«Η φόνισσα» του Παπαδιαμάντη υπό μορφή όπερας στο Μέγαρο
«Άφησα τη μουσική να περιπλανηθεί και να εκφράσει αβίαστα και ελεύθερα τον ψυχισμό της Φραγκογιαννούς, φτάνοντας εκεί που δεν μπορεί να φτάσει η λογική» σημειώνει ο συνθέτης και συνεχίζει: «Προσπάθησα να πλησιάσω τις κρυφές πτυχές μιας ψυχοπαθολογικής, ψυχονευρωτικής, δυναμικής, αυταρχικής, σίγουρα σύνθετης προσωπικότητας που παίρνει μορφή μέσα από τη συγκλονιστική λογοτεχνική προσέγγιση του Μέγιστου Παπαδιαμάντη. Πολύ συχνά μάλιστα, σβήνει η διαχωριστική γραμμή μεταξύ πρωταγωνίστριας και συγγραφέα και γίνονται μέσα μου ένα και μόνο πρόσωπο. Όσο καιρό έγραφα τη Φόνισσα, προσπάθησα να ξεχάσω την εξωτερική της εμφάνιση, την ηλικία, τα χαρακτηριστικά του προσώπου της και να στραφώ, να φτάσω το νου που, όπως λέει ο Παπαδιαμάντης, «ψηλώνει»».
Η μουσική του Κουμεντάκη δεν επιχειρεί μια αναβίωση εποχής, αλλά μια «εσωτερική αναβίωση» του ψυχογραφήματος της ίδιας της Φραγκογιαννούς. H σύνθεση ακολουθεί κάθε βήμα της Φόνισσας – άλλοτε εξωτερικεύει τον ψυχισμό της και άλλοτε βυθίζεται στους σκοτεινούς και ανήλιαγους, υπόγειους διαδρόμους της ψυχής της. Άλλοτε κοιτάζει τον κόσμο κατάματα και άλλοτε χάνεται στην ονειροπόληση. Είναι στιγμές που νιώθουμε την απέραντη μοναξιά που βιώνει η Φραγκογιαννού και άλλοτε ο σαρκασμός αποσυμπιέζει τη φορτισμένη πλοκή.
Η δράση της όπερας παρακολουθεί αυτήν του μυθιστορήματος, συμπυκνώνοντάς την στα ουσιώδη. Πρωταγωνιστεί η Χαδούλα ή Φραγκογιαννού, μια βασανισμένη μεσόκοπη γυναίκα που έχει αναλώσει τη ζωή της υπηρετώντας τους άλλους: γονείς, σύζυγο, παιδιά, εγγόνια. Απαυδισμένη και αντιλαμβανόμενη τη δυσμενή θέση των γυναικών σε φτωχές, αγροτικές κοινωνίες όπως η δική της, καταλήγει να πιστέψει ότι είναι αποστολή της να απαλλάξει τον κόσμο από τα κορίτσια. Ξεκινά στραγγαλίζοντας τη νεογέννητη εγγονή της και, επαναλαμβάνει το φονικό, πνίγοντας άλλα κορίτσια σε νερό. Καταδιωκόμενη στα βουνά από τις αρχές, η Φραγκογιαννού αποφασίζει να εξομολογηθεί, αλλά χάνεται στη θάλασσα καθώς προσπαθεί να φτάσει στο ερημητήριο του Αγίου Σώστη.
Ο σκηνοθέτης της παραγωγής, Αλέξανδρος Ευκλείδης σημειώνει: «Η όπερα του Γιώργου Κουμεντάκη εστιάζει στον χαρακτήρα της Φόνισσας και αναδεικνύει, με τη χρήση της μουσικής, αυτό που είναι πολύ δύσκολο να αποδοθεί σε μία απλή σκηνική απόδοση του μυθιστορήματος: το ψυχικό τοπίο της ηρωίδας. Το στοίχημα της παράστασης είναι να αποδώσει αυτό ακριβώς το στοιχείο, υλοποιώντας επί σκηνής τον εφιαλτικό κόσμο της Φραγκογιαννούς. Έτσι, η όπερα αποδίδεται ως μονόδραμα, μέσα από το υποκειμενικό και διαταραγμένο βλέμμα της πρωταγωνίστριας. Άλλωστε η Φόνισσα του Γιώργου Κουμεντάκη ισορροπεί, ανάμεσα στη μεγάλη και τη μικρή κλίμακα: χρησιμοποιεί τέσσερα χορωδιακά σχήματα και μεγάλη ορχήστρα για να αποδώσει τις λεπτές, εσωτερικές αποχρώσεις του ψυχισμού της ηρωίδας, που είναι το απόλυτο επίκεντρο της δράσης. Το πρώτο ανέβασμα μιας όπερας είναι μια τεράστια -και σπάνια- πρόκληση για την δημιουργική ομάδα, η οποία καλείται να ανεβάσει το έργο χωρίς να το έχει προηγουμένως ακούσει, δουλεύοντας απευθείας από την παρτιτούρα του συνθέτη».
