Πώς η Σουηδία απειλείται ξαφνικά ακόμη και με πρόωρες εκλογές

Ο Σουηδός πρωθυπουργός Στέφαν Λόφβεν χρειάστηκε να θυσιάσει δύο υπουργούς του στο βωμό των πυρών από την αντιπολίτευση, όμως ακόμη δεν έχει αποφύγει τον κίνδυνο να δει την κυβέρνηση μειοψηφίας του να πέφτει -και η Στοκχόλμη δεν αποκλείεται να φτάσει μέχρι και σε πρόωρη κάλπη.

Η πολιτική κρίση πυροδοτήθηκε από σκάνδαλο για ενδεχόμενη διαρροή ευαίσθητων δεδομένων αλλά περνάει και από τους προβληματικούς συσχετισμούς στο Κοινοβούλιο εξαιτίας του «πολιτικά αδρανούς» εθνικιστικού μπλοκ.

Κανονικά, οι εκλογές είναι προγραμματισμένες για το φθινόπωρο του 2018. Το κεντρικό πρόβλημα του Λόφβεν των Σοσιαλδημοκρατών είναι ότι η κυβέρνηση συνασπισμού που σχημάτισε με τους Πράσινους παραμένει κυβέρνηση μειοψηφίας: Χρειάζεται την ανοχή της αντιπολίτευσης στο Κοινοβούλιο, της οποίας ήταν δυνητικά όμηρος από την ανάληψη καθηκόντων.

Τα έδρανα της αντιπολίτευσης κυριαρχούνται στη μία πλευρά από την «Κεντροδεξιά Συμμαχία» (Μετριοπαθείς, Χριστιανοδημοκράτες και άλλοι) και στην άλλη πλευρά από το εθνικιστικό, αντιμεταναστευτικό κόμμα των Σουηδών Δημοκρατών. Η Συμμαχία έχει αθροιστικά περισσότερες έδρες από Σοσιαλδημοκράτες και Πράσινους μαζί, αλλά ούτε εκείνη έχει πλειοψηφία -οι έδρες του εθνικιστικού κόμματος έχουν καταστεί το κρίσιμο μέγεθος.

Στην Στοκχόλμη όλα τα κόμματα πάγια απορρίπτουν το ενδεχόμενο συνεργασίας με το εθνικιστικό κόμμα, καθιστώντας το αναγκαστικά «αδρανές μπλοκ» στο Κοινοβούλιο. Όμως, εκ των πραγμάτων, το κόμμα είναι εμπόδιο σε όλα τα στρατόπεδα ακριβώς επειδή με τις έδρες του καθιστά πολύ δύσκολη την επίτευξη σταθερής πλειοψηφίας.

Ευαίσθητα δεδομένα στο εξωτερικό;

Η πολιτική κρίση ξεκίνησε από τις σκιές σε υπόθεση συνεργασίας της Σουηδικής Αρχής Μεταφορών με την IBM Sweden, η οποία περιλάμβανε εκχώρηση έργου και στο εξωτερικό -συγκεκριμένα, σε Τσεχία και Σερβία.

Υπάρχουν ανησυχίες πως εξαιτίας της συμφωνίας μπορεί να διαρρεύσουν στο εξωτερικό ευαίσθητα δεδομένα σουηδών πολιτών (από πινακίδες οχημάτων μέχρι και, εμμέσως, στοιχεία ενστόλων). Τις ανησυχίες αυτές τις αναγνώρισε τις τελευταίες ημέρες και ο ίδιος ο πρωθυπουργός Λόφβεν.

Ως εκ τούτου, η αντιπολίτευση πέρασε στην επίθεση και κάλεσε τον Λόφβεν να απομακρύνει τρεις υπουργούς τους: Την υπουργό Συγκοινωνιών, τον υπουργό Εσωτερικών και τον υπουργό Άμυνας. Ο πρωθυπουργός τελικά έδειξε την έξοδο στους δύο πρώτους αλλά κράτησε τον υπουργό Άμυνας, Πέτερ Χούλτκβιστ, στη θέση του.

Η κίνησή του θεωρείται «παραδοσιακά σκανδιναβική» μέση οδός, κάνοντας ταυτόχρονα παραχώρηση αλλά και αρνούμενος να παραδοθεί ολοκληρωτικά στις αντιδράσεις.

Ωστόσο, την Πέμπτη η αντιπολίτευση -τόσο η Συμμαχία όσο και το εθνικιστικό κόμμα- επιμένουν να ζητούν το κεφάλι του υπουργού Άμυνας επί πίνακι, λέγοντας πως ο Χούλτκβιστ δεν έχει την (κοινοβουλευτική) «εμπιστοσύνη» τους.

Τα δύο μπλοκ της αντιπολίτευσης έδειξαν ότι σκοπεύουν να συνεχίσουν στη γραμμή τους και να καταθέσουν πρόταση μομφής εναντίον του υπουργού Άμυνας. Στο Κοινοβούλιο των 349 εδρών, η Κεντροδεξιά Συμμαχία έχει 140 έδρες και το εθνικιστικό κόμμα 47 -οπότε, εάν υπερίσχυαν στην πρόταση μομφής, η κυβέρνηση Λόφβεν θα έχει καταψηφιστεί από το Κοινοβούλιο.

Ο πρωθυπουργός διαμηνύει πως δεν σκοπεύει να παραιτηθεί και ρίχνει την ευθύνη εξ ολοκλήρου στην αντιπολίτευση, τονίζοντας πως «την ευθύνη να πατήσουν το κουμπί την αναλαμβάνουν τα μέλη του κοινοβουλίου». Εάν η αντιπολίτευση προχωρήσει στην πρόταση μομφής «θα το χειριστούμε», δήλωσε την Πέμπτη, λέγοντας χαρακτηριστικά: «Είμαι ο πρωθυπουργός της χώρας και θα το χειριστώ και αυτό».

Επιμέλεια: Β. Ψυχογιός

Newsroom ΑΛΤΕΡ ΕΓΚΟ