Νέα προσφυγή κατά πατέντας φαρμάκου για την Ηπατίτιδα C

Στον Ευρωπαϊκό Οργανισμό Διπλωμάτων Ευρεσιτεχνίας (ΕΟΔΕ) προσέφυγαν σήμερα 30 οργανώσεις της Κοινωνίας Πολιτών από 17 ευρωπαϊκές χώρες, κατά της πατέντας του φαρμάκου για την ηπατίτιδα C, σοφοσμπουβίρη.

Αυτή η πρωτοβουλία έρχεται σε συνέχεια προσφυγής κατά μιας άλλης πατέντας του ίδιου φαρμάκου που ξεκίνησαν οι Γιατροί του Κόσμου το 2015. Τον Οκτώβριο του 2016, ο ΕΟΔΕ αποφάσισε πως η παρασκευάστρια εταιρεία Gilead Sciences, δεν τήρησε όλες τις προϋποθέσεις κατά την αίτηση ευρεσιτεχνίας του φαρμάκου, με αποτέλεσμα η σοφοσμπουβίρη ως φάρμακο να μην καλύπτεται από την πατέντα, όπως στην αρχή. Η νέα αγωγή κατά της πατέντας σχετίζεται με χημική ένωση που αποτελεί βάση για την παραγωγή του φαρμάκου. Οι οργανώσεις θεωρούν ότι η εν λόγω πατέντα δεν πληροί τα κριτήρια που προβλέπονται για την κατοχύρωσή της και πως η πρόσβαση στην θεραπεία θα πρέπει να παρέχεται ευρέως και σε λογική τιμή.

«Αναγνωρίζουμε τη σημασία των διπλωμάτων ευρεσιτεχνίας για την φαρμακευτική βιομηχανία. Αυτό που ζητάμε είναι να τηρούνται οι κανόνες που ισχύουν σε εθνικό και ευρωπαϊκό επίπεδο για τις πατέντες και να διασφαλίζεται ο υγιής ανταγωνισμός» εξηγεί ο Στάθης Πουλαράκης, υπεύθυνος διεκδίκησης δικαιωμάτων του Γιατρών του Κόσμου Ελλάδας.

Και προσθέτει ότι «οι υψηλές τιμές φαρμάκων λόγω των πατεντών, έχουν δημιουργήσει εμπόδια στην πρόσβαση στη θεραπεία και θέσει σε κίνδυνο την οικονομική βιωσιμότητα των εθνικών συστημάτων υγείας. Αυτό πρέπει να αλλάξει».

Η περίπτωση της σοφοσμπουβίρης είναι χαρακτηριστική, καθώς μία θεραπεία 12 εβδομάδων κοστίζει περίπου 43.656 ευρώ, την ίδια στιγμή που το ινδικό γενόσημο πωλείται στα 220 ευρώ.

Η σοφοσμπουβίρη αποτελεί τη ραχοκοκαλιά στα περισσότερα σχήματα θεραπείας για την ηπατίτιδα C μέχρι σήμερα, ενώ για να είναι αποτελεσματική χρειάζεται να συνδυαστεί με φάρμακα άλλων κατηγοριών φτάνοντας το συνολικό κόστος ανά θεραπεία στην Ελλάδα ακόμα και πάνω από 70.000 ευρώ. Σε διάστημα τεσσάρων ετών κι άλλες εταιρείες εισήγαγαν στην αγορά πανομοιότυπα φάρμακα με ελάχιστες διαφοροποιήσεις στην τιμολόγησή τους. Εν τω μεταξύ, έρευνες αποδεικνύουν ότι η παραγωγή ενός χαπιού σοφοσμπουβίρης κοστίζει περίπου 1 δολάριο, εκτιμώντας πως το κόστος παραγωγής μιας θεραπείας 3 μηνών (90 χάπια) φτάνει έως τα 95 δολάρια.

«Η αμφισβήτηση των διπλωμάτων ευρεσιτεχνίας αποτελεί έναν από τους τρόπους που έχουμε στη διάθεσή μας για την μείωση υπέρογκων τιμών φαρμάκων για την αντιμετώπιση σοβαρών ασθενειών. Η απόφαση του περασμένου Οκτωβρίου για την μερική ανάκληση της πατέντας του φαρμάκου κατά της ηπατίτιδας απέδειξε ότι ως πολίτες μπορούμε και πρέπει να παρέμβουμε. Αποφασίσαμε λοιπόν να δράσουμε», συμπληρώνει ο Νικήτας Κανάκης, πρόεδρος των Γιατρών του Κόσμου Ελλάδας.

Οι εκπρόσωποι των οργανώσεων υποστηρίζουν πως αρκετοί ασθενείς έχουν καταφέρει να έχουν πρόσβαση σε ζωτικά φάρμακα ως αποτέλεσμα επιτυχημένων προσπαθειών προσφυγής κατά πατεντών.

«Τα μονοπώλια που στηρίζονται στις πατέντες στερούν την πρόσβαση σε πολλές χώρες, πλέον και στην Ευρώπη. Αυτή η προσπάθεια δεν αναιρεί το σύστημα αγοράς που βασίζεται στις πατέντες, μάλλον το αντίθετο. Θέλουμε να υπενθυμίσουμε ότι υπάρχουν κανόνες. Υπάρχουν κανόνες για τις πατέντες που δεν γίνονται πάντα σεβαστοί από τις φαρμακευτικές εταιρείες. Υπάρχουν κανόνες της αγοράς που δεν χρησιμοποιούνται πάντα και όπως αρμόζει από τις κυβερνήσεις που είναι υπεύθυνες να την ρυθμίζουν. Επιπλέον, με αυτή την προσπάθεια στοχεύουμε να παράγουμε εκείνα τα νομικά επιχειρήματα που μπορεί να βοηθήσουν τις κυβερνήσεις στην ισορροπία δυνάμεων με τις φαρμακευτικές εταιρείες –μια ισορροπία μέχρι σήμερα άνιση για τις κυβερνήσεις. Αυτή η πρωτοβουλία οφείλει να αποτελέσει κίνητρο για τις κυβερνήσεις ώστε σε συνθήκη κρίσης να χρησιμοποιήσουν το πιο ισχυρό εργαλείο προάσπισης του δημόσιου συμφέροντος για την υγεία: την άρση πατέντας μέσω υποχρεωτικής αδειοδότησης», αναφέρεται σε ανακοίνωση της PRAKSIS.

Οι οργανώσεις που υπογράφουν τη νέα προσφυγή είναι: 11 γραφεία των Γιατρών του Κόσμου (Βέλγιο, Γαλλία, Γερμανία, Ελλάδα, Λουξεμβούργο, Ολλανδία, Πορτογαλία, Ισπανία, Σουηδία, Ελβετία, Ην. Βασίλειο), 13 γραφεία των Γιατρών Χωρίς Σύνορα (Ιταλία, Ελλάδα, Γαλλία, Ολλανδία, Γερμανία, Αυστρία, Λουξεμβούργο, Σουηδία, Νορβηγία, Δανία, Τσεχία, Ην. Βασίλειο, Ιρλανδία) και έξι ακόμα οργανώσεις που δραστηριοποιούνται σε χώρες της Ευρώπης (European Public health Alliance [EE], Just Treatment [Ην. Βασίλειο], Salud por Derecho [Ισπανία], AIDES [Γαλλία], PRAKSIS [Ελλάδα], Access to Medicines [Ιρλανδία]).

Μαίρη Μπιμπή

health.in.gr