Ξύλο, σφαίρες και ψεύτικες υποσχέσεις

Οι υποσχέσεις των Ταλιμπάν για αμνηστία, δικαιώματα των γυναικών και «ασφαλές πέρασμα» για το αεροδρόμιο της Καμπούλ δεν φαίνεται να υλοποιούνται καθώς πολλές είναι οι αναφορές για ξυλοδαρμούς γυναικών και παιδιών, ενώ σε διαδηλώσεις που ξέσπασαν σε δύο πόλεις οι ισλαμιστές απάντησαν με σφαίρες, με αποτέλεσμα να χάσουν τη ζωή τους τουλάχιστον τρία άτομα και να τραυματιστούν δεκάδες. Πυρ άνοιξαν και εναντίον των συγκεντρωμένων έξω από το αεροδρόμιο.

Εκπρόσωπος των Ταλιμπάν είπε ότι «πυροβολούμε στον αέρα για να διαλυθεί το πλήθος, δεν έχουμε σκοπό να ρίξουμε στο ψαχνό».

Με τους Ταλιμπάν να ελέγχουν όλη τη χώρα, η μοναδική έξοδος από το Αφγανιστάν είναι το αεροδρόμιο της Καμπούλ. Οι ΗΠΑ ανακοίνωσαν ότι έχουν λάβει διαβεβαιώσεις από τους Ταλιμπάν για «ασφαλές πέρασμα» για όσους θέλουν να φθάσουν εκεί, όμως υπάρχουν πολλές αναφορές για βίαια επεισόδια στα σημεία ελέγχου.

Γυναίκες και παιδιά ξυλοκοπήθηκαν και μαστιγώθηκαν ενώ προσπαθούσαν να περάσουν από ένα τέτοιο σημείο, καθώς μάρτυρες περιγράφουν ότι οι Ταλιμπάν ελέγχουν έγγραφα και διώχνουν βίαια ανθρώπους ώστε να μη φτάσουν στο αεροδρόμιο.

Οι Ταλιμπάν αντιμετώπισαν και τις πρώτες αντιδράσεις, με διαδηλώσεις να ξεσπούν σε τουλάχιστον δύο πόλεις την ώρα που έχουν ξεκινήσει οι συζητήσεις για τον σχηματισμό νέας κυβέρνησης. Στη βορειοανατολική πόλη Τζαλαλαμπάντ οι διαμαρτυρίες αντιμετωπίστηκαν με τους ένοπλους να πυροβολούν στο πλήθος και να ξυλοκοπούν διαδηλωτές και δημοσιογράφους.

Οι Ταλιμπάν κατέλαβαν την πόλη, που αποτελεί εμπορικό κόμβο κοντά στο κύριο μεθοριακό πέρασμα στο Πακιστάν, μόλις τέσσερις ημέρες νωρίτερα χωρίς μάχη, αφότου έκλεισαν συμφωνία με τους τοπικούς ηγέτες. Στην πόλη έφθασε μεγάλος αριθμός μαχητών που τώρα περιπολούν στους δρόμους, στη θέση των αστυνομικών που έχουν εγκαταλείψει τις θέσεις τους.

Παρά τον κίνδυνο, εκατοντάδες άτομα διαδήλωσαν στον κεντρικό δρόμο του Τζαλαλαμπάντ, σφυρίζοντας, φωνάζοντας συνθήματα και κρατώντας μεγάλες σημαίες της Αφγανικής Δημοκρατίας. Οι Ταλιμπάν πυροβόλησαν στον αέρα, αλλά οι συγκεντρωμένοι δεν διαλύθηκαν, οπότε ακολούθησαν πυροβολισμοί στο πλήθος, με αποτέλεσμα τον θάνατο τριών ατόμων και τον τραυματισμό δεκάδων άλλων. Διαδηλώσεις έγιναν και στην πόλη Κοστ.

Οι εικόνες βίας και οι διαμαρτυρίες – καθώς και οι εικόνες του χάους με τον άγριο ξυλοδαρμό πολλών από εκείνους που προσπαθούν να φθάσουν στο αεροδρόμιο – υπονομεύουν την προσπάθεια των Ταλιμπάν να εμφανιστούν ως ικανοί να αναλάβουν την εξουσία στη χώρα.

Το ξέσπασμα της λαϊκής οργής σημειώνεται καθώς οι ισλαμιστές ετοιμάζονται να ανακοινώσουν λεπτομέρειες για τη διαμόρφωση της κυβέρνησής τους. «Δεν θέλουμε να αποτελεί πλέον πεδίο μάχης το Αφγανιστάν», ανέφερε ο εκπρόσωπος των Ταλιμπάν Ζαμπιχουλάχ Μουτζαχίντ. «Ο πόλεμος τελείωσε».

Ομως πολλοί αντιμετωπίζουν με σκεπτικισμό τις δηλώσεις αυτές καθώς οι ισλαμιστές είναι γνωστοί για τη βίαιη συμπεριφορά τους, ιδιαίτερα προς τα παιδιά και τις γυναίκες. Μάλιστα χθες οι ΗΠΑ, η ΕΕ και άλλες 19 χώρες κάλεσαν τις αφγανικές Αρχές να εξασφαλίσουν την προστασία γυναικών και κοριτσιών.

Στους δρόμους κυκλοφορούν πλέον ελάχιστες γυναίκες και είναι διάχυτος ο φόβος ότι σύντομα οι Ταλιμπάν θα καταφύγουν στην ίδια ακραία συμπεριφορά που είχαν και στο παρελθόν. Η Υπατη Αρμοστεία του ΟΗΕ ανέφερε πως η μεγάλη πλειοψηφία, το 80% εκείνων που θέλουν να φύγουν από το Αφγανιστάν, είναι γυναίκες και παιδιά. Και υπάρχουν σοβαροί λόγοι γι’ αυτό.

Οι αναλυτές θεωρούν ότι παρά τις υποσχέσεις για αλλαγές οι Ταλιμπάν μπορεί να επιστρέψουν στις ζοφερές ημέρες της δεκαετίας του 1990, όταν καταργήθηκαν όλα τα δικαιώματα των γυναικών και ήταν συνηθισμένες οι δημόσιες εκτελέσεις. Αλλωστε πολλοί από τους σημερινούς ηγέτες τους βρίσκονταν στην εξουσία την περίοδο διακυβέρνησης από το 1996 έως το 2001. Ο ανώτατος ηγέτης Χιμπατουλάχ Ακουντζάντα υπήρξε θρησκευτικός σύμβουλος του ιδρυτή των Ταλιμπάν μ ουλά Ομάρ.