Κοινό φάρμακο μπορεί να προλάβει χιλιάδες θανάτους από κακώσεις κεφαλής

Ένα φτηνό και πολύ διαδεδομένο φάρμακο, μπορεί να μειώσει τον κίνδυνο θανάτου από συνήθεις κακώσεις κεφαλής, σώζοντας έτσι χιλιάδες ζωές κάθε χρόνο, σύμφωνα με νέα έρευνα την οποία επικαλείται η Guardian και το BBC.

Τα αποτελέσματα της παρούσας μελέτης, που δημοσιεύτηκαν στην επιστημονική επιθεώρηση «The Lancet», έδειξαν ότι η χορήγηση τρανεξαμικού οξέος σε ασθενείς με τραύματα στο κεφάλι μπορεί να αυξήσει τα ποσοστά επιβίωσής τους, εάν δοθεί το συντομότερο δυνατό. Το φάρμακο αυτό δεν μπορεί να αναιρέσει τις ζημιές που έχουν ήδη γίνει, δύναται όμως να αποτρέψει μικρές αιμορραγίες να εξαπλωθούν ή να επιδεινωθούν.

Ο καθηγητής Ίαν Ρόμπερτς, ένας από τους συντάκτες της μελέτης από το Πανεπιστήμιο του Λονδίνου «London School of Hygiene and Tropical Medicine» εξηγεί ότι, μέχρι τώρα, οι εγκεφαλικές αιμορραγίες αποτελούσαν εξαίρεση στην χορήγηση τρανεξαμικού οξέος, γεγονός που ανατρέπεται μετά τα αποτελέσματα της συγκεκριμένης έρευνας. Ο ίδιος προσθέτει ότι το φάρμακο αυό μπορεί να σώσει δεκάδες χιλιάδες ζωές παγκοσμίως.

Το τρανεξαμικό οξύ περιορίζει την καταστροφή των αιμοφόρων αγγείων και χρησιμοποιείται ήδη για τις περιπτώσεις ατόμων με σοβαρή αιμορραγία που έχουν υποστεί τραύμα σε οποιοδήποτε μέρος του σώματος. Τέτοια περιστατικά μπορεί να αφορούν, για παράδειγμα, άτομα που είναι θύματα πυροβολισμών ή επίθεσης με μαχαίρι και ως εκ τουτου εμφανίζουν αιμορραγίες στο στήθος ή στην κοιλιακή χώρα έως και αιμορραγίες γυναικών μετά τον τοκετό. Δεν ήταν, όμως, μέχρι σήμερα γνωστό εάν το τρανεξαμικό οξύ μπορεί να είναι βοηθητικό για άτομα με τραύματα στο κεφάλι. Οι επιστήμονες καταλήγουν ότι αυτό ισχύει κυρίως για τα περιστατικά ήπιων έως και μέτριων βλαβών.

Αποτελέσματα μελέτης

Οι μελετητές ανέλυσαν δεδομένα για πάνω από 9.000 ανθρώπους από 29 χώρες, που είχαν τραυματιστεί στο κεφάλι. Τρεις ώρες μετά το χτύπημα οι ερευνητές χορηγούσαν τρανεξαμικό οξύ στους μισούς συμμετέχοντες και ένα χάπι placebo στους υπόλοιπους. Το κόστος της συνολικής δόσης ήταν περίπου 7 ευρώ για κάθε άτομο.

Αν και με μια πρώτη γρήγορη ματιά δε φάνηκε να υπάρχουν σημαντικές διαφορές ανάμεσα σε αυτούς που έλαβαν το placebo και εκείνους που πήραν τρανεξαμικό οξύ. Περαιτέρω ανάλυση, έδειξε όμως ότι η αποτελεσματικότητα του φαρμάκο εξαρτάτο από τη σοβαρότητα της βλάβης. Το φάρμακο δεν ήταν αποτελεσματικό για τις περιπτώσεις πολύ σοβαρών τραυμάτων.

Ο Ρόμπερτς δίνει δύο πιθανές εξηγήσεις: είτε είχαν ήδη σοβαρή εγκεφαλική αιμορραγία είτε είχαν άλλες σοβαρές βλάβες και τονίζει: «Μπορείς να προλάβεις μόνο κάτι που δεν έχει ήδη συμβεί».

Σε εκείνους που παρουσίαζαν ήπιες έως μέτριες εγκεφαλικές βλάβες, το φάρμακο μείωνε σημαντικά τον κίνδυνο θανάτου. Συγκεκριμένα, αυτοί που πήραν τρανεξαμικό οξύ μέσα στις πρώτες τρεις ώρες από τον τραυματισμό είχαν 22% μικρότερο κίνδυνο θανάτου συγκριτικά με τους λήπτες placebo. Από τους 2.846 συμμετέχοντες στους οποίους χορηγήθηκε τρανεξαμικό οξύ το 5,8% απεβίωσε ενώ το ποσοστό αυτό για τα 2.769 ατομα που πήραν placebo ήταν 7,5%.

Η Παμ Φόλεϊ, μια καλλιτέχνιδα από την Οξφόρδη, που έλαβε μέρος στην έρευνα, τραυματίστηκε το κεφάλι της πέφτοντας από το ποδήλατο χάνοντας την αίσθηση την γεύσης και της όσφρησης, αλλά παρόλα αυτά δήλωσε ιδιαίτερα ευχαριστημένη από την ανάρρωσή της και τυχερή που συμμετείχε στη μελέτη.

Ο Νίκολα Μαρζίνι, από τον Παγκόσμιο Οργανισμό Υγείας (ΠΟΥ) υπογραμμίζει ότι μετά την συγκεκριμένη έρευνα είναι σημαντικό να εξεταστεί κατά πόσο αυτό το φάρμακο πρέπει να περιληφθεί στον Πρότυπο Κατάλογο Βασικών Φαρμάκων του ΠΟΥ, στον οποίο περιλαμβάνονται τα φάρμακα που είναι αρκετά σημαντικά ώστε να γίνουν διαθέσιμα σε όλους τους ανθρώπους παγκοσμίως.

Ο Ρόμπερτς εξηγεί ότι αυτά τα αποτελέσματα είναι ιδιαίτερα ενθαρρυντικά, ιδιαίτερα αν λάβουμε υπόψη ότι το 90% των εγκεφαλικών τραυματισμών είναι ήπιας ή μέτριας σοβαρότητας.