Δυσμηνόρροια στην εφηβεία: Πώς να την αντιμετωπίσετε

Δυσμηνόρροια, δυσ + μήνας + ροια ‹ ρέω] (ιατρ.), σημαίνει επώδυνη διαταραχή της έμμηνης ρύσης, της εμμηνόρροιας. Η δυσμηνόρροια διακρίνεται στη πρωτοπαθή και δευτεροπαθή. Η πρωτοπαθής είναι πιο συχνή στην εφηβεία (43%-93%) και εμφανίζεται συνηθέστερα 1-3 χρόνια μετά την εμμηναρχή.

Οι πόνοι περιόδου επηρεάζουν τα τρία τέταρτα των γυναικών, ιδίως των εφήβων και των νεότερων γυναικών. Περίπου το 75% των γυναικών της αναπαραγωγικής ηλικίας έχει βιώσει τους πόνους της περιόδου. Δίνοντας σωστές συμβουλές από νωρίς στη ζωή μιας νεαρής γυναίκας, μπορεί να τη βοηθήσουμε να διαχειριστεί σωστά τους πόνους της περιόδου ώστε να απολαμβάνει και να μην χάνει στιγμή από τις καθημερινές της συνήθειες.

Κάθε γυναίκα βιώνει διαφορετικά την περίοδό της κάθε μήνα και παρ’ όλο που ορισμένες δεν την καταλαβαίνουν, άλλες έχουν έντονους πόνους, με αποτέλεσμα να περνούν το μεγαλύτερο διάστημα στο κρεβάτι, παίρνοντας παυσίπονα. Πόνος, κράμπες στην κοιλιά, ναυτίες, πονοκέφαλος, εμετοί, διάρροιες στην έναρξη της περιόδου είναι μερικά από τα συμπτώματα, της δυσμηνόρροιας. και όσες γυναίκες τα αντιμετωπίζουν, παρ’όλο που έχουν δοκιμάσει σχεδόν τα πάντα, καταλήγουν να ισχυρίζονται πως δεν υπάρχει τελικά καμία λύση στο πρόβλημά τους.

Είναι πολύ σημαντικό το πρόβλημα αυτό ν’ αντιμετωπίζεται με τον κατάλληλο τρόπο και να χορηγούνται τα ανάλογα φάρμακα για την αντιμετώπιση της οδυνηρής αυτής κατάστασης.

Πόσο δυνατός είναι ο πόνος;

Η ένταση του πόνου της περιόδου διαφέρει μεταξύ γυναικών και μεταξύ χρονικών περιόδων. Για κάποιες ο πόνος είναι ήπιος, αλλά για τις περισσότερες γυναίκες ο πόνος είναι μέτριος έως σοβαρός^1-3 ενώ περίπου το 15% των γυναικών περιγράφουν τον πόνο δριμύ⁴. O πόνος μπορεί να είναι περιοδικός (έρχεται ανά τακτά χρονικά διαστήματα, αυξάνει προοδευτικά και στην συνέχεια δεν υπάρχει μέχρι το επόμενο επεισόδιο) και συνήθως χειρότερος όταν η ροή του αίματος είναι στο αποκορύφωμά της. Υπάρχουν όμως κάποιοι παράγοντες που αυξάνουν την ένταση του πόνου, όπως:

• η ηλικία – oι έφηβοι επηρεάζονται περισσότερο απ’ ότι γυναίκες μεγαλύτερης ηλικίας,
• οι κοπέλες που εμφάνισαν περίοδο σε μικρή ηλικία(πρώιμη εμμηναρχή) – η περίοδος μπορεί να ξεκινήσει μεταξύ των ηλικιών 8-15 ετών,
• αυξημένη ροή,
• αυξημένη διάρκεια εμμήνου ρήσεως,
• ύπαρξη οικογενειακού ιστορικού,
• μη απόκτηση παιδιών,
• κάπνισμα.

Τι προκαλεί τους πόνους περιόδου;

Πολλές θεωρίες έχουν προτεθεί για το τι προκαλεί τον πόνο με επικρατέστερη αυτή των προσταγλανδινών. Σύμφωνα μ’ αυτή, λίγο πριν την έναρξη της περιόδου το σώμα της γυναίκας παράγει ορισμένες ουσίες που ονομάζονται προσταγλανδίνες οι οποίες προκαλούν συσπάσεις στην μήτρα. Σε κάποιες γυναίκες οι ουσίες αυτές παράγονται περισσότερο απ’ ότι χρειάζεται και για αυτό προκαλούν έντονους μυϊκούς σπασμούς και κράμπες που η γυναίκα τους βιώνει σαν πόνο.

Αντιμετώπιση των πόνων περιόδου με φαρμακευτική αγωγή

Ο πιο ενδεδειγμένος τρόπος για να ανακουφιστείτε από τις επώδυνες κράμπες είναι τα αντιφλεγμονώδη φάρμακα. Αυτά τα φάρμακα επαναφέρουν τις προσταγλανδίνες στα φυσιολογικά τους επίπεδα «διορθώνοντας» έτσι το πρόβλημα. Είναι σημαντικό να λαμβάνονται αμέσως με τα πρώτα συμπτώματα.

Απλά αναλγητικά που δεν έχουν αντιφλεγμονώδη δράση είναι πολύ πιθανόν να αποτύχουν.

