Ο Γούντι Άλεν και οι γυναίκες του

Επιμέλεια: Μαρία Πετροπούλου

Μπορεί να έχει δεχτεί έντονη κριτική για τον τρόπο σκιαγράφησης των γυναικών στις ταινίες του, αλλά δεν μπορεί να αμφισβητηθεί το γεγονός ότι το κάνει καλά, έχοντας δημιουργήσει οσκαρικούς χαρακτήρες. Ιδιαίτερα αν σκεφτεί κανείς ότι αυτοί οι ρόλοι απεικονίζουν πλευρές του δικού του χαρακτήρα και προσωπικότητας.

Είναι κάτι σαν ένα μεγάλο «τρένο», το οποίο φιλοξενεί γυναίκες κάθε λογής. Διανοούμενες, ακαδημαϊκούς, πόρνες. Οδηγός ο Άλεν. Άνι, Τζασμίν, Χάνα. Οι πρωταγωνίστριές του έχουν αποσπάσει τουλάχιστον έξι Όσκαρ, αφού καταφέρνει αυτό που ελάχιστοι σκηνοθέτες μπορούν. Να βγάλουν μέσα από τις ηθοποιούς τέτοια «φλόγα».

Ο Γούντι Άλεν είναι μια περίπτωση «κρυφής δύναμης». Γνωρίζει ότι έχει ισχυρή κινηματογραφική δύναμη και ότι ασκεί έντονη επιρροή, αλλά φοβάται να το δείξει στον κόσμο. Έτσι, κάθε φορά, η προβολή μιας ταινίας του σκηνοθέτη αποτελεί ένα παζλ. Ποια πλευρά του Γούντι Άλεν θα δούμε;

Στην τελευταία του ταινία, «Παράλογος Άνθρωπος» βλέπουμε τον Χοακίν Φοίνιξ, ως έναν «άσωτο» καθηγητή φιλοσοφίας και την Έμα Στόουν, ως την λαμπρή φοιτήτριά του, που γοητεύεται από τον τρόπο που βλέπει τη ζωή ο καθηγητής της- ρομαντικά και δραματικά. Τον θεωρεί ευάλωτο και γοητευτικό. Η ταινία, ωστόσο, παίρνει μια διαφορετική τροπή, αγγίζοντας το θέμα του «τέλειου φόνου» και ξεφεύγοντας λίγο από την γνώριμη απεικόνιση των γυναικείων ρόλων του Άλεν.

Η συμπάθεια του σκηνοθέτη για τις ανασφαλείς γυναίκες που ανακαλύπτουν σταδιακά τον εαυτό τους, είναι κάτι παραπάνω από μια ρομαντική μακιαβελική ματιά. Προκύπτει από τις εμπειρίες του ίδιου και από τη δική του ανασφάλεια. «Οι γυναίκες δεν ενδιαφέρονταν για μένα, γιατί με θεωρούσαν χαμηλού επιπέδου πνευματικά. Με ρωτούσαν αν διάβασα το βιβλίο του συγγραφέα Γουίλιαμ Φώκνερ και απαντούσα ‘εγώ διαβάζω κόμικ’».

Μεγάλωσε σε ένα γυναικοκρατούμενο περιβάλλον. Την παρουσία του πατέρα του υποσκίαζαν οι δυνατές φωνές της μητέρας και συγγενών, που μιλούσαν δυνατά μεταξύ τους και φώναζαν. «Ήταν ένα σπίτι τρέλας» έχει δηλώσει ο ίδιος ο σκηνοθέτης. Αυτή είναι και η πηγή της γοητείας του με τις γυναίκες- αδελφές και αυτό του έδωσε έμπνευση για τις ταινίες του «Νευρικός εραστής» και «Η Χάνα και οι αδελφές της». Η Μία Φάροου, μετά το τέλος της σχέσης της με τον σκηνοθέτη, εξήγησε ότι «η ιστορία της Χάνα συμπληρωνόταν συνέχεια, ενώ περπατούσε, ενώ έτρωγε, ενώ κοιμόταν, ενώ ζούσαμε τη ζωή μας», αφήνοντας να εννοηθεί ότι ο Γούντι Άλεν απλά πήρε τη δική του ιστορία και εμπειρία και την έκανε ταινία.

Μιλώντας για τον «Νευρικό εραστή» και για την πρωταγωνίστρια Νταϊάν Κίτον, ο σκηνοθέτης έχει επισημάνει ότι «ένας μεγάλος αριθμός ταινιών που έχω κάνει μαζί της, προορίζονταν να αντικατοπτρίζουν εμένα. Τελικά, τις έκανε δικές της».

Από όλες τις γυναίκες που έχουν πρωταγωνιστήσει σε ταινίες του Άλεν, η Μία Φάροου ήταν αυτή που κατάφερε να υποδυθεί καλύτερα τον ίδιο. Που κατάφερε να δώσει φωνή στις νευρώσεις του, στους φόβους του και στις υπαρξιακές του κρίσεις. Οι καλύτεροι γυναικείοι ρόλοι του σκηνοθέτη είναι αυτοί στους οποίους βλέπει περισσότερο εκείνον.

«Ξέρεις, θα μπορούσες να έχεις παίξει εσύ αυτόν τον ρόλο» παρατηρεί η Κέιτ Μπλάνσετ κατά τη διάρκεια των γυρισμάτων της ταινίας «Μπλε Τζασμίν». Αφού το σκέφτηκε για λίγο, ο Άλεν της απάντησε «όχι, θα έβγαινε πολύ κωμικό το αποτέλεσμα», αναγνωρίζοντας αυτό ως πρόβλημα και όχι το γεγονός ότι είναι άνδρας.

Το μυστικό του Γούντι Άλεν αποκαλύφθηκε. Ο λόγος που «χτίζει» τόσο καλά τις γυναικείες προσωπικότητες στις ταινίες του, είναι γιατί θα μπορούσε ο ίδιος να είναι μια από αυτές. Και ο λόγος που μερικές φορές δεν θεωρεί ότι δημιούργησε επιτυχημένους γυναικείους ρόλους, είναι γιατί δεν μπορεί να δει αρκετά τον εαυτό του σε αυτούς.

entertainment.in.gr