Μπορεί να αρθεί το αδιέξοδο μετά την τοπική κάλπη στην Ισπανία;

Στη Γαλικία και τη Χώρα των Βάσκων, οι πολίτες ψήφισαν σταθερότητα. Η πρώτη –παραδοσιακό προπύργιο της δεξιάς- έδωσε την απόλυτη πλειοψηφία στο Λαϊκό Κόμμα, η δεύτερη ενίσχυσε ακόμα περισσότερο το ιστορικό δεξιό βασκικό κόμμα PNV, το οποίο -έστω και χωρίς αυτοδυναμία- δεν θα δυσκολευτεί να κυβερνήσει. Οι Σοσιαλιστές έπεσαν ακόμα πιο χαμηλά –για την ακρίβεια κατέρρευσαν.

Η κάλπη στη Γαλικία έστειλε το Σοσιαλιστικό Κόμμα (PSOE) στην τρίτη θέση. Έχασαν δύναμη και έδρες, οι οποίες πήγαν στον συνασπισμό En Marea με τον οποίο κατέβηκαν και οι Podemos.

Ουσιαστικά στη συγκεκριμένη επαρχία, έγινε πράξη το όνειρο του κόμματος του Πέδρο Ιγκλέσιας να προσπεράσει τους Σοσιαλιστές και να αναδειχθεί εκείνος στον κύριο πόλο της Αντιπολίτευσης.

Στη Χώρα των Βάσκων, στην οποία επί Θαπατέρο (σοσιαλιστής πρωθυπουργός μεταξύ 2004-2011) κυβέρνησε ένας σοσιαλιστής πολιτικός, το PSOE έπεσε στην τέταρτη θέση με μειωμένα ποσοστά.

Το Λαϊκό Κόμμα (PP) του Ραχόι, έμεινε τέταρτο, αλλά δεν έχει έτσι κι αλλιώς ιδιαίτερες φιλοδοξίες. Στην πραγματικότητα, πήγε λίγο καλύτερα από ό,τι αναμενόταν.

Η Χώρα των Βάσκων αποτελεί ένα ξεχωριστό «οικοσύστημα» στην Ισπανία με τους πολίτες να ψηφίζουν με πάθος τα τοπικά κόμματα: το δεξιό PNV –που κρατά αποστάσεις από τις αποσχιστικές τάσεις των Καταλανών- και τον αριστερό συνασπισμό EU-Bildu, o οποίος έχει περάσει διάφορες δικαστικές περιπέτειες, λόγω του ότι στις τάξεις του φιλοξενούνται και σχηματισμοί που έχουν απασχολήσει τη Δικαιοσύνη για το θέμα της ΕΤΑ.

Οι Βάσκοι όμως έδωσαν δύναμη και στο Podemos (στη βασκική γλώσσα, Elkarrekin), το οποίο προσπέρασε και εκεί τους Σοσιαλιστές και αναδείχθηκε τρίτη δύναμη.

Το ερώτημα που απασχολούσε πολλούς πριν τα αποτελέσματα έρχεται τώρα να γίνει το κυρίαρχο θέμα για την κεντρική πολιτική σκηνή: Μπορούν οι τοπικές κάλπες να δώσουν λύση στο πολιτικό αδιέξοδο της Μαδρίτης;

Σημειώνεται ότι στην Ισπανία ο χρόνος κυλά αντίστροφα για την προκήρυξη των τρίτων εκλογών –κάπου κοντά στα Χριστούγεννα. Ουσιαστικά τα κόμματα έχουν στη διάθεσή τους 35 μέρες μέχρι να διαλυθεί η Βουλή.

Τα βλέμματα όλων είναι στραμμένα στους Σοσιαλιστές (PSOE). Ο ηγέτης τους Πέδρο Σάντσεθ είχε την ελπίδα ότι η κάλπη δεν θα επιβεβαίωνε τις δημοσκοπήσεις και ότι το κόμμα θα τα πήγαινε καλύτερα. Δεν δικαιώθηκε.

