Ιεραρχία της ανοσίας : Μπορούν τα υγειονομικά διαβατήρια να οδηγήσουν στη δυστοπία;

Εν τη απουσία αποτελεσματικού εμβολίου για τον κοροναϊό, η ανοσία αναδύεται ως πιθανό «κλειδί» για την ανάκτηση της κανονικότητας μετά το τέλος της πανδημίας – σε βαθμό που δεν είναι λίγοι εκείνοι που έχουν αρχίσει να πιστεύουν ότι μια θετική διάγνωση δεν είναι απαραίτητα κακή εξέλιξη. Σε περίπτωση που ξεπεράσουν τη νόσο μ σχετική ευκολία, ελπίζουν ότι αν μη τι άλλο θα αναπτύξουν ανοσία στον ιό. Όμως καθώς οι χώρες ξεκινούν να αίρουν τα μέτρα περιορισμού της κυκλοφορίας, πόσο μεγάλη σημασία μπορεί να έχει η ανοσία;

Η ακρίβεια των τεστ αντισωμάτων εξακολουθεί να είναι αμφίβολη και ο ΠΟΥ έχει προειδοποιήσει ότι δεν υπάρχουν ακόμη αποδείξεις ότι εκείνοι που έχουν αναρρώσει από τον ιό αποκλείεται να κολλήσουν και πάλι.

Όμως οι ειδικοί προβλέπουν ότι αν αποδειχθεί ότι οι αναρρώσαντες όντως αναπτύσσουν ανοσία, θα μπορούσαν να αναλάβουν μια μεγάλη γκάμα εργασιών και υπηρεσιών – όπως τον εθελοντισμό σε νοσοκομεία και γηροκομεία, τη φροντίδα ασθενών κοροναϊού και την εργασία σε καταστήματα και εργοστάσια τροφίμων – χωρίς να διατρέχουν κίνδυνο. Και, ανάλογα με τον τρόπο που θα ανταποκριθούν οι αρχές, οι επιχειρήσεις και το κοινωνικό σύνολο, ενδέχεται να απολαμβάνουν και μεγαλύτερες ελευθερίες.

Στη Χιλή, η κυβέρνηση εκδίδει «υγειονομικά διαβατήρια», τα οποία δεν επιβεβαιώνουν την ανοσία, για όσους έχουν βγει θετικοί στο τεστ και έπειτα έχουν ολοκληρώσει το διάστημα της καραντίνας. Στην Κίνα, εφαρμογές «υγειονομικού κώδικα» χρησιμοποιούνται για να κριθεί ποιοι πολίτες έχουν δικαίωμα να ταξιδέψουν και σε ποιες τοποθεσίες.

Ο Δρ. Άντονι Φάουτσι, διοικητής του Εθνικού Ινστιτούτου Αλλεργιών και Λοιμωδών Νοσημάτων των ΗΠΑ, έχει δηλώσει ότι τα υγειονομικά διαβατήρια είναι «πιθανά» εντός της χώρας και ότι «ενδέχεται να προσφέρουν όντως κάποια πλεονεκτήματα υπό συγκεκριμένες συνθήκες».

Με τον όρο ότι υπάρχει τρόπος να επιβεβαιωθεί ότι οι πολίτες έχουν κάνει το τεστ, ότι αυτό είναι αποτελεσματικό και ότι τα αντισώματα έχουν κάποια διάρκεια, ο Δρ. Εζέκιελ Τζέι Εμμάνουελ, διευθυντής του τμήματος ιατρικής ηθικής και πολιτικών υγείας στο Πανεπιστήμιο της Πενσιλβάνια, σημειώνει ότι τα υγειονομικά διαβατήρια θα μπορούσαν να έχουν πλεονεκτήματα τόσο για τους ασθενείς όσο και για την ευρύτερη κοινωνία.

