ΣΥΡΙΖΑ: Μπολσεβίκοι, μενσεβίκοι και η ταυτότητα ενός ανοίγματος

Αν υπήρχε δυνατότητα για έστω ποιητική αλληγορία ή αντιστοίχιση των δρώμενων στον ΣΥΡΙΖΑ με αυτά της προεπαναστατικής Ρωσίας, μπορεί το διάστημα αυτό να ήταν το πρώτο επτάμηνο του 2015. Τότε συγκρούονταν δύο γραμμές, αυτή της «καθαρότητας», της σύγκρουσης με τους θεσμούς της ΕΕ, της διαγραφής του χρέους και εκείνη που είχε αρχίσει να διαμορφώνεται με όρους «ρεαλισμού» και που κατέληξε στην περίφημη συμφωνία του καλοκαιριού του 2015.

Οχι, δεν υπήρχε Τσάρος στον ορίζοντα, Σοβιέτ δεν είχαν δημιουργηθεί ώστε για τη λειτουργία τους να υπάρξει αντιπαράθεση (παρά τον φόβο δημοσιολόγων), ο Τσίπρας ήταν ήδη πρωθυπουργός και άρα Κερένσκι επίσης δεν υπήρχε. Η κυβέρνηση μαχόταν για μια καλή διαπραγμάτευση, αυτή που στη συνέχεια σχολιάστηκε σκληρά – όχι μόνον από τους αντιπάλους του ΣΥΡΙΖΑ – ως «αυταπάτες».

Σήμερα ο ΣΥΡΙΖΑ-Προοδευτική Συμμαχία είναι σε εντελώς άλλο μοτίβο. Και είναι και αξιωματική αντιπολίτευση. Μια μάχη πάντως σχηματικά μεταξύ «μπολσεβίκων – μενσεβίκων» θα έλεγε κάποιος πως υφίσταται. Μια μάχη που ξεδιπλώνεται αυτές τις ημέρες στον ΣΥΡΙΖΑ με θέμα την ταυτοτική καθαρότητα (Ομπρέλα και σύμμαχοι) ή το άνοιγμα του κόμματος (πασοκογενείς, Κίνηση Μελών, ΡΕΝΕ, Γέφυρα κ.λπ.).

Κάποιος πιο επικριτικός θα έλεγε πως σε σχέση με το 2015, όλοι πια είναι στην όχθη της «μεταρρύθμισης» και όχι της «επανάστασης». Αλλος πως την πλειοψηφία τώρα την έχουν οι της μη καθαρότητας αλλά του ανοίγματος, της προοδευτικής διακυβέρνησης (Αλέξης Τσίπρας). Οι πιο προσεκτικοί γνώστες του παρασκηνίου απλώς πως εξελίσσεται μια τελική μάχη στον ΣΥΡΙΖΑ – παράλληλα με την αντιπολίτευση που θέλει να κάνει στην κυβέρνηση – για τα χαρακτηριστικά της επόμενης ημέρας. Και έτσι τα δύο βασικά ρεύματα, η Ομπρέλα και οι άλλοι, εδώ θα δώσουν την αντιπαράθεση. Μια πολεμική που έχει ξεκινήσει.

Η αφετηρία

Ας δούμε ως αφετηρία τις πρόσφατες αλλαγές που έφερε ο Αλέξης Τσίπρας για το κόμμα, που ψηφίστηκαν τελικά από το Πολιτικό Συμβούλιο, που θα πάνε προς ψήφιση στο 3ο συνέδριο και που αφορούν την εκλογή αρχηγού και νέας ΚΕ από τα μέλη.