Ο ίδιος έχει συγκαλέσει τα όργανα του κόμματος για την 1η Οκτωβρίου προκειμένου να συζητήσουν τις εξελίξεις. Υπενθυμίζεται ότι τα όργανα του κόμματος είναι αυτά που έχουν ψηφίσει ομόφωνα υπέρ της στάσης που έχει τηρήσει ο Σάντσεθ μετά τις εθνικές κάλπες του Ιουνίου: «όχι» στον Ραχόι, ούτε καν ανοχή για το σχηματισμό κυβέρνησης μειοψηφίας.

Η γκρίνια όμως για τη στάση αυτή υπήρχε, ήταν υπόγεια και τις τελευταίες εβδομάδες βγήκε στην επιφάνεια.

Αρκετοί από τους βαρώνους του ιστορικού κόμματος εκτιμούσαν ότι η στάση του «όχι» δεν βγάζει πουθενά, αντίθετα, η προοπτική μιας τρίτης κάλπης μπορεί τελικά να ρίξει το Σοσιαλιστικό Κόμμα στην τρίτη θέση, πίσω πλέον από τους Podemos.

Tο κόμμα του Ιγκλέσιας είδε το όνειρο αυτό να γίνεται πραγματικότητα στις κάλπες της Γαλικίας και της Χώρας των Βάσκων. Παρά τις εσωκομματικές γκρίνιες, οι Podemos πορεύονται πλέον με περισσότερο αέρα στα πανιά τους.

Μένει να φανεί αν στα όργανα του PSOE που συνεδριάζουν το ερχόμενο Σάββατο, θα τεθεί ανοικτά το ζήτημα «πού πάμε με τον Σάντσεθ»: Θα τεθεί θέμα αλλαγής στάσης, ώστε -έστω και στο παρά πέντε- να μην γίνουν τρίτες εκλογές και να παραμείνει ο Ραχόι στην εξουσία ή θα τον εξουσιοδοτήσουν να συνεχίσει;

Ο ίδιος ο Σάντσεθ επιδιώκει τη συνεννόηση με τους Podemos και τους Ciudadanos, ώστε να λάβει εντολή σχηματισμού κυβέρνησης, προφανώς μειοψηφίας.

Όμως, για πολλούς εντός του PSOE είναι αδύνατον να υπάρξει προγραμματική συμφωνία για μια τέτοια κυβέρνηση.

Στο Λαϊκό Κόμμα εξακολουθούν να εναποθέτουν τις ελπίδες τους στα όσα θα γίνουν εντός του Σοσιαλιστικού το Σάββατο.

Αν ο Σάντσεθ αμφισβητηθεί και το κόμμα αλλάξει γραμμή, με δεδομένη και τη νέα κατρακύλα στις τοπικές κάλπες, ο Ραχόι μπορεί να γίνει και πάλι πρωθυπουργός.

Σε κάθε περίπτωση -τουλάχιστον αυτό δείχνουν οι δημοσκοπήσεις- το κόμμα του Ραχόι θα ενίσχυε τα ποσοστά του σε περίπτωση νέας κάλπης, με αυξημένη όμως και την αποχή των κουρασμένων ψηφοφόρων. Αντίθετα, οι Σοσιαλιστές θα έδιναν και πάλι μάχη για να βγουν δεύτεροι.

Οι περισσότεροι πάντως στην Ισπανία θεωρούν δεδομένες τις τρίτες κάλπες και το μόνο που μοιάζει να απασχολεί είναι αν αυτές θα στηθούν πριν ή πάνω στις γιορτές των Χριστουγέννων.

Τα υπόλοιπα, ειδικά στις τάξεις των Σοσιαλιστών, τα αφήνουν για μετά…

Απόστολος Ρουμπάνης

Newsroom ΑΛΤΕΡ ΕΓΚΟ