Τι κρύβεται πίσω από τις «Περιπέτειες της Αλίκης στη Χώρα των Θαυμάτων»

Το παραμύθι έχει αποτελέσει πηγή έμπνευσης για εκατοντάδες βιβλία και άρθρα ανά τον κόσμο, και πολλοί λίγοι το αντιμετωπίζουν ως μια αδιάφορη ιστορία. Σύμφωνα με τον Guardian, «Οι Περιπέτειες της Αλίκης στη Χώρα των Θαυμάτων» ενέχουν μυστήριο που καλείται να λύσει κανείς.

Πολλοί είναι εκείνοι που δεν έχουν σταθεί μόνο στην Αλίκη, αλλά και στον δημιουργό της, Λιούις Κάρολ. Η «παρεμβολή» ψυχαναλυτικών θεωριών στην ιστορία είναι συχνή.

Χαρακτηριστικά, οι προσπάθειες της Αλίκης να περάσει από στενό πέρασμα μαρτυρά, για πολλούς, τις παιδοφιλικές τάσεις του Κάρολ. Άλλοι όμως αμφισβητούν το ενδεχόμενο αυτό μιλώντας απλά για «δόγματα» φόβου.

Να σημειωθεί ότι κατά τη διάρκεια της ζωής του, ο συγγραφέας είχε «παιδικές φίλες» ή αλλιώς «child-friends», όπως συνήθιζε να τις αποκαλεί. Επρόκειτο για νεαρά κορίτσια, σε προεφηβική περίοδο, με τα οποία είχε αναπτύξει σχέσεις σε πλατωνικό όμως επίπεδο.

Η χρήση ναρκωτικών είναι άλλο ένα θέμα που θίγεται μέσα από το παραμύθι. Τραγούδια, όπως το White Rabbit του ροκ συγκροτήματος Jefferson Airplane, έχουν οδηγήσει αρκετούς αναγνώστες στη σκέψη ότι το ταξίδι της Αλίκης μπορεί να είχε και μια άλλη, πιο αλληγορική σημασία. Δεν υπάρχει όμως κάτι χειροπιαστό που να αποδεικνύει ότι ο Κάρολ ήταν χρήστης ουσιών , πέρα από φήμες που τον ήθελαν να λαμβάνει ομοιοπαθητικά φάρμακα για να αντιμετωπίσει το κρύο.

Για πολλούς ο ναργιλές, που έκανε η κάμπια του παραμυθιού, και το μαγικό μανιτάρι ανασύρουν μνήμες από τη δεκαετία του ’60.

Ορισμένα κομμάτια της ιστορίας στέκονται ιδιαίτερα στο στοιχείο της τοπικής γλώσσας. Υπάρχουν πολλές ακόμη αναφορές στην Οξφόρδη, με διάθεση αστεϊσμού. Να σημειωθεί ότι το παραμύθι ξεκίνησε από μια εκδρομή. Μια εκδρομή που έκανε ο Κάρολ με τον πρύτανη του Κολεγίου Christ Church της Οξφόρδης και τις τρεις κόρες του, Λορίνα, Ιντιθ και Αλις Λίντελ. Για να απασχολήσει τα κορίτσια στην εκδρομή, ο Κάρολ επινόησε μια ιστορία που αποτέλεσε το ορμητήριο της «Αλίκης στη Χώρα των Θαυμάτων». Η μικρή, δε, Αλις παρότρυνε τον Κάρολ να καταγράψει την αφήγηση, και έτσι γεννήθηκε το έργο «Οι περιπέτειες της Αλίκης κάτω από τη Γη».

Και το θέμα του φαγητού θίγει ο Κάρολ μέσα από την ιστορία του. Πολλά από τα πλάσματα της Χώρας των Θαυμάτων περνούν το χρόνο τους τρώγοντας ή ανησυχώντας μήπως τους καταβροχθίσει κάποιος. Κριτικοί έχουν συνδέσει το στοιχείο αυτό με διατροφικές δυσλειτουργίες.Ο ίδιος ο συγγραφέας συνήθιζε να είναι εξαιρετικά λιτός με το φαγητό του, και αυτό ίσως να βγαίνει ως απωθημένο στο έργο του.

Με εκείνο που συμφωνούν όλοι οι κριτικοί είναι ότι οι ξαφνικές αλλαγές στην όψη της Αλίκης καθρεπτίζουν μια αναπόφευκτη πλευρά της ζωής. Το ότι δηλαδή όλα τα παιδιά αλλάζουν μεγαλώνοντας και μόνο τα πλασματικά όντα παραμένουν το ίδιο.

«Όλα είναι ένα όνειρο, αλλά δεν θέλω να αποκαλυφθεί πριν το τέλος» είχε πει ο Κάρολ στον δραματουργό Tom Taylor . Ξεκινώντας με ένα κουνέλι που εξαφανίζεται και επανεμφανίζεται, η ιστορία του Κάρολ εξελίσσεται σαν ένα όνειρο με χαρακτήρες ασαφείς και ζωντανούς. Τίποτα δεν παραμένει το ίδιο για καιρό. Ακόμη και οι λέξεις είναι συχνά ασαφείς. Ο Κάρολ, λοιπόν, έγραφε σαν να έβλεπε ένα όνειρο, με την μπερδεμένη μορφή να κυριαρχεί.

Ελισάβετ Σταμοπούλου