Στις 30 Αυγούστου η Εκκλησία μας τιμά τη μνήμη του Αγίου Αλεξάνδρου, πατριάρχη Κωνσταντινουπόλεως. Το ίδιο το όνομα προέρχεται από τις αρχαίες ελληνικές λέξεις ἀλέξω+ἀνδρ – (ανήρ), που σημαίνουν «υπερασπίζομαι, προστατεύω και άνδρας».

Σημαίνει, δηλαδή, αυτός που υπερασπίζεται/προστατεύει τους άνδρες. Ο Άγιος Αλέξανδρος γεννήθηκε στη Μικρά Ασία γύρω στο 239 από γονείς ευσεβείς, οι οποίοι τον ανάθρεψαν χριστιανικά.

Την εποχή εκείνη οι χριστιανοί διώκονταν από τις ρωμαϊκές αρχές. Ο ίδιος δοκίμασε τους διωγμούς του αυτοκράτορα Δέκιου και στη συνέχεια τους διωγμούς των Βαλεριανού, Διοκλητιανού, Γαλερίου και Μαξιμιανού. Ο Αλέξανδρος βρέθηκε στην Κωνσταντινούπολη να υπηρετεί τον γέρο και άρρωστο αρχιεπίσκοπο Μητροφάνη. Αυτός τον χειροτόνησε διάκονο και στη συνέχεια πρεσβύτερο.

Ο Αλέξανδρος διακρίνονταν για την ευσέβεια και την ασκητική ζωή του. Γρήγορα, λοιπόν, ανήλθε στα αξιώματα της Εκκλησίας. Το μεγάλο βάρος το έριξε στην αντίκρουση των αιρέσεων, οι οποίες την εποχή εκείνη βρισκόταν σε έξαρση. Εκφωνούσε πύρινους λόγους κατά των κακοδόξων αιρετικών. Με τα επιχειρήματά του τους κατατρόπωνε και μετέστρεφε στην Ορθοδοξία πλήθος πλανεμένων ανθρώπων.

Ακούστε το απολυτίκιο του Αγίου Αλεξάνδρου:

Άγιος Αλέξανδρος: Πώς αντιμετώπισε τον Αρειανισμό

Όταν ο πρεσβύτερος Αλέξανδρος ήταν 63 ετών έκανε την εμφάνισή της η αίρεση του αρειανισμού. Για την αντιμετώπισή της συγκλήθηκε η Α΄ Οικουμενική Σύνοδος το 325 από τον αυτοκράτορα Μ. Κωνσταντίνο στη Νίκαια της Βηθυνίας.

Ο υπέργηρος και ασθενής Μητροφάνης έστειλε ως αντιπρόσωπό του στη Σύνοδο τον πρεσβύτερο Αλέξανδρο. Αυτός αγωνίστηκε με σθένος κατά του αρειανισμού και υπέρ της Ορθοδοξίας. Συντάχτηκε με τους Ορθοδόξους Πατέρες κατατροπώνοντας το φοβερό αιρεσιάρχη Άρειο.

Εν τω μεταξύ ο αρχιεπίσκοπος Μητροφάνης βρισκόταν σε ηλικία 117 ετών, αρρώστησε βαριά και τον Ιούνιο του 325 κοιμήθηκε εν Κυρίω. Ο Αλέξανδρος τον διαδέχθηκε και υπηρέτησε την Εκκλησία, ως αρχιεπίσκοπος της Βασιλεύουσας, για δεκαπέντε χρόνια. Το 337, σε ηλικία 98 ετών, παρέδωσε την ψυχή του στον Κύριο. Η Εκκλησία τον ανακήρυξε άγιο. Η μνήμη του εορτάζεται στις 30 Αυγούστου, την ημέρα της οσιακής κοίμησής του.