H Βρετανία αποφάσισε Brexit

O κύβος ερρίφθη: Στο ιστορικό δημοψήφισμα για το μέλλον της Βρετανίας στην ΕΕ, οι Βρετανοί διάλεξαν να τραβήξουν το δικό τους δρόμο και ψήφισαν Brexit με διαφορά λίγο παραπάνω από τρεις μονάδες -και οδηγώντας σε παραίτηση τον πρωθυπουργό Ντέιβιντ Κάμερον. Η χώρα γίνεται έτσι η πρώτη στην ιστορία της Ευρωπαϊκής Ένωσης που ανοίγει την πόρτα της εξόδου, μπαίνοντας η ίδια μαζί με την ΕΕ σε μία περίοδο αναζήτησης και δύσκολων προκλήσεων.

• Τίτλοι τέλους για τον Κάμερον, «η χώρα χρειάζεται νέα ηγεσία»
• Καταρρέει η στερλίνα, σε ναδίρ 30 ετών το βρετανικό νόμισμα
• Σεισμός στα διεθνή χρηματιστήρια, βουτιά και στην Αθήνα
  
• «Λυπηρή ημέρα για την Ευρώπη» η αντίδραση της Γηραιάς Ηπείρου
• Σε ετοιμότητα η ΕΚΤ, παρέμβαση και της Ζυρίχης
• Ανησυχία στη διεθνή σκηνή, Ομπάμα καλεί Κάμερον
  
• Νέος άνεμος απόσχισης (;) στην Σκωτία, από κοντά κι η Ιρλανδία
• Πανηγυρίζουν οι ευρωσκεπτικιστές, «δημοψήφισματα παντού»
• Η Ισπανία εγείρει ζήτημα συνδιακυβέρνησης στο Γιβραλτάρ
  
• Θριαμβολογεί ο Φάρατζ, ζητά το κεφάλι του Κάμερον
• Και ο Τραμπ λέει στους Βρετανούς «μπράβο»
  
• >>>Πώς κύλησε η νύχτα που η Βρετανία άνοιξε την πόρτα της εξόδου
  

Με όλες τις ψήφους καταμετρημένες το πρωί της Παρασκευής, το «Φεύγουμε» έκλεισε στο 51,89% και η παραμονή στην ΕΕ στο 48,11%. Η εικόνα είχε ξεκαθαρίσει από αρκετά νωρίτερα, με την παραμονή να επικρατεί ως επί το πλείστον στην Σκωτία, τη Βόρεια Ιρλανδία και τις περιοχές γύρω από το Λονδίνο. Συνολικά, 17.410.742 Βρετανοί ψήφισαν Brexit και 16.141.241 παραμονή στην ΕΕ.

Για την ίδια τη Βρετανία ανοίγει τώρα μία δύσκολη περίοδος σε όλα τα επίπεδα, αλλά κυρίως στο ζήτημα της οικονομίας: Θα πρέπει να ξεκινήσει τις διαβουλεύσεις, σε ορίζοντα διετίας, για τους όρους του διαζυγίου με την ΕΕ και να καταρτίσει το πλαίσιο των σχέσεων που θα έχει με τους υπόλοιπους «27», πλέον. Πέραν των πολιτικών δεσμών, η ΕΕ ήταν ειδικά για τη Βρετανία χώρος οικονομικών και εμπορικών σχέσων και τώρα το μείζον -και για τις δύο πλευρές- είναι η ταχύτητα με την οποία θα επέλθει η έξοδος.

Για το Λονδίνο, μία εξωστρεφή οικονομία παγκόσμιου μεν βεληνεκούς που όμως εκ των πραγμάτων έχει τις στενότερες οικονομικές σχέσεις με τις χώρες της ηπειρωτικής Ευρώπης, η ΕΕ ήταν πρωτίστως το πεδίο της ενιαίας οικονομικής αγοράς, χωρίς δασμούς και περιορισμούς -καθεστώς τώρα που τίθεται για τους Βρετανούς συνολικά υπό αίρεση.

Οι προκλήσεις όμως αφορούν και την ίδια την ενότητα του Ηνωμένου Βασιλείου: Η Σκωτία ήδη διαμήνυσε, από τα χείλη της επικεφαλής της κυβέρνησης του Εδιμβούργου, πως «βλέπει το μέλλον της στην ΕΕ».

Ο κίνδυνος νέου γύρου επιδίωξης για απόσχιση της Σκωτίας σε βρετανική έξοδο από την ΕΕ είχε απασχολήσει τη Βρετανία κατά τη διάρκεια της εκστρατείας πριν το δημοψήφισμα. Η δε διαβρωτική επίδραση φάνηκε ήδη το πρωί της Παρασκευής με τις αναφορές από την Ιρλανδία: Ο επικεφαλής του ιρλανδικού Sinn Fein ανέφερε πως το αποτέλεσμα «φέρνει πιο κοντά τον στόχο μίας ενωμένης Ιρλανδίας».