Οργανωτική διαφωνία ή βαθιά πολιτική για τον νέο ΣΥΡΙΖΑ του νέου τοπίου; Μετριοπαθή στελέχη λένε τις τελευταίες ημέρες πως η μεγαλύτερη παγίδα είναι η κόντρα να σχηματοποιηθεί στο οργανωτικό. Πως σημαντικότερο είναι να πείσει ο ΣΥΡΙΖΑ πως έχει σχέδιο έναντι της Δεξιάς. Τώρα για παράδειγμα τρέχει μια επανακατάθεση τροπολογίας του ΣΥΡΙΖΑ για μείωση του ΕΦΚ στα καύσιμα και στο πεδίο της ακρίβειας που σύμφωνα με την επεξεργασία της Κουμουνδούρου η κυβέρνηση θα βρει τον πολιτικό μπελά της.

Μια άλλη άποψη πάλι θέλει ένα «καθαρό» κόμμα, με διεύρυνση που θα έχει όρους, με ταξική απεύθυνση, με συλλογική λειτουργία που θα ξέρει τι θέλει πέραν και μακριά ενός θολού αντιδεξιού μετώπου. Η Ομπρέλα εγγράφεται εδώ με όλους τους συμμάχους της και είναι εκείνη που ξεκίνησε τον «χορό» των συσκέψεων με εντυπωσιακή συμμετοχή και με κείμενο συμβολής που κωδικοποιεί τις βασικές της θέσεις. Κόμμα εν κινήσει για τους μεν, ο ΣΥΡΙΖΑ, κόμμα εν κινήσει και για τους δε. Και εδώ χωρούν και η δομική αντιπολίτευση στην κυβέρνηση και ο εσωτερικός αναστοχασμός. Τίποτε δεν εμποδίζει αυτές τις ημέρες τη μάχη των εσωτερικών κειμένων (Γέφυρα, κείμενο των 500, Ομπρέλα κ.λπ.) να εναλλάσσεται με την άγρια πολεμική στον Κυριάκο Μητσοτάκη. Μόλις χθες με αφορμή την καρατόμηση του Σπήλιου Λιβανού για παράδειγμα. Τίποτε επίσης δεν εμποδίζει την εσωκομματική πάλη «μπολσεβίκων – μενσεβίκων» να έχει μετατοπιστεί και στα κοινωνικά δίκτυα με αιχμές, μπούλινγκ, διαφωνίες και συμμαχίες.

Η συνέχεια θα έχει με βεβαιότητα τις κινήσεις της πλειοψηφίας. Εδώ εγγράφεται προφανώς η Κίνηση Μελών και άλλα ρεύματα που θέλουν άνοιγμα. Και εκείνοι και προσεκτικά θα προχωρήσουν σε συσκέψεις το επόμενο διάστημα. Μέχρι η μάχη των Θέσεων να κατέβει στις οργανώσεις μελών, στις νομαρχιακές όπου και με βεβαιότητα θα γίνει μια πρώτη καταγραφή των «καθαρών» και των άλλων.

Προοδευτική Συμμαχία σε αναζήτηση «γραμμής»

Οι δυνάμεις των συμμάχων, της Προοδευτικής Συμμαχίας, εγγράφονται κατά βάσιν στους υποστηρικτές της διεύρυνσης. Εδώ βέβαια το παζλ είναι ανομοιογενές. Για παράδειγμα εδώ εντοπίζονται κόμματα όπως η ΔΗΜΑΡ (Θανάσης Θεοχαρόπουλος, Δημήτρης Χατζησωκράτης, Δημήτρης Χαλαζωνίτης, Στέργιος Καλπάκης κ.ά.). Στελέχη του μεταρρυθμιστικού προοδευτικού χώρου που συγκρότησαν το 2018 με αφορμή τη Συμφωνία των Πρεσπών τη Γέφυρα (Μπίστης, Ρεπούση, Μουζέλης, Δανέλλης, Παναγιώτου, Λιάκος κ.ά.).

Πασοκογενείς που συσπειρώθηκαν σε αντιδεξιά βάση γύρω απ’ τον ΣΥΡΙΖΑ και που εθεάθησαν στην περίφημη σύναξη του Κάραβελ τον Δεκέμβρη του 2019 (και με άριστη χημεία με την Κίνηση Μελών των Σπίρτζη, Παππά, Ζαχαριάδη, Αλεξιάδη, Γεροβασίλη κ.ά.). Αλλά και το ρεύμα της ΡΕΝΕ (Κοτσακάς, Σκορίνης, Ρήγας κ.ά.) που κινείται ενωτικά και με αναζητήσεις για το νέο κόμμα πέραν από το τοπίο του Λένιν ή του δημοκρατικού συγκεντρωτισμού.

