπου – Μαύρης Θάλασσας, μπορεί να χρησιμοποιήσει τη δοκιμασμένη τακτική:

Πρώτα, δίνει τη δυνατότητα στους Ιρανούς και τους Κινέζους να επενδύσουν σε αυτό το έργο υποδομής (όπως η Gazprom με τον Nord Stream 2) και μετά βάζει φρένο στους τροχούς, αναζητώντας συνεχώς προβλήματα που αυξάνουν το κόστος των επενδυτών.

Ο συντομότερος δρόμος

Εν τω μεταξύ, ο διάδρομος Περσικού Κόλπου – Εύξεινου Πόντου είναι περισσότερο από δύο φορές συντομότερος από τη διαδρομή μέσω της Διώρυγας του Σουέζ και η μεταφορά εμπορευματοκιβωτίων πολύ φθηνότερη.

Το έργο Βορράς – Νότος με τη συμμετοχή της Ρωσίας υλοποιείται πολύ αργά, και ως εκ τούτου η Τεχεράνη μπορεί επίσης να εμπλέξει την Ινδία, το Ομάν και, στο μέλλον, ακόμη και το Ιράκ και τη Συρία.

Πρόσφατα, η Τεχεράνη κάνει επιτυχημένα γεωπολιτικά βήματα. Η πρωτοβουλία της να ενταχθεί στην SCO και η προοπτική ένταξης στην EAEU ως μόνιμο μέλος υλοποιεί το μακροχρόνιο όνειρο του Ιράν να γίνει μέλος της Ευρασιατικής Οικονομικής Ενωσης.

Μετά την επιτυχή υλοποίηση του σχεδίου του διαδρόμου Περσικού Κόλπου – Εύξεινου Πόντου, το Ιράν θα γίνει σίγουρα ένας σημαντικός γεωπολιτικός παίκτης στον χάρτη της Μέσης Ανατολής.

Και αυτό ωφελεί όχι μόνο το Ιράν, αλλά και τους εταίρους του – τη Ρωσία και την Κίνα.

Επομένως, εάν η Τεχεράνη τα καταφέρει, θα προκαλέσει σοβαρό πλήγμα στις γεωπολιτικές φιλοδοξίες των ΗΠΑ, της ΕΕ και της Τουρκίας.

Οσο για τη σημασία της Ρωσίας στη Μαύρη Θάλασσα ως μεγάλου κόμβου logistics, δεν θα μειωθεί, αλλά αντίθετα η ροή φορτίου στα ρωσικά λιμάνια θα αυξηθεί.

Πηγή: regnum.ru, echedoros-a.gr