Μάριος Τόκας: Είναι δύσκολο να πιστέψω…

Της εισβολής

Κοίτα που γελάμε σ’ αυτή τη φωτογραφία!
Και δεν είν’,  ξέρεις, πολύ παλιά.

Είναι δύσκολο να πιστέψω
πως μας τους έφερε η θάλασσα της Κερύνιας,
είναι δύσκολο να πιστέψω
πως μας τους έφερε η αγαπημένη θάλασσα της Κερύνιας.

Πικρή θάλασσα της Κερύνιας,
που πρέπει ν’ αποσύρουμε πια
τους στίχους που σου γράψαμε!

Τι γρήγορα που κατάλαβε αυτό το καλοκαίρι
πως ήταν περιττό
και τα μάζεψε κ’ έφυγε στις μύτες των ποδιών!

Τα μεσημέρια ακούγονται
κάτι παράξενες φωνές απ’ τον Πενταδάχτυλο,
τα μεσημέρια ακούγονται κάτι ξερά τριξίματα
σα να ξεκολλούν βράχοι
απ’ την κορφή του Κυπαρισσόβουνου.

Πρώτη φορά δε γύρισε κανένας μας
να κοιτάξει το καλοκαίρι,
πρώτη φορά πέρασε τόσο απαρατήρητο.

Σκέψου να μας γίνει βραχνάς η οροσειρά της Κερύνιας,
σκέψου να την κοιτάμε με τρόμο,
σκέψου να την υποψιαζόμαστε,
σκέψου να την μισούμε!

Ανασήκωσε την πλάτη
κι απόσεισέ τους, Πενταδάχτυλέ μου,
ανασήκωσε την πλάτη
κι απόσεισέ τους.

Δύο στροφές από το ανωτέρω ποίημα του Κώστα Μόντη (Ανθολόγηση από τις «Στιγμές» 1958-1975, Κέδρος, 1978) μελοποίησε με σπάνια ευαισθησία και αγνό πατριωτισμό ο αείμνηστος Μάριος Τόκας:

Είναι δύσκολο να πιστέψω
πως μας τους έφερε η θάλασσα της Κερύνιας,
είναι δύσκολο να πιστέψω
πως μας τους έφερε η αγαπημένη θάλασσα της Κερύνιας.

Ανασήκωσε την πλάτη
κι απόσεισέ τους, Πενταδάχτυλέ μου,
ανασήκωσε την πλάτη
κι απόσεισέ τους.

Μάριος Τόκας – Δημήτρης Μητροπάνος, συναυλία στο θέατρο Λυκαβηττού, 1993 (πηγή: Αρχείο οικογένειας Μάριου Τόκα – Ίδρυμα Μάριος Τόκας/ΙΜΤ)

Ο Μάριος Τόκας  γεννήθηκε στις 8 Ιουνίου 1954 στη Λεμεσό της Κύπρου, όπου πέρασε τα παιδικά και εφηβικά του χρόνια.

Κατά την τουρκική εισβολή του 1974 ο Τόκας υπηρετούσε τη στρατιωτική του θητεία.

Ο «Αττίλας» τον σημάδεψε βαθιά και αποτέλεσε πηγή έμπνευσης για κάποια από τα έργα του.

Μετά το τέλος του πολέμου ο Τόκας εγκαταστάθηκε στην Αθήνα.

Φοίτησε στη Φιλοσοφική Σχολή του Πανεπιστημίου Αθηνών και στο Εθνικό Ωδείο.

Ο Τόκας πρωτοεμφανίστηκε στην ελληνική δισκογραφία το 1978.

Ο πρώτος του δίσκος, με ερμηνευτή τον Μανώλη Μητσιά, είχε τον τίτλο «Τα Τραγούδια της Παρέας».

Ο Τόκας συνεργάστηκε με τα μεγαλύτερα ονόματα του ελληνικού τραγουδιού και κατάφερε να καθιερωθεί στο μουσικό στερέωμα.

Ένα σημαντικό κεφάλαιο στη μουσική διαδρομή του Τόκα αποτέλεσε η μελοποίηση έργων σημαντικών ποιητών (Ρίτσου, Βάρναλη, Καρυωτάκη, Χικμέτ κ.ά.), ενώ αξιοσημείωτη υπήρξε και η παρουσία του στη μουσική επιμέλεια θεατρικών, τηλεοπτικών και κινηματογραφικών έργων τόσο στην Ελλάδα όσο και στην Κύπρο.

Ο Τόκας αφιέρωσε ένα μεγάλο μέρος του μουσικού έργου του στην ιδιαίτερη πατρίδα του, από την οποία τιμήθηκε για την όλη προσφορά του στον κυπριακό πολιτισμό.

Ο Τόκας είχε νυμφευτεί την Αμαλία Πετσοπούλου και είχε αποκτήσει μαζί της τρία παιδιά, τη Χαρά, τον Κωστή και τον Άγγελο.

Ο Μάριος Τόκας έφυγε από τη ζωή στις 27 Απριλίου 2008, ξημερώματα του Πάσχα.