Πώς συνδέεται η λειτουργία του εγκεφάλου με την αναποφασιστικότητα

Κάποιες αποφάσεις είναι τόσο δύσκολες που συχνά μας παραλύουν. Μία νέα έρευνα όμως αποκαλύπτει ότι το πώς τις αντιμετωπίζουμε, αλλάζει και αυτά που μας αρέσουν ή όχι. Η αποφασιστικότητα είναι μία δεξιότητα που αποδίδεται περισσότερο στους ηγέτες, αλλά είναι και μία βασική εκτελεστική λειτουργία του εγκεφάλου που μας χρειάζεται στην καθημερινότητα. Εξάλλου, το βασικό στοιχείο στις διαταραχές άγχους είναι η αίσθηση της ανικανότητας να πάρουμε μία απόφαση.

Οι ερευνητές του Πανεπιστημίου της Μελβούρνης παρακολούθησαν προσεκτικά την εγκεφαλική δραστηριότητα και τις κινήσεις των ματιών, ενώ προσπαθούσαν να επιλέξουν μεταξύ δύο δελεαστικών σνακ. Ανακάλυψαν ότι οι στιγμές της αναποφασιστικότητας αλλά και η ίδια η επιλογή αλλάζει τις προτιμήσεις μας. Αυτό σημαίνει ότι κάθε φορά που επιλέγουμε κάτι καλό για εμάς, όπως ένα υγιεινό γεύμα αντί του junk food, μπορεί να χτίζουμε την προτίμησή μας προς εκείνη την επιλογή.

Οι ερευνητές θέλησαν να κατανοήσουν τι συμβαίνει ακριβώς στον εγκέφαλό μας τη στιγμή που ‘παραλύουμε’. Έτσι παρουσίασαν 22 θέματα με μία σειρά από εύκολες και δύσκολες επιλογές σε σνακ. Όταν οι συμμετέχοντες βρίσκονταν αντιμέτωποι με δύο εξίσου δελεαστικά αντικείμενα, βίωναν μία ‘γνωστική παραφωνία’. Αυτό βασικά σημαίνει ότι ο εγκέφαλός μας περιμένει να επιλέξουμε αμέσως κάτι και όταν αυτό δεν συμβαίνει, υπάρχει μία αίσθηση μικροβλάβης, σαν να μην πηγαίνει κάτι καλά.

‘Ορίσαμε τις εύκολες επιλογές ως εκείνες για τις οποίες έχουμε ήδη ξεκάθαρη προτίμηση και δεν μας δημιουργούν πρόβλημα. Οι δύσκολες αποφάσεις είναι αυτές που μετρούν και για αυτό πρέπει να τις κατανοήσουμε’, είπε ο επικεφαλής της έρευνας Δρ. Στέφαν Μπόουντ. Η ομάδα κατέληξε στο ότι όταν δεν έχουμε ξεκάθαρη προτίμηση, την διαμορφώνουμε εκείνη τη στιγμή. Χρησιμοποιώντας συσκευές MRI, είδαν ότι οι περιοχές του εγκεφάλου που αφορούν σε εκτελεστικές λειτουργίες φωτίζονταν, ενώ παρακολουθούσαν ταυτόχρονα την κίνηση των ματιών ώστε να δουν πού κοιτάζουν με μεγαλύτερη ένταση και προσοχή.

‘Όταν καλούμαστε να επιλέξουμε κάτι δύσκολο, μπορεί να αλλάζουμε τις προτιμήσεις μας, ειδικά αν πρόκειται για κάτι που θα μας επηρεάσει μακροπρόθεσμα, όπως η σωστή διατροφή, ή η ασφάλεια έναντι της διασκέδασης’.