Χωρίς ενιαία γραμμή

Ολοι οι παραπάνω δεν κινούνται ενιαία, διαφωνούν ενίοτε με το ύφος της αντιπολίτευσης, οι της Γέφυρας τα έχουν με τον Πολάκη. Βασικό θέμα συζήτησης των ημερών είναι πέραν της ταυτότητας του ΣΥΡΙΖΑ (όλοι οι παραπάνω ανήκουν στις δυνάμεις που θέλουν άνοιγμα) η στάση τους σε σχέση με το Κίνημα Αλλαγής. Αν ερωτηθούν κατά μόνας κανείς δεν θα διαφωνήσει πως θέλει μια σύγκλιση προγραμματική και με όρους με τις προοδευτικές δυνάμεις. Αν ερωτηθούν για το πρόσφατο παράδειγμα της Πορτογαλίας και της νίκης Κόστα θα δώσουν διαφορετικές απαντήσεις, επιβεβαιώνοντας πως ακόμη και για αυτούς το άνοιγμα δεν «διαβάζεται» με τον ίδιο τρόπο.

Νέα πυρά από Κοντονή

Στα των τέως συντρόφων, ο πρώην υπουργός Δικαιοσύνης Σταύρος Κοντονής παραμένει πονοκέφαλος για τον ΣΥΡΙΖΑ. Αλλά ταυτόχρονα ανοίγει τον δικό του νέο πολιτικό βηματισμό -εξαπολύοντας νέα πυρά και σχολιάζοντας για την υπόθεση Novartis (Action 24) πως «όταν μια υπόθεση αρχειοθετείται και παραταύτα ορισμένοι επιμένουν να προσδίδουν σε έναν πολίτη οποιονδήποτε πολίτη, όχι μόνο υπουργό, ευθύνες τότε είναι επόμενο αυτός να εξοργίζεται.

Η επίσκεψη των στελεχών του ΣΥΡΙΖΑ στον Αρειο Πάγο είναι μία ενέργεια που κατά την άποψή μου είναι ανεξήγητη. Καμιά υπόθεση δεν μπορεί να ανασυρθεί από το αρχείο με πολιτική εντολή. Δεν μπορώ να σχολιάσω τον παραλογισμό του κυρίου Πολάκη, ο οποίος κινείται εκτός συνταγματικού πλαισίου».

Συμπλήρωσε πως την εποχή που τα δέκα πολιτικά πρόσωπα «κρεμάστηκαν στα μανταλάκια» για την υπόθεση Novartis, κακώς τα στελέχη του ΣΥΡΙΖΑ έλεγαν ότι «πιάστηκαν με τη γίδα στην πλάτη».

Υπέρ ΚΙΝΑΛ

Παράλληλα, επισημοποίησε το ενδιαφέρον του για τον χώρο του ΚΙΝΑΛ, λέγοντας ότι «το ενδιαφέρον για το τι γίνεται στο Κίνημα Αλλαγής έχει προκύψει για ένα ευρύτατο ακροατήριο της δημοκρατικής παράταξης, λόγω της εκλογής Ανδρουλάκη».

«Υπό  προϋποθέσεις, ναι, εγώ μπορώ να στηρίξω τον έναν από τους δύο χώρους της προοδευτικής παράταξης, δηλαδή να τον ψηφίσω κατά πρώτον. Να ψηφίσω το Κίνημα Αλλαγής, διότι αυτή την ώρα θεωρώ ότι όποιος ασχολείται με τον ΣΥΡΙΖΑ χάνει την ώρα του και βλέπετε τι γίνεται αυτή την περίοδο με την εσωκομματική διαδικασία που ακολουθείται», κατέληξε.