Ένας χρόνος από την ιστορική συμφωνία Ιράν – Δύσης

Μετά από δώδεκα χρόνια διαπραγματεύσεων το Ιράν και η Δύση κατάφεραν πέρυσι να συμφωνήσουν για το πυρηνικό πρόγραμμα της Τεχεράνης. Η χαλάρωση των κυρώσεων δεν έφερε όμως την αναμενόμενη ανάπτυξη.

Το Palais Coburg είναι ένα κομψό ξενοδοχείο στη Βιέννη. Οι ένοικοι του πολυτελούς καταλύματος που χτίστηκε τον 19ο αιώνα απολαμβάνουν συνήθως την ησυχία και τη διακριτικότητα. Για τρεις ολόκληρες εβδομάδες όμως, το καλοκαίρι του 2015, η εικόνα άλλαξε άρδην. Τηλεοπτικά συνεργεία, ρεπόρτερ και διπλωμάτες περιφέρονταν αδιάκοπα στις αίθουσες και στους διαδρόμους του ξενοδοχείου. Ήταν η τελευταία φάση των δωδεκάχρονων διαπραγματεύσεων για το πυρηνικό πρόγραμμα του Ιράν. Συμμετείχαν οι υπουργοί Εξωτερικών των πέντε μόνιμων μελών του Συμβουλίου Ασφαλείας των ΗΕ και η Γερμανία από τη μία πλευρά, και από την άλλη οι εκπρόσωποι της ιρανικής κυβέρνησης.

Στο τέλος κατάφεραν να υπογράψουν μια συμφωνία 100 σελίδων για το πώς θα λειτουργούσε το πυρηνικό πρόγραμμα του Ιράν και για το πώς η διεθνής κοινότητα σταδιακά θα χαλάρωνε τις κυρώσεις εναντίον της Τεχεράνης. Η επιτυχία της συμφωνίας γιορτάστηκε στους δρόμους της ιρανικής πρωτεύουσας μέχρι τα μεσάνυχτα. Οι προσδοκίες ήταν μεγάλες όπως λέει στην Deutsche Welle o Άλι Φετόλα Νεγιάντ, ειδικός σε θέματα που αφορούν το Ιράν από τη Γερμανική Εταιρεία για την Εξωτερική Πολιτική.

Όπως επισημαίνει, «υπήρχαν μεγάλες προσδοκίες για οικονομική αναζωογόνηση του Ιράν. Αλλά αυτές οι προσδοκίες ήταν συνδεδεμένες με πάρα πολλές ψευδαισθήσεις, διότι οι κυρώσεις θα αρθούν πολύ πιο αργά από ό,τι ήλπιζαν».

Θα απαιτηθεί πολύς χρόνος ακόμη

Επιπλέον o Άλι Φετόλα Νεγιάντ δηλώνει πως και ο ίδιος πίστευε πως η χαλάρωση των κυρώσεων θα βοηθούσε και στην εσωτερική πολιτική. Δυστυχώς έναν χρόνο μετά διαπιστώνει πως διαψεύστηκε. Το καθεστώς έγινε ακόμα πιο αυταρχικό και η πολυαναμενόμενη οικονομική ανάπτυξη δεν ήρθε.

Ωστόσο γεγονός είναι ότι μετά τη συμφωνία η Τεχεράνη και το πυρηνικό της πρόγραμμα είναι υπό πιο στενή παρακολούθηση. Παράλληλα πάντως συνεχίζουν να υπάρχουν κυρώσεις σε πολλά επίπεδα, όπως λέει στην Deutsche Welle o Όλιβερ Μάγερ από το Ίδρυμα για την Επιστήμη και την Πολιτική στο Βερολίνο. «Υπάρχουν κυρώσεις σε οικονομικό επίπεδο που συνεχίζουν να υφίστανται και να ρίχνουν νερό στο μύλο όσων διαφωνούν με τη συμφωνία», σημειώνει ο Όλιβερ Μάγερ.

Και οι δυο πλευρές θέλουν πάντως να συνεχίσουν τη συνεργασία τους. Το Ιράν έχει καταβάλει ήδη μισό δισεκατομμύριο δολάρια από παλιά χρέη και θέλει να παραγγείλει 118 Airbus. Ωστόσο, η έλλειψη συνεργασίας σε τραπεζικό επίπεδο δυσκολεύει την κατάσταση. Οι ειδικοί εκτιμούν ότι θα απαιτηθεί πολύς χρόνος ακόμα μέχρι να έρθει η πολυπόθητη οικονομική ανάπτυξη.

Ματίας φον Χάιν / Μαρία Ρηγούτσου

Deutsche Welle