Οι διεθνείς κατευθυντήριες οδηγίες προτείνουν την ιβουπροφαίνη, ως θεραπεία πρώτης επιλογής.
Το φάρμακο αυτό με σωστή χρήση, έχει υψηλή αποτελεσματικότητα στην μείωση του πόνου της περιόδου που μπορεί να φτάσει μέχρι και 95%. Η δράση του ξεκινά μέσα σε λίγα λεπτά από τη λήψη του και διαρκεί μέχρι 8 ώρες.

Πότε η επίσκεψη στο γυναικολόγο είναι απαραίτητη;

Η επίσκεψη στο γυναικολόγο είναι απαραίτητη κάθε χρόνο όμως όσο αφορά τον πόνο περιόδου όμως πρέπει να τον επισκεφτείτε όταν:

• ο πόνος εμφανίζεται μετά από αρκετά χρόνια ανώδυνων περιόδων ή πόνο που επιμένει καθ’ όλη τη διάρκεια του κύκλου,
• επίμονη αιμορραγία μεταξύ των περιόδων,
• άλλα γυναικολογικά συμπτώματα, όπως κολπικές εκκρίσεις, «βαριά» αιμορραγία στην έμμηνο ρύση, πόνος κατά τη σεξουαλική επαφή ή αιμορραγία μετά το σεξ,
• όταν ο πόνος επιμένει παρά την χρήση φαρμάκων.

Τι άλλο μπορεί να βοηθήσει;

Άλλοι εναλλακτικοί τρόποι, μη φαρμακευτικοί, που συχνά χρησιμοποιούν οι γυναίκες είναι τα ζεστά επιθέματα ή ο ύπνος.

Άλλοι τρόποι είναι να:

• Καταναλώνετε Ω3 λιπαρά, τα οποία βρίσκονται σε λιπαρά ψάρια όπως ο σολωμός και η σαρδέλα. Επίσης, συνίσταται η κατανάλωση τροφίμων πλούσιων σε Β1 και μαγνήσιο.
• Αποφύγετε τον καφέ. Κατά τη διάρκεια της περιόδου είναι ικανός να αυξήσει την ένταση και τους σπασμούς των μυών με αποτέλεσμα να επιδεινώσει την κατάστασή σας.
• Καταναλώνετε όσπρια. Μετριάζουν τον πόνο τις δύσκολες μέρες.
• Πείτε ναι στην κανέλλα. Διαθέτει ευεργετικές ιδιότητες καθώς σας ανακουφίζει σημαντικά τις δύσκολες μέρες.
• Αποφύγετε τη ζάχαρη και τα πολύ λιπαρά γλυκά. Είναι γνωστή η αυξημένη επιθυμία για γλυκό αυτές τις ημέρες, αλλά καλύτερα να τα αποφύγετε και να τα αντικαταστήσετε με μέλι ή με ένα κομμάτι παστέλι.
• Δυόσμος και μέντα. Εκτός του ότι χαρίζουν ευχάριστη αναπνοή είναι γνωστά και για τις καταπραϋντικές τους ιδιότητες.
• Τοποθετήστε ζεστά επιθέματα στο κάτω μέρος της κοιλιάς, τα οποία θα σας κρατήσουν ζεστά και θα σας ανακουφίσουν από τον πόνο¹¹.
• Κάντε μασάζ στην περιοχή της κοιλιάς με αιθέρια έλαια. Είναι αναζωογονητικό.
• Ασκηθείτε ελαφριά. Η άσκηση, ακόμα κι αν είναι σε πιο ήπια μορφή, βοηθάει στην χαλάρωση των μυών και συμβάλλει στην παραγωγή ενδορφινών – των ορμονών, που ευθύνονται για την αίσθηση της ευφορίας και συνεπώς την ανακούφιση από τον πόνο.

Οι ειδικοί θα πρέπει να δίνουν απλές, σαφείς και αξιόπιστες συμβουλές για αποτελεσματικές θεραπείες που είναι γνωστές και άμεσα διαθέσιμες ώστε οι «δύσκολες» μέρες μην χαλάνε την καθημερινότητα των γυναικών.

Βιβλιογραφία:
1. Ortiz MI. Eur J Obstet Gynecol Reprod Biol 2010;152(1):73-7. 2. 2. Burnett MA, et al. J Obstet Gynaecol Can 2005;27(8):765-70. 3. 3. Al-Kindi R, Al-Bulushi A. Sultan Qaboos Univ Med J 2011;11(4):485-91. 4. Marjoribanks J, et al. Cochrane Database Syst Rev 2010(1):CD001751. 5. Lefebvre G, et al. J Obstet Gynaecol Can 2005;27(12):1117-46. 6. Proctor M, Farquhar C. BMJ 2006;332(7550):1134-8. 7. US Department of Health and Human Services Office of Women’s Health. Frequently asked questions. Menstruation and the menstrual cycle, 2009. 8. NHS. Clinical Knowledge Summaries. Dysmenorrhoea. Accessed 15/02/12. Available at: http://www.cks.nhs.uk/dysmenorrhoea. 9. Zhang WY, Li Wan Po A. Br J Obstet Gynaecol 1998;105(7):780-9. 10. Dawood MY. Am J Med 1984;77(1A):87-94. 11. Akin MD, et al. Obstet Gynecol 2001;97(3):343-9. 12. Proctor ML, Murphy PA. Cochrane Database Syst Rev 2001(3):CD002124. 13. Proctor ML, et al. Cochrane Database Syst Rev 2002(1):CD002123. 14. Smith CA, et al. Cochrane Database Syst Rev 2011(1):CD007854. 15. Zhu X, et al. Cochrane Database Syst Rev 2008(2):CD005288. 16. Brown J, Brown S. Cochrane Database Syst Rev 2010(2):CD004142.

health.in.gr