Επιπλέον, πιστεύει ότι θα καταστούν απαραίτητα στα ταξίδια – ακόμη και μετά την ανάπτυξη εμβολίου – προκειμένου να αποδεικνύεται η ανοσία και να αποφεύγεται η καραντίνα.

Η ιδέα ήδη υιοθετείται από τον ιδιωτικό τομέα, με μια εφαρμογή κράτησης δωματίων στις ΗΠΑ να αναπτύσσει υγειονομικά διαβατήρια για τα ξενοδοχεία.

Τα εικαζόμενα πλεονεκτήματα της ανοσίας είναι τόσο σημαντικά, που ορισμένοι άνθρωποι επιδιώκουν να μολυνθούν από τον δυνητικά θανατηφόρο ιό.

Ο Δρ. Τζερόμ Γουίλιαμς ο Νεότερος, καρδιολόγος και αντιπρόεδρος στην Novant Health αναφέρει ότι αρκετοί ασθενείς του έχουν βγει θετικοί αφού παρευρέθηκαν σε… «πάρτι κοροναϊού», όπου συναντήθηκαν επίτηδες με φορείς της νέας ασθένειας, με την ελπίδα να μολυνθούν.

Από τη στιγμή που προς το παρόν δεν είμαστε σε θέση να γνωρίζουμε πώς λειτουργεί η ανοσία προς τον ιό, τέτοιου είδους συγκεντρώσεις είναι «κακή ιδέα από κάθε άποψη», τονίζει.

Παρά τα θεωρητικά πλεονεκτήματα της ανοσίας, η δημιουργία ενός συστήματος που καθιστά δημόσιο το στάτους των αντισωμάτων των πολιτών εγείρει ζητήματα ασφάλειας και ιδιωτικότητας.

Το ACLU έχει προειδοποιήσει κατά των υγειονομικών διαβατηρίων, καθώς φοβάται πως θα αποτελέσουν κίνητρο για τους φτωχότερους πολίτες να ρισκάρουν επίτηδες τις ζωές τους προκειμένου να μπορούν να εργαστούν. Παράλληλα, ενδέχεται να εντείνουν τις φυλετικές ανισότητες, να ενθαρρύνουν την υγειονομική επιτήρηση και να θέσουν σε κίνδυνο τα ατομικά δικαιώματα.

Ο Έρικ Κλίνενμπεργκ, κοινωνιολόγος και διευθυντής του Ινστιτούτου Δημόσιας Πληροφορίας στο Πανεπιστήμιο της Νέας Υόρκης τονίζει ότι τα υγειονομικά διαβατήρια δεν είναι «το χρυσό εισιτήριο» που νομίζουμε.

«Αυτό το ενδεχόμενο ανοίγει το κουτί της Πανδώρας θέτοντας ερωτήσεις για τον τρόπο με τον οποίο θα κρίνουμε ποιος έχει ανοσία, πώς το καταγράφουμε και πώς το δηλώνουμε, αλλά και με ποιον τρόπο παρακολουθούμε τους ανθρώπους και τι συμβαίνει με εκείνους που δεν έχουν αναπτύξει ανοσία», υπογραμμίζει. «Επομένως μπορώ πολύ εύκολα να διακρίνω τους τρόπους με τους οποίους θα γίνουν άλλη μια πηγή πολιτικής διαμάχης σε μια ήδη διχασμένη χώρα [τις ΗΠΑ]».

Το παράδειγμα του κίτρινου πυρετού

Κατά τη διάρκεια του 19^ου αιώνα, ο κίτρινος πυρετός – ο οποίος είχε δείκτη θνητότητας της τάξης του 50% – δημιούργησε μια νέα ιεραρχία στον αμερικανικό νότο, μεταξύ εκείνων που είχαν νοσήσει από τον ιό και των υπολοίπων, τονίζει η Κάθριν Ολιβάριους, αναπληρώτρια καθηγήτρια ιστορίας στο Πανεπιστήμιο Στάνφορντ.

