Αντιδιαβητικό φάρμακο αναστέλλει την εξέλιξη του καρκίνου παγκρέατος

Αμερικανοί ερευνητές ενδεχομένως να ανακάλυψαν έναν νέο μηχανισμό πίσω από την ικανότητα της μετφορμίνης να αναστέλλει την πρόοδο του καρκίνου του παγκρέατος, σύμφωνα με στοιχεία που δημοσιεύθηκαν στο επιστημονικό έντυπο PLOS One.

Οι επιστήμονες του Γενικού Νοσοκομείου της Μασαχουσέτης, περιγράφουν πως η μετφορμίνη, που χορηγείται για τον έλεγχο του διαβήτη, μειώνει τη φλεγμονή και το ινώδες χαρακτηριστικό της πιο συχνής μορφής καρκίνου του παγκρέατος. Τα στοιχεία από κυτταρικές καλλιέργειες, πειράματα σε ζωικά μοντέλα και δείγματα όγκων από ασθενείς, δείχνουν ότι η θετική αυτή επίδραση μπορεί να είναι εμφανέστερη σε υπέρβαρους και παχύσαρκους ασθενείς.

Η έρευνα επικεντρώθηκε στο πορογενές αδενοκαρκίνωμα του παγκρέατος, τη συχνότερη μορφή του συγκεκριμένου καρκίνου. Οι μισοί εκ των ασθενών που πάσχουν απ’ αυτή την εκδοχή του παγκρεατικού καρκίνου είναι υπέρβαροι ή παχύσαρκοι και έως και το 80% έχουν διαβήτη τύπου ΙΙ ή έχουν αντίσταση ινσουλίνης.

Οι πάσχοντες από διαβήτη που παίρνουν μετφορμίνη είναι γνωστό ότι έχουν μειωμένο κίνδυνο εκδήλωσης καρκίνου του παγκρέατος. Και μεταξύ όσων εκδηλώνουν καρκίνου, οι χρήστες μετφορμίνης έχουν μειωμένο κίνδυνο θανάτου. Ωστόσο, μέχρι προσφάτως ο μηχανισμός δράσης της μετφορμίνης έναντι του καρκίνου του παγκρέατος ήταν άγνωστος και δεν είχαν εντοπιστεί πιθανοί βιοδείκτες που να ανταποκρίνονται στη μετφορμίνη.

Ο Δρ Ντάι Φουκουμούρα και οι συνεργάτες του ανακάλυψαν αρχικά ότι τα επίπεδα της υαλουρονάνης, ενός συστατικού της εξωκυττάριας μήτρας ήταν 30% χαμηλότερα στα δείγματα όγκων από υπέρβαρους ή παχύσαρκους ασθενείς που είχαν πάρει μετφορμίνη, συγκριτικά με όσους δεν έπαιρναν τον αντιδιαβητικό παράγοντα.

Σε παχύσαρκα ζωικά μοντέλα με καρκίνο παγκρέατος, όσα πήραν μετφορμίνη είχαν μειωμένη έκφραση τόσο της υαλουράνης όσο και του κολλαγόνου-1 και λιγότερα ενεργοποιημένα παγκρεατικά αστεροειδή κύτταρα (PSCs). Επίσης, η έρευνα σε κυτταρικές καλλιέργειες εντόπισε την οδό σηματοδότησης δια της οποίας η μετφορμίνη μειώνει την παραγωγή της υαλουράνης και του κολλαγόνου-1 με τα PSCs και επίσης προλαμβάνει την επιστράτευση των σχετικών με τον όγκο μακροφάγων, τα οποία αυξάνουν το φλεγμονώδες περιβάλλον.

Στα παχύσαρκα τρωκτικά, οι ερευνητές παρατήρησαν ότι η θεραπεία με μετφορμίνη μείωνε τα επίπεδα των σχετικών με τον όγκο μακροφάγων κατά 60% και την έκφραση γονιδίων που σχετίζονται με την αναδιαμόρφωση της εξωκυτταρικής μήτρα του ιστού του όγκου.

Επίσης, οι όγκοι από τα ζωικά μοντέλα στους οποίους χορηγήθηκε μετφορμίνη παρουσίασαν μειώσεις σε αλλαγές που σχετίζονται με τις μεταστάσεις στο στάδιο από τη επιθηλιακή στην μεσεγχυματική μετάβαση και στο σύνολο της μετάστασης. Και οι επιδράσεις αυτές ήταν ανεξάρτητες των επιδράσεων της μετφορμίνης στις μεταβολικές οδούς που εμπλέκονται στον μεταβολισμό της γλυκόζης και το σωματικό βάρος.

«Σχεδόν 200 κλινικές μελέτες είναι σε εξέλιξη προκειμένου να κατανοηθεί η επίδραση της μετφορμίνης σε όσους διαβητικών και μη ασθενών. Η κατανόηση των επιδράσεων της στον παγκρεατικό και άλλους καρκίνους μπορεί να μας βοηθήσει να εντοπίσουμε βιοδείκτες που θα διακρίνουν τους ασθενείς στους οποίους η θεραπεία με μετφορμίνη θα είναι πιο επωφελής», επισημαίνει ο Δρ Φουκουμούρα.

Επιμέλεια: Μαίρη Μπιμπή

health.in.gr