«Σφήνα» των ΗΠΑ στο Πεντάγωνο για τις φρεγάτες

Tο σχέδιο της ελληνικής κυβέρνησης για την απόκτηση τεσσάρων υπερσύγχρονων γαλλικών φρεγατών Belharra έχει μετατραπεί σε σίριαλ, το «Ελλάς – Γαλλία συμμαχία» προς το παρόν δεν έχει αποδώσει καρπούς, αφού οι διαπραγματεύσεις των δύο χωρών για το οικονομικό έχουν οδηγηθεί σε αδιέξοδο και έτσι ο… θείος Σαμ δεν άφησε την ευκαιρία να πάει χαμένη: οι Αμερικανοί έχουν μπει σφήνα, με στόχο η Ελλάδα να αλλάξει ρότα και τελικά αντί για τις γαλλικές να επιλέξει φρεγάτες made in USA.

Το πρεσάρισμα των ΗΠΑ στη χώρα μας με στόχο να προτιμήσουμε αμερικανικές φρεγάτες έχει αρχίσει να γίνεται στενότερο το τελευταίο διάστημα, όπως όλα δείχνουν. Οι Αμερικανοί παρακολουθούσαν με ενδιαφέρον από την αρχή τις ελληνογαλλικές επαφές και το ενδεχόμενο η Ελλάδα να προμηθευτεί γαλλικά πολεμικά πλοία. Εδώ και λίγους μήνες όμως – σύμφωνα με τις πληροφορίες των «ΝΕΩΝ» – οι ΗΠΑ εξέφραζαν πλέον ανοιχτά τα παράπονά τους για τις ελληνογαλλικές συζητήσεις και οι αμερικανοί αξιωματούχοι σε επαφές με έλληνες ομολόγους τους έλεγαν χαρακτηριστικά: «Γιατί δεν συζητάτε και με εμάς για τις φρεγάτες;».

Τα ελληνικά ναυπηγεία

Η σφήνα των ΗΠΑ για τα νέα πολεμικά πλοία που επιθυμεί διακαώς να εντάξει στον στόλο του το ελληνικό Πολεμικό Ναυτικό φάνηκε και από μία ακόμη αμερικανική κίνηση που έγινε στις αρχές του περασμένου Σεπτεμβρίου. Στη Διεθνή Εκθεση Θεσσαλονίκης, όπου τιμώμενη χώρα ήταν οι ΗΠΑ, η αμερικανικών συμφερόντων εταιρεία ΟΝΕΧ Shipyards κατέθεσε στην κυβέρνηση επιστολή εκδήλωσης ενδιαφέροντος για την εξαγορά των ναυπηγείων της Ελευσίνας και του Σκαραμαγκά, πρόταση που αφορούσε τόσο το εμπορικό όσο και το στρατιωτικό τμήμα των ναυπηγείων. Μάλιστα λίγο αργότερα η πρεσβεία των ΗΠΑ χαιρέτιζε την πρόταση, τονίζοντας πως είναι «υπέροχο να βλέπουμε ανακοίνωση αμερικανικής επένδυσης». Πώς αυτό συνδέεται με τις φρεγάτες; Τα ελληνικά ναυπηγεία αυτή την περίοδο είναι σε μαρασμό, όμως αν επιτευχθεί μια συμφωνία είτε με τους Γάλλους είτε με τους Αμερικανούς προεξοφλείται πως ένα κομμάτι της ναυπήγησης των πλοίων θα μπορούσε να γίνει στην Ελλάδα.

Το έντονο φλερτ των Αμερικανών δεν θα πρέπει να θεωρείται άσχετο και με την παρατεταμένη άνοιξη που διανύουν τελευταία οι ελληνοαμερικανικές σχέσεις. Ανώτατοι παράγοντες του ελληνικού «Πενταγώνου» θεωρούν ότι ειδικά το τελευταίο εξάμηνο οι ΗΠΑ φαίνεται πως έχουν αναβαθμίσει τον ρόλο της Ελλάδας στην περιοχή και αυτό – σημειώνουν – αποδεικνύεται και από τις δηλώσεις τους αλλά και από τις πράξεις τους. Μόλις προ μηνών ο αρχηγός των ενόπλων δυνάμεων των ΗΠΑ Τζόζεφ Ντάνφορντ στη συνάντηση που είχε με τον αρχηγό ΓΕΕΘΑ ναύαρχο Ευάγγελο Αποστολάκη τού είχε εκδηλώσει την έντονη επιθυμία της Αμερικής να ενισχύσει την παρουσία των δυνάμεών της σε ελληνικές στρατιωτικές εγκαταστάσεις (όπως σε Σούδα, Βόλο).

Επιπλέον, οι συνεκπαιδεύσεις του στρατού των ΗΠΑ με ελληνικές δυνάμεις είναι συχνότερες, ενώ οι Αμερικανοί έχουν αρχίσει να παρέχουν μια σειρά από διευκολύνσεις στον Ελληνικό Στρατό. Στις αρχές του έτους θα ενταχθούν στις ελληνικές Ενοπλες Δυνάμεις (πληρώνουμε μόνο τη μεταφορά τους) 70 αμερικανικά ελικόπτερα ΟΗ-58D Kιοwa Warrior, τα οποία αποσύρθηκαν από τον στρατό των ΗΠΑ. Χαρακτηριστικό είναι ότι προσφάτως οι Αμερικανοί αποφάσισαν να μας δώσουν και επιπλέον ανταλλακτικά για τα ελικόπτερα, πράγμα που σημαίνει ότι θα είναι σχεδόν όλα επιχειρησιακά.

Ελληνογαλλικό αγκάθι

Η χρηματοδότηση αποτελεί το μεγαλύτερο αγκάθι στο ελληνογαλλικό ντιλ για τις φρεγάτες Belharra που διαρκεί εδώ και περίπου έναν χρόνο. Το κόστος για τις δύο πρώτες φρεγάτες υπολογίζεται στα 1,3 δισ. ευρώ. Λεφτά όμως ακόμη δεν υπάρχουν. Η Ελλάδα δεν μπορεί να ανταποκριθεί στην πληρωμή των φρεγατών αν μέρος της χρηματοδότησης δεν γίνει από την επιστροφή των κερδών των ελληνικών ομολόγων που είχαν διακρατηθεί από τις ευρωπαϊκές τράπεζες. Αυτή ήταν η αρχική γαλλική πρόταση προς την ελληνική κυβέρνηση – με οption για ναυπήγηση άλλων δύο φρεγατών στη χώρα μας -, η οποία όμως φαίνεται ότι μπλοκαρίστηκε από τη Γερμανία. Προς το παρόν, και παρόλο που οι συζητήσεις Ελλάδας – Γαλλίας για τα τεχνικά ζητήματα που αφορούν την ένταξη των γαλλικών ψηφιακών φρεγατών είναι πολύ προχωρημένες, λύση στο οικονομικό αδιέξοδο δεν έχει βρεθεί.

Σε κάθε περίπτωση πάντως, σύμφωνα με πηγές του ΓΕΝ, όποια λύση κι αν επιλέξει η ελληνική κυβέρνηση, δηλαδή είτε καινούργιες φρεγάτες από τη Γαλλία είτε από τις ΗΠΑ ή ακόμη και μεταχειρισμένες, απαραίτητη προϋπόθεση για μια συμφωνία είναι «η αποπληρωμή να μπορεί να γίνει σε βάθος χρόνου και σε πολλές δόσεις».