Αυτό, προσθέτει, δημιούργησε «κεφάλαιο ανοσίας», το  οποίο επηρέαζε τους λευκούς που μόλις είχαν φτάσει στη χώρα και επιχειρούσαν να βρουν δουλειές, σπίτια και ασφάλεια υγείας. Έτσι, δεν είχαν πολλές επιλογές πέρα από το να επιδιώξουν να μολυνθούν.

Η Ολιβάριους φοβάται ότι κάτι ανάλογο μπορεί να γίνει και σήμερα, αν οι εργοδότες αρχίσουν να προσλαμβάνουν αποκλειστικά άτομα με αντισώματα. «Ανησυχώ ότι θα αναπτύξουμε ένα σύστημα που θα διαχωρίζει τους πολίτες βάσει της ανοσίας τους. Ακούγεται σχεδόν σαν επιστημονική φαντασία».

Κίνδυνος στιγματισμού

Το ανοσολογικό στάτους θα μπορούσε να δημιουργήσει και νέα είδη διακρίσεων. Τον περασμένο μήνα αποκαλύφθηκε ότι ο αμερικανικός στρατός σκέφτεται να απαγορέψει την στρατολόγηση ατόμων που έχουν νοσηλευτεί για κοροναϊό. Έκτοτε έχει αποσύρει αυτή την οδηγία.

Όπως, όμως, προειδοποιεί η Ολιβάριους, «η γραμμή ανάμεσα στο προνόμιο και το στίγμα είναι λεπτή». «Ακόμη και αν υπάρχουν πιθανά πλεονεκτήματα από την ανοσία, όπως η δυνατότητα απασχόλησης, δεν αποκλείεται αργότερα να μετατραπεί σε αιτία στιγματισμού».

Όμνως σύμφωνα με την Κάθι Ονίλ, μαθηματικό και συγγραφέα, είναι αμφίβολο ότι η ανοσία θα προσφέρει ιδιαίτερη εξουσία στους πολίτες. Δυστυχώς, εντοπίζει την αιτία για αυτό στο γεγονός ότι τα έγχρωμα άτομα είναι εκείνα που δέχονται το ισχυρότερο πλήγμα – επομένως και εκείνα που έχουν μεγαλύτερες πιθανότητες να αναπτύξουν ανοσία.

«Οι ισχυροί αυτής της χώρας δεν θα έχουν ανοσία, και δεν πρόκειται να δημιουργήσουν ένα σύστημα που τους αποκλείει από τα πράγματα που θα ήθελαν να κάνουν», εξηγεί.

Είναι πιθανό ότι εξαιτίας των τοπικών διαφοροποιήσεων στον ρυθμό μετάδοσης και την κατανομή του ιού στον πληθυσμό, μόνο ένας πολύ μικρός αριθμός ανθρώπων σε ορισμένες περιοχές θα μπορεί να λάβει υγειονομι9κό διαβατήριο. Και το πρόβλημα ακούγεται τεράστιο αυτή τη στιγμή, όταν ακόμη δεν έχει αναπτυχθεί εμβόλιο.

Ωστόσο, όταν αυτό συμβεί, η Ονίλ προβλέπει ότι τα πλεονεκτήματα της ανοσίας θα ατροφήσουν. Οι υποδομές που θα δημιουργηθούν για να την καταγράφουν, ωστόσο, κατά πάσα πιθανότητα θα διατηρηθούν.

«Ανησυχώ πραγματικά ότι αυτή την περίοδο υποδεχόμαστε με ανοιχτές αγκάλες τους μελλοντικούς αλγορυθμικούς επιτηρητές των ζωών μας, ελπίζοντας πως έτσι θα αντιμετωπίσουμε την πανδημία», σημειώνει. «Όμως μετά δεν θα υπάρχει επιστροφή».

Πηγή: www.theguardian.com