ΕΔΔΑ κατά κυβέρνησης για τα θρησκευτικά

Μια νέα εξέλιξη στον δικαστικό έλεγχο του μαθήματος των θρησκευτικών έρχεται από το Ευρωπαϊκό Δικαστήριο των Δικαιωμάτων του Ανθρώπου. Το ΕΔΔΑ ελέγχει την ελληνική κυβέρνηση κατόπιν προσφυγής που κατέθεσαν τον Ιανουάριο γονείς και μαθητές για την ακύρωση του ομολογιακού χαρακτήρα του μαθήματος στην βάση πολλαπλών άρθρων της ΕΣΔΑ.

Η υπόθεση ξεκινά με την προσφυγή των γονέων και μαθητών, το καλοκαίρι του 2017, στο ΣτΕ, με την οποία ζήτησαν την ακύρωση των υπουργικών αποφάσεων του Κώστα Γαβρόγλου με τις  οποίες καθόριζε το περιεχόμενο και τον ομολογιακό χαρακτήρα του μαθήματος των θρησκευτικών. Πρόκειται για τις αποφάσεις που ακύρωσαν, επί της ουσίας, τις αποφάσεις του προκατόχου του, Νίκου Φίλη, κατόπιν συνεννόησης με την Εκκλησία της Ελλάδας.

Το ΣτΕ όμως δεν εξέτασε τις προσφυγές αυτές, επιλέγοντας να αναβάλλει την εξέταση τους και να δώσει δικάσιμο τον Οκτώβριο, μετά την έναρξη του νέου σχολικού έτους. «Ήταν σαφές πια ότι το σχολικό έτος προχωρούσε χωρίς το ΣτΕ να είναι σε θέση να προστατεύσει αποτελεσματικά και άμεσα τα ατομικά δικαιώματα των παιδιών, αναμένοντας τι θα έλεγε η Ολομέλεια σε άλλη υπόθεση για προηγούμενο προγραμμα σπουδών (αποφάσεις Φίλη). Τον Ιανουαρίο του 2018 αποφασίσαμε λοιπόν ότι η Ελλάδα δεν μας παρέχει αποτελεσματικό ένδικο βοήθημα για την προστασία των δικαιωμάτων μας και γι’ αυτό θεωρήσαμε ότι εξαντλήθηκαν τα εθνικά ένδικα μέσα και προσφύγαμε στο Ευρωπαϊκό Δικαστήριο των Δικαιωμάτων του Ανθρώπου. Είχαμε δίκιο, γιατί και τον Φεβρουάριο του 2018 το ΣτΕ ανέβαλε την υπόθεση για τον Απρίλιο» εξηγεί ο συνήγορος των γονιών και των μαθητών, Βασίλης Σωτηρόπουλος.

Στο πλαίσιο της διερεύνησης της υπόθεσης, το ΕΔΔΑ κοινοποίησε τις προσφυγές στην ελληνική κυβέρνηση καλώντας την να απαντήσει σε μια σειρά από ερωτήματα. Μεταξύ άλλων, η κυβέρνηση θα πρέπει να επιχειρηματολογήσει για το αν έχουν ή όχι εξαντλήσει τα εσωτερικά ένδικα μέσα οι προσφεύγοντες και για το αν η υποχρέωση των γονιών να καταθέσουν υπεύθυνη δήλωση για το θρήσκευμα των παιδιών τους προκειμένου να απαλλαγούν από το μάθημα των θρησκευτικών συνιστά προσβολή του δικαιώματος για σεβασμό της ιδιωτικής ζωής και μη εκδήλωσης θρησκευτικών και άλλων πεποιθήσεων (άρθρα 8, 9 και 14 της ΕΣΔΑ). Ειδική μνεία γίνεται και στην υποχρέωση, κατά την ΕΣΔΑ, του εκπαιδευτικού συστήματος κάθε κράτους να μεταδίδει πληροφορίες και γνώσεις με αντικειμενικό, κριτικό και πλουραλιστικό τρόπο. Με βάση αυτό το σκεπτικό, μάλιστα, το ΕΔΔΑ έχει καταδικάσει για παραβιάσεις δικαιωμάτων ως προς το μάθημα των θρησκευτικών την Νορβηγία, την Πολωνία και την Τουρκία.

Η κυβέρνηση οφείλει να απαντήσει στα ερωτήματα αυτά ως τις 16 Ιουλίου του τρέχοντος έτους. Προηγείται όμως, όπως επισημαίνει ο κ. Σωτηρόπουλος, η εκδίκαση της η εκδίκαση της υπόθεσης αυτής από την Ολομέλεια του ΣτΕ. «Το Συμβούλιο της Επικρατείας έχει την μοναδική ευκαιρία», τονίζει ο συνήγορος, «ενώ η χώρα ελέγχεται από το Ευρωπαϊκό Δικαστήριο των Δικαιωμάτων του Ανθρώπου να δώσει λύση στο θέμα, εξετάζοντας πια το ζήτημα όχι από την πλευρά των χριστιανών που δεν ήθελαν τα παιδιά τους στα θρησκευτικά να διδάσκονται στοιχεία από άλλες θρησκείες, αλλά από την πλευρά των πολιτών που δεν επιθυμούν ένα ομολογιακό μάθημα που η απαλλαγή επιβάλλει την αποκάλυψη των πεποιθήσεών τους».