O γερμανικός νεοεθνικισμός και οι ισορροπίες της Μέρκελ

Οι Σοσιαλδημοκράτες (SPD) του Μάρτιν Σουλτς, το δεύτερο μεγαλύτερο κόμμα της Γερμανίας, έχουν δηλώσει ότι δεν θα συμμετάσχουν στον κυβερνητικό συνασπισμό με τη Χριστιανοδημοκρατική Ένωση (CDU) της Άνγκελα Μέρκελ. Πιθανότατα, ο λόγος είναι η αποφυγή, του να γίνει το νεοεθνικιστικό κόμμα Εναλλακτική για τη Γερμανία (AfD) η αξιωματική αντιπολίτευση της γερμανικής Ομοσπονδιακής Βουλής.

Όπως και να έχει, το SPD αφήνει στην κ. Μέρκελ μόνο μία επιλογή: να ηγηθεί ενός τριμερούς συνασπισμού μεταξύ του συντηρητικού της κόμματος και δύο μικρότερων κομμάτων, των Φιλελευθέρων του Ελεύθερου Δημοκρατικού Κόμματος (FDP) και των Πρασίνων. Η συγκεκριμένη συνεργασία αποκαλείται «Συνασπισμός της Τζαμάικα», όνομα προερχόμενο από τα χρώματα των τριών κομμάτων που αντιστοιχούν στα χρώματα της τζαμαϊκανής σημαίας.

Η παρουσία των Φιλελευθέρων στο συνασπισμό της κ. Μέρκελ θα αποτελέσει ιδιαίτερο εμπόδιο για το φιλόδοξο μεταρρυθμιστικό πρόγραμμα του γάλλου προέδρου Εμανουέλ Μακρόν όσον αφορά την ευρωπαϊκή ενοποίηση καθώς ο αρχηγός τους, Κρίστιαν Λίντνερ, έχει απορρίψει τα γαλλικά σχέδια για εμβάθυνση της ευρωπαϊκής δημοσιονομικής ολοκλήρωσης, ενώ σίγουρα θα δυσκολέψει και την Ελλάδα, αφού έχει απαιτήσει να εγκαταλείψει η χώρα μας την Ευρωζώνη. Μάλιστα, το FDP έχει θέσει ως όρο συνεργασίας με την κ. Μέρκελ να αναλάβει το υπουργείο Οικονομικών, με ότι αυτό μπορεί να συνεπάγεται για το μέλλον των ελληνικών οικονομικών προγραμμάτων.

Φυσικά όλα αυτά έχουν ειπωθεί, προεκλογικά προς άγρα ψήφων, ωστόσο, αποτελούν την απαρχή μιας νέας πολιτικής προσέγγισης των πραγμάτων από τη Γερμανία. Η νέα κυβέρνηση θα πρέπει να διατηρεί τις ισορροπίες μεταξύ των μελών του κυβερνητικού συνασπισμού αλλά και να μην διεγείρει τα εθνικοσοσιαλιστικά αντανακλαστικά της κοινωνίας με κόστος την περαιτέρω άνοδο του φιλοναζιστικού, νεοεθνικιστικού κόμματος AfD.

Προς το παρόν, οι δημοκρατικές δυνάμεις στο γερμανικό Κοινοβούλιο που πιστεύουν ότι μόνο η πολιτική υπερδομή της Ευρωπαϊκής Ένωσης εγγυάται την ειρήνη και ευημερία των ευρωπαίων πολιτών στην δικτυωμένη κυριαρχία της παγκοσμιοποιημένης οικονομίας της αγοράς εντός ενός κόσμου όπου η τεχνολογία εξελίσσεται αλματωδώς και ο πληθυσμός αυξάνεται ραγδαία, συγκεντρώνουν συντριπτικά μεγαλύτερο ποσοστό ψήφων από τις δυνάμεις του λαϊκισμού όπως το AfD και το αριστερό Die Linke.

Το μεν πρώτο είναι ανοικτά εναντίον του ευρωπαϊκού οράματος το δε Linke παρουσιάζεται φιλοευρωπαϊκό, την ίδια ώρα όμως, στο πρόγραμμά του αποδομείται η πεμπτουσία της αξίας του φιλελευθερισμού όπως είναι η μετρημένη παρεμβατικότητα του κράτους στην ζωή των πολιτών, ο σεβασμός στην ιδιότητα του ελεύθερου πολίτη και η ατομική ιδιοκτησία. Ο αξιακός πυρήνας, δηλαδή, λειτουργίας της Ευρωπαϊκής Ένωσης ο οποίος την διαφοροποιεί από τα ολοκληρωτικά καθεστώτα.

Στην παρούσα φάση, δεν είναι τόσο η παρουσία ψευδο-φιλοευρωπαϊκών δυνάμεων που βάζουν εμπόδια στην πορεία της ευρωπαϊκής ενοποίησης, όσο η δυναμική επιρροή του AfD, η οποία ανάγκασε το SPD να μην συμμαχήσει με το CDU επιτρέποντας στους Φιλελεύθερους να πάρουν τη θέση τους. Η «κεντρώα» συμπεριφορά των Φιλελευθέρων οι οποίοι, στα λόγια τουλάχιστον, δεν επιθυμούν ούτε την δημιουργία ομοσπονδιακής Ευρώπης τύπου ΗΠΑ ούτε όμως και την διάλυση της Ευρωπαϊκής Ένωσης, είναι αυτή που μάλλον θα αναγκάσει την κ. Μέρκελ να ακολουθήσει μια πιο συγκρατημένη πολιτική σχετικά με την ευρωπαϊκή ενοποίηση και ίσως, να ανατρέψει μέρος των σχεδίων του Γάλλου προέδρου.

Κώστας Κωτάντζης