Τέχνη και ζωή, συνδυασμός που εκφράστηκε απόλυτα στο πρόσωπο της Μαρίκας Κοτοπούλη, η οποία σφράγισε με την παρουσία της το ελληνικό θέατρο.

Γεννήθηκε στις 3 Μαΐου 1887 στην Αθήνα, από γονείς που ήταν επίσης ηθοποιοί. Στα 13 της χρόνια γίνεται δεκτή από τον Θίασο του Βασιλικού  Θεάτρου, ενώ στα 17 συμμετέχει στην τριλογία του Αισχύλου «Ορέστεια», όπου απαγγέλλει για πρώτη φορά αρχαίο δράμα στη Δημοτική γλώσσα, γεγονός που προκάλεσε σεισμό στα θεατρικά και κοινωνικά δρώμενα.  Στα 21 χρόνια έχει ήδη καταφέρει να γίνει θιασάρχης. Το 1912 εγκαταστάθηκε στο θέατρο «Ομονοίας», το οποίο μετονομάστηκε σε «Μαρίκας Κοτοπούλη» και το 1936 μετακόμισε στο «Ρεξ» της οδού Πανεπιστημίου.

Υπηρέτησε  όλα τα είδη θεάτρου ενώ έπαιξε και στον κινηματογράφο. Ωστόσο, η ερμηνεία τραγωδιών ξένων και Ελλήνων συγγραφέων ανέδειξε το ταλέντο της σε όλο του το μεγαλείο. Ενδεικτικά αναφέρουμε την ερμηνεία της ως Αθηνά στην «Ορέστεια» του Αισχύλου, ως Ιφιγένεια στην «Ιφιγένεια εν Ταύροις» του Γκέτε και ως «Ηλέκτρα» του Χοφμανσταν.

Αν και δε διακρινόταν για την εξωτερική της εμφάνιση, κατάφερνε να κερδίσει τον θαυμασμό με τη γοητεία, την ευφυΐα  και το πάθος της για την υποκριτική και το θέατρο. Η προσωπική της ζωή ήταν θυελλώδης, ενώ φήμες ήθελαν να έχει σχέσεις και με γυναίκες.

Η σχέση της με τον πολιτικό και στοχαστή ‘Ιωνα Δραγούμη αποτέλεσε σκάνδαλο για την εποχή, αφού συζούσαν χωρίς να είναι παντρεμένοι. Τέσσερα χρόνια μετά τη δολοφονία του συντρόφου της το 1920,  η Μαρίκα παντρεύτηκε τον Γιώργο Χέλμη, το 1924, ο οποίος ανέλαβε τη διεύθυνση του θεάτρου της.

Χαρακτηριστική είναι η συνάντηση που είχε η ίδια με τον Ελευθέριο Βενιζέλο, τότε πρωθυπουργό και πολιτικό αντίπαλο του Ίωνα Δραγούμη. Σύμφωνα με δημοσίευμα της εποχής, ο Βενιζέλος την επισκέφθηκε στο θέατρο «Ομόνοια» και αφού συνομίλησαν για ώρα η ηθοποιός φώναξε στον ανιψιό της Δημήτρη Μυράτ: «Μήτσο, τρέξε να με γλυτώσεις. Γιατί λίγα λεπτά ακόμη αν μείνει ο πρόεδρος στο καμαρίνι μου, θα γίνω Βενιζελική». Στο άκουσμα αυτής της φράσης, ο πρωθυπουργός «έσπευσε ν’ απομακρυνθή γελών», σύμφωνα με την εφημερίδα «ΤΟ ΒΗΜΑ».

Η Μαρίκα Κοτοπούλη απεβίωσε το 1954, αφήνοντας πίσω της μεγάλη πολιτιστική παρακαταθήκη. Η απήχηση της έως σήμερα αντανακλάται στον ετήσιο θεσμό απονομής του επάθλου Κοτοπούλη σε κορυφαίες Ελληνίδες ηθοποιούς (η Μελίνα Μερκούρη, η Έλλη Λαμπέτη και η Άννα Συνοδινού ήταν από τις πρώτες που πήραν αυτό το βραβείο). Το «Μουσείο Μαρίκας Κοτοπούλη» που στεγάζεται στο εξοχικό της σπίτι, φιλοξενεί μόνιμα την καλλιτεχνική συλλογή του Κωνσταντίνου Ιωαννίδη και περιοδικές καλλιτεχνικές και πολιτιστικές δραστηριότητες.