Ο σεισμός του Brexit χτυπά επιπλέον και ολόκληρη την πολιτική ηγεσία στο Λονδίνο: Ναι μεν ο βρετανός πρωθυπουργός Ντέιβιντ Κάμερον είχε ξεκαθαρίσει πως δεν θα παραιτηθεί όποια κι αν είναι η έκβαση της κάλπης, αλλά η πίεση ήταν τεράστια σε έναν πρωθυπουργό που είχε υποστηρίξει σθεναρά την θέση της παραμονής στην ΕΕ, η οποία τελικά απορρίφθηκε από τους ψηφοφόρους.

Το βάρος του πλήγματος ήταν τέτοιο που ο Κάμερον ανακοίνωσε αμέσως την παραίτησή του, στο διάγγελμα μετά την ανακοίνωση του επίσημου αποτελέσματος το πρωί της Παρασκεύης.

Ανάλογη είναι βεβαίως η πίεση και στα υπόλοιπα μεγάλα κόμματα, Εργατικούς και Lib Dem, που επίσης είχαν υποστηρίξει την παραμονή στην ΕΕ.

Μεγάλος κερδισμένος, πολιτικά, είναι πρωτίστως ο Μπόρις Τζόνσον. Μέχρι το πρωί δεν είχε κάνει δηλώσεις ενώ επεισοδιακή -με γιουχαΐσματα και αποδοκιμασίες, όπως μεταδίδει το Reuters- ήταν η έξοδός του από το σπίτι του στην πρωτεύουσα. Σε αυτόν στρέφονται και τις πρώτες ώρες και τα βλέμματα για το ποιος θα διεκδικήσει τη θέση του Κάμερον.

Ο τέως δήμαρχος Λονδίνου Μπόρις Τζόνσον, προβεβλημένο στέλεχος των Τόρις, είχε από την αρχή συνταχθεί με το Brexit και είχε καταλήξει να γίνεται ο «στρατηγός» της εκστρατείας του «Φεύγουμε».

Το ότι ο Τζόνσον, κι όχι ο Φάρατζ, είχε τεθεί στην κορυφή της εκστρατείας για την αποχώρηση ήταν σύμπτωμα του διχασμού μέσα στους Συντηρητικούς για τη θέση της Βρετανίας στην ΕΕ. Εκείνος ο διχασμός, τον οποίο ο Κάμερον είχε γευτεί με ηχηρές ήττες του στο Κοινοβούλιο, βρισκόταν πίσω από την αρχική επιδίωξη του Κάμερον για επαναδιαπραγμάτευση με την ΕΕ και την τελική προσφυγή στο δημοψήφισμα.

«Ο Κάμερον μπορεί» έλεγαν οι Τόρις, «να φύγει» ζητά ο Φάρατζ

Οι κυβερνώντες Τόρις του Κάμερον είχαν σπάσει για το δημοψήφισμα σε δύο στρατόπεδα, εκείνο υπό τον πρωθυπουργό που υποστήριζε την παραμονή και η «σκληρή ευρωσκεπτικιστική πτέρυγα» που έκανε εκστρατεία για το Brexit.

Η απόφαση του Κάμερον για παραίτηση φαίνεται ότι αιφνιδίασε και τις δύο πλευρές στους Τόρις. Η πτέρυγα των «Τόρις του «Φεύγουμε»» είχε σπεύσει το πρωί της Παρασκευής να απομακρύνει ενδεχόμενο αμφισβήτησης του Κάμερον. Σημαίνοντα στελέχη από το «Φεύγουμε» (όπως ο Λίαμ Φοξ, ο Άντριου Μπρίτζεν ή ο Μάθιου Έλιοτ) υπογράμμιζαν πως ο Κάμερον «είναι εξαιρετικά κατάλληλος για να εφαρμόσει την απόφαση του βρετανικού λαού».

«Χρειαζόμαστε σταθερότητα» ήταν η μόνιμη επωδός τους. Σύμφωνα με τον βρετανικό Telegraph, η πλεινότητα των βουλευτών των Συντηρικών που τάχθηκαν με το Brexit στήριζαν την παραμονή του Κάμερον -κάτι που τελικά δεν ήταν αρκετό για να μείνει ο Κάμερον στην ηγεσία.

Άλλη γραμμή ωστόσο κρατούσε εξαρχής ο αρχηγός του ευρωσκεπτικιστικού UKIP Νάιτζελ Φάρατζ, που κάλεσε σε παραίτηση του πρωθυπουργού. «Δεν μπορεί να γίνει αποδεκτή η παραμονή του Κάμερον» είπε το πρωί της Παρασκευής, λέγοντας πως η ηγεσία των Τόρις πρέπει να αλλάξει και να τη διεκδικήσουν οι Μπόρις Τζόνσον, ο Μάικλ Γκόουβ ή ο Λίαμ Φοφ (όλοι του στρατοπέδου του Brexit).

Βασίλης Ψυχογιός

Newsroom ΑΛΤΕΡ ΕΓΚΟ