Ποιες αλλαγές φέρνει στην αγορά νερού το φράγμα Χαβρία

Ενα πρωτότυπο για τα ελληνικά δεδομένα project στη Χαλκιδική φαίνεται ικανό να «γράψει» εξαρχής το πιο σημαντικό κεφάλαιο στην υπόθεση της διαχείρισης του νερού, ειδικά στη Περιφέρεια. Πρόκειται για ένα ήδη ενταγμένο στις ΣΔΙΤ έργο, εκείνο της «υλοποίησης φράγματος Χαβρία Χαλκιδικής, εγκαταστάσεων επεξεργασίας νερού και δικτύων».

Το project από τη φύση του και πρωτότυπο αλλά και σύνθετο, γιατί εκτός από την κατασκευή του φράγματος – ένα φράγμα πάνω στον ποταμό Χαβρία και τα συνοδά τεχνικά έργα – προβλέπει την κατασκευή και άλλων αναγκαίων και απαραίτητων υποδομών όπως είναι οι εγκαταστάσεις επεξεργασίας νερού αλλά και τα εξωτερικά δίκτυα συνολικού μήκους 62 χλμ., δεξαμενών και αντλιοστασίων. Με άλλα λόγια, πρόκειται για ένα project μακράς πνοής που συνδυάζει την κατασκευή με τη λειτουργία, τη διαχείριση και τη συντήρηση των υποδομών.

Τι σημαίνει αυτό στην πράξη; Η απάντηση είναι σχεδόν μονόδρομος: Τα σχήματα των αναδόχων θα πρέπει να διαθέτουν στις τάξεις τους απαραιτήτως και εταιρείες που διαχειρίζονται αστικά δίκτυα ύδρευσης όπως η ΕΥΔΑΠ και η ΕΥΑΘ. Οι δύο μεγάλες του κλάδου της ύδρευσης – μια και ο κλάδος με τις εκατοντάδες μικρές τοπικές δημοτικές επιχειρήσεις ζει με τον «πόνο» του κατακερματισμού – φαίνεται πως έχουν ήδη ενδιαφερθεί για το project της Χαλκιδικής και αναμένεται να δηλώσουν ηχηρό παρών στη διαγωνιστική διαδικασία.

Η προϊστορία

Ωστόσο το έργο του φράγματος Χαβρία που δίνει λύση στο οξύτατο πρόβλημα ύδρευσης στην Κασσάνδρα, στη Σιθωνία και στην Κεντρική Χαλκιδική έχει μια μικρή αλλά ενδιαφέρουσα προϊστορία. Λίγο ημέρες πριν από τα Χριστούγεννα του 2018, τα sites της Θεσσαλονίκης έχουν ως κύριο οικονομικό θέμα την κατασκευή του φράγματος Χαβρία στη Χαλκιδική, ένα θέμα με βασικό υλικό τη συνέντευξη Τύπου δύο υπουργών της κυβέρνησης Τσίπρα: του υπουργού Υποδομών και Μεταφορών Χρήστου Σπίρτζη και του αναπληρωτή υπουργού Οικονομίας Στέργιου Πιτσιόρλα. Διαβάζω σε δημοσίευμα της εφημερίδας «Η Αυγή» (14/12/2018): «Δρομολογείται η κατασκευή του φράγματος Χαβρία στη Χαλκιδική, ενός μεγάλου έργου ζωτικής σημασίας για την ύδρευση και την άρδευση της περιοχής. Οπως γνωστοποίησε ο υπουργός Υποδομών και Μεταφορών, Χρήστος Σπίρτζης, οι μελέτες έχουν ολοκληρωθεί, το έργο θα γίνει με ΣΔΙΤ και το κριτήριο είναι να μην επιβαρυνθεί ο πολίτης για το κόστος του νερού ούτε με ένα λεπτό του ευρώ».

Στο ίδιο δημοσίευμα διαβάζουμε επίσης τη διαβεβαίωση του Στέργιου Πιτσιόρλα ότι «το έργο θα ξεκινήσει επί των ημερών αυτής της κυβέρνησης», ενώ από την πλευρά του, ο γενικός διευθυντής του υπουργείου Υποδομών και Μεταφορών, Αντώνης Κοτσώνης, υπογράμμισε: «Από τη στιγμή που θα έχουμε τον ιδιωτικό φορέα σύμπραξης, σε 2,5 χρόνια, εφόσον έχουμε ομαλή εξέλιξη, θα μπορεί να έχει κατασκευαστεί το έργο στην πρώτη του φάση, η οποία έχει προϋπολογισμό 140 εκατομμύρια και περιλαμβάνει το φράγμα, τα διυλιστήρια και δίκτυο 67 χιλιομέτρων». Με άλλα λόγια, τα κυβερνητικά στελέχη παρουσίασαν ανοικτά και δημόσια μια διαγωνιστική διαδικασία – μέσω ΣΔΙΤ – που αφορούσε το «νερό» και τη διαχείριση των δικτύων του.

Κοινωνικό αγαθό

Στις 3 Ιουνίου 2020 η ίδια εφημερίδα καταγγέλλει την κυβέρνηση Μητσοτάκη: «Πουλάνε και το νερό». Η εφημερίδα φιλοξενεί δηλώσεις του εκπροσώπου του ΣΥΡΙΖΑ Αλέξη Χαρίτση – με αφορμή την υπόθεση της ΕΥΔΑΠ Παγίων – με τις οποίες ζητά να αποσυρθούν οι «κατάπτυστοι διαγωνισμοί».

Οι «κατάπτυστοι διαγωνισμοί» δίχως άλλο είναι οι ΣΔΙΤ. Αλλοι καιροί, άλλα ήθη.

Οπως άλλο η ΣΔΙΤ για «φράγμα Χαβρία» επί ΣΥΡΙΖΑ και Χρ. Σπίρτζη και άλλο η διαχείριση με ΣΔΙΤ της έτσι κι αλλιώς κρατικής ΕΥΔΑΠ Παγίων επί ΝΔ και Κ. Καραμανλή.

Το έργο σε αριθμούς

Η έγκριση της Διυπουργικής Επιτροπής (ΔΕΣΔΙΤ) για το φράγμα Χαβρία δόθηκε στις 13.2.2020 και σήμερα αναμένεται η προκήρυξη Α’ Φάσης. Ο προϋπολογισμός του έργου ανέρχεται σε 110 εκατ. ευρώ και η διάρκεια της σύμβασης είναι 30 χρόνια – από τα οποία τα πρώτα 3 θα απαιτηθούν για την κατασκευή, ενώ το υπόλοιπο της σύμβασης θα αφορά λειτουργία και διαχείριση υποδομών και δικτύων. Το έργο θα γίνει με πληρωμές διαθεσιμότητας, δηλαδή το κόστος θα βαρύνει το Δημόσιο σε καθορισμένες δόσεις σε βάθος χρόνου και η διαγωνιστική διαδικασία θα «τρέξει» με τη μέθοδο του ανταγωνιστικού διαλόγου με τους υποψήφιους αναδόχους.