Πού πηγαίνουν με τόσα φύλλα τα μυρμήγκια φυλλοκόπτες;

Βαθιά στα τροπικά δάση της Κεντρικής και Νότιας Αμερικής, μικροσκοπικά σαγόνια κόβουν προσεκτικά τα φύλλα σε ημικυκλικά κομματάκια. Είναι η σοδειά της μέρας, έτοιμη για μεταφορά πίσω στη φωλιά. Κι όμως, τα κομμένα φύλλα δεν προορίζονται για τροφή.

Οι φυλλοκόπτες, μια ομάδα από συνολικά 47 είδη μυρμηγκιών της Αμερικής, είναι ίσως οι αρχαιότεροι γεωργοί του πλανήτη: εδώ και 60 εκατομμύρια χρόνια, χρησιμοποιούν τα κομμένα φύλλα ως λίπασμα για τις καλλιέργειές τους.

Πάνω στα δέντρα, ορδές φυλλοκοπτών κόβουν προσεκτικά τα φύλλα και τα μεταφέρουν σε μεγάλες αποστάσεις μέχρι τη φωλιά -το ισοδύναμο του να μεταφέρει ένας άνθρωπος ανάμεσα στα δόντια του ένα φορτίο σχεδόν 300 κιλών.

Μέσα σε υπόγειους θαλάμους που μπορούν να φτάσουν σε μέγεθος δωματίου, τα μυρμήγκια καθαρίζουν τα φύλλα, τα κόβουν σε μικρότερα κομματάκια και τα στοιβάζουν προσεκτικά. Είναι η τροφή πάνω στην οποία θα αναπτυχθεί ένας άσπρος μύκητας, βασική πηγή τροφής των φυλλοκοπτών.

Για να διευκολύνουν μάλιστα την ανάπτυξη της νόστιμης μούχλας, τα μυρμήγκια αφοδεύουν πάνω στα φύλλα ένα υγρό με πεπτικά ένζυμα που επιταχύνει τη διάσπασή τους.

Χάρη στη γεωργία, η οποία τους προσφέρει μια σταθερή πηγή τροφής, οι φυλλοκόπτες έχουν εξελίξει το πιο περίπλοκο σύστημα καταμερισμού της εργασίας στον κόσμο των μυρμηγκιών. Οι αποικίες τους, αποτελούμενες αποκλειστικά από θηλυκά άτομα, περιλαμβάνουν μικρόσωμες εργάτριες, μεγαλόσωμες εργάτριες και στρατιωτίνες με τεράστιο κεφάλι που υπερασπίζονται τη φωλιά από επιθέσεις.

Οι αποικίες των φυλλοκοπτών είναι σχετικά εύκολο να συντηρηθούν ζωντανές σε εργαστηριακέ συνθήκες, και η Ακαδημία Επιστημών της Καλιφόρνια ετοιμάζεται να αναβαθμίσει το έκθεμά της στο Σαν Φρανσίσκο, μια αποικία του είδους Atta cephalotes.

Όπως αναφέρει στο KQED η Κρίστεν Νατόλι της Ακαδημίας, ο χώρος που έχει διατεθεί στα μυρμήγκια θα μεγαλώσει. «Αν έχουν μεγαλύτερη απόσταση για να μεταφέρουν τα φύλλα, και το μονοπάτι πηγαίνει πάνω και κάτω, το περιβάλλον τους είναι πιο εμπλουτισμένο» λέει.

Η αποικία που εκτέθηκε σχηματίστηκε από μια βασίλισσα που μεταφέρθηκε από το Τρινιδάδ. Έφερε μαζί της σπόρια του πολύτιμου μύκητα από την προηγούμενη αποικία της, αποθηκευμένα σε μια ειδική θήκη, καθώς και σπέρμα από την ομαδική συνεύρεσή της με τα αρσενικά.

Όταν πεθάνει, σε ηλικία δέκα έως 20 ετών, η αποικία θα παρακμάσει και τελικά θα πεθάνει.

Επιμέλεια: Βαγγέλης Πρατικάκης

Newsroom ΑΛΤΕΡ ΕΓΚΟ