Το δέλτα του Πηνειού, ένα περιβαλλοντικό διαμάντι

Ένα μεγάλης σημασίας περιβαλλοντικό διαμάντι βρίσκεται στα παράλια της Περιφερειακής Ενότητας Λάρισας, εκεί όπου ο Πηνειός εκβάλλει στη θάλασσα και συναντά το Αιγαίο πέλαγος. Πρόκειται για το δέλτα του Πηνειού, κοντά στους οικισμούς του Ομολίου και του Παλαιόπυργου, και την ευρύτερη περιοχή, που αποτελεί έναν πλούσιο υγρότοπο και καταφύγιο θηραμάτων.

Η περιοχή αποτελεί επίσης έναν αξιόλογο προορισμό για καλοκαιρινές διακοπές, αλλά και ένα σημείο όπου αναπτύσσονται από ερασιτέχνες και επαγγελματίες πλούσιες αθλητικές και αλιευτικές δραστηριότητες. Τα νερά, πριν εκβάλλουν στη θάλασσα, είναι ήρεμα, ενώ τα παραποτάμια δάση προσφέρουν άφθονη σκιά, με αποτέλεσμα η περιοχή να είναι ιδανική για βόλτα και περίπατο κατά τη διάρκεια της ημέρας.

Όπως αναφέρει ο περιβαλλοντολόγος Αγησίλαος Οικονόμου στη μελέτη του για το δέλτα του Πηνειού, η πεδινή περιοχή δημιουργήθηκε «από την προσχωματική δράση του Πηνειού μετά το γεωλογικό ρήγμα μεταξύ της Οροσειράς του Ολύμπου και του Κισσάβου όπου τα νερά της θεσσαλικής λίμνης βρήκαν διέξοδο προς τη θάλασσα, και είχε ως αποτέλεσμα τη δημιουργία της θεσσαλικής πεδιάδας».

Σύμφωνα με τη μελέτη του κ. Οικονόμου, η περιοχή, λόγω της πλούσιας χλωρίδας και πανίδας που φιλοξενεί, έχει μεγάλη οικολογική αξία. Ο κ. Οικονόμου αναφέρει στη μελέτη του ότι οι εκβολές του Πηνειού «αποτελούν έναν υγρότοπο που παίζει σημαντικό ρόλο στη διαφύλαξη της βιολογικής ποικιλότητας και στη διατήρηση της οικολογικής ισορροπίας του».

Συγκεκριμένα, στην περιοχή του δέλτα Πηνειού ισχύει το καθεστώς προστασίας των διεθνών συμβάσεων της Βόνης, της Βέρνης, της Βαρκελώνης και της Ουάσιγκτον (CITES). Αξίζει να σημειωθεί ότι το δέλτα του Πηνειού έχει χαρακτηριστεί ως Τοπίο Ιδιαίτερου Φυσικού Κάλλους (ΤΙΦΚ). Ανήκει στη λίστα των βιοτόπων CORINE (1988), ενώ αποτελεί περιοχή «ειδικής προστασίας» σύμφωνα με την Οδηγία 79/409/ΕΟΚ και περιοχή Natura 2000. Περιλαμβάνει υγροτοπικούς οικοτόπους, δασάκια από άγριες ελιές, καλλιεργούμενους ελαιώνες, βοσκότοπους, παράκτια και παραποτάμια δάση, θίνες και αμμώδεις χερσότοπους.

Σε διεθνές επίπεδο ανήκει στις Σημαντικές Περιοχές για τα Πουλιά (ΣΣΠ), (ICBP-IWRB), καθώς πολλά αρπακτικά πουλιά φωλιάζουν εκεί. Ο κ. Οικονόμου στη μελέτη του αναφέρει μεταξύ άλλων πως στην περιοχή παρατηρήθηκαν 226 είδη πουλιών, που ανήκουν σε περισσότερα από 50 γένη. Έχει χαρακτηριστεί ως καταφύγιο ή εκτροφείο θηραμάτων, και απαγορεύεται η αλιεία κατά την περίοδο της αναπαραγωγής .

Από ιχθυολογικής άποψης, η ιχθυοπανίδα των γλυκών νερών του ποταμού και της θαλάσσιας περιοχής είναι πλούσια σε πληθυσμούς και σε είδη. Η ιχθυοπανίδα των γλυκών νερών περιλαμβάνει 37 είδη ψαριών και άλλα 11 με πιθανή παρουσία, ενώ η ιχθυοπανίδα της θαλάσσιας περιοχής περιλαμβάνει 123 είδη ψαριών, από τα οποία μόνο 10 έχουν πιθανή παρουσία σήμερα.

Οι κάτοικοι της περιοχής ασχολούνται με την αλιεία και, κυρίως, με τις αγροτικές καλλιέργειες ακτινίδιου, μήλων, αχλαδιών, κάστανων, κερασιών, ελιάς, πατάτας και ξηρών καρπών.