Η «Φόνισσα» αποτελεί παραγγελία της Εθνικής Λυρικής Σκηνής στον Γιώργο Κουμεντάκη.
Ποιητικό κείμενο: Γιάννης Σβώλος, βασισμένο στο ομώνυμο διήγημα του Αλέξανδρου Παπαδιαμάντη
Μουσική διεύθυνση: Βασίλης Χριστόπουλος
Σκηνοθεσία: Αλέξανδρος Ευκλείδης
Σκηνικά: Πέτρος Τουλούδης / Κοστούμια: Πέτρος Τουλούδης – Ιωάννα Τσάμη
Φωτισμοί: Βινίτσιο Κέλι
Διεύθυνση χορωδίας: Αγαθάγγελος Γεωργακάτος
Διεύθυνση παιδικής χορωδίας: Μάτα Κατσούλη
Φόνισσα: Ειρήνη Τσιρακίδου (19, 23/11)
Τζούλια Σουγλάκου (21, 26/11)
Μαρουσώ: Έλενα Κελεσίδη (19, 23/11)
Μαρίνα Φιδέλη (21, 26/11)
Ιωάσαφ: Τάσος Αποστόλου
Δελχαρώ: Γεωργία Ηλιοπούλου (19, 23/11)
Ζωή Κάππου (21, 26/11)
Γιάννης Περιβολάς: Κωστής Ρασιδάκης (19, 23/11)
Κωστής Μαυρογένης (21, 26/11)
Γιαννού: Ινές Ζήκου (19, 23/11)
Ελένη Δάβου (21, 26/11)
Μάνα Ξενούλας: Ευδοκία Χατζηιωάννου
Αστυνόμος Α: Νίκος Στεφάνου (19, 21, 26/11)
Δημήτρης Ναλμπάντης (23/11)
Ειρηνοδίκης: Βαγγέλης Μανιάτης (19, 21, 23/11)
Νικόλαος Καραγκιαούρης (26/11)
Αστυνόμος Β/Πάρεδρος: Δημήτρης Ναλμπάντης (19, 21, 26/11)
Χαράλαμπος Βελισσάριος (23/11)
Kρινιώ: Νίκη Χαζιράκη (19, 23/11)
Ζένια Αρτζέντη (21, 26/11)
Toύλα: Βάσια Ζαχαροπούλου (19, 23/11)
Δήμητρα Κωτίδου (21, 26/11)
Μυρσούδα: Θεοδώρα Μπάκα (19, 23/11)
Μιράντα Μακρυνιώτη (21, 26/11)
Γιατρός: Διονύσης Τσαντίνης
Αμέρσα: Ινές Ζήκου (19, 23/11)
Ελένη Δάβου (21, 26/11)
Κωνσταντής: Βαγγέλης Μανιάτης (19, 23/11)
Νικόλαος Καραγκιαούρης (21, 26/11)
Πολυφωνικό Σύνολο: Ειρήνη Δερέμπεη, Μαρία Μελαχροινού, Μάρθα Μαυροειδή, Μαρία Κώττη
Συμμετέχουν η Ορχήστρα, η Χορωδία και η Παιδική Χορωδία της ΕΛΣ στο πλαίσιο της εκπαιδευτικής της αποστολής.
Γιώργος Κουμεντάκης
Η φόνισσα
Όπερα σε δύο πράξεις σε ποιητικό κείμενο Γιάννη Σβώλου,
βασισμένο στο ομώνυμο διήγημα του Αλέξανδρου Παπαδιαμάντη
Παγκόσμια πρώτη παρουσίαση – Παραγγελία της Εθνικής Λυρικής Σκηνής
Μουσική διεύθυνση Βασίλης Χριστόπουλος / Σκηνοθεσία Αλέξανδρος Ευκλείδης
Εισιτήρια: 20€, 35€, 50€, 65€
Παιδικό & φοιτητικό 12€
Προπώληση: Ταμεία Θεάτρου Ολύμπια – Ακαδημίας 59-61, Αθήνα
Ώρες λειτουργίας Τρίτη – Κυριακή: 09.00-21.00 & Δευτέρα: 09.00-16.00
Τηλ.: 210 3662 100
Ομαδικές πωλήσεις 210 3711 342
Ταμεία Μεγάρου Μουσικής Αθηνών
Βασ. Σοφίας & Κόκκαλη – Ώρες λειτουργίας Δευτέρα-Παρασκευή: 10.00-18.00 & Σάββατο 10.00-14.00
κατά τις ημέρες των παραστάσεων: Δευτέρα-Παρασκευή: 10.00-20.30 /
Σάββατο 10.00-14.00 & 18.00-20.30 / Κυριακή 18.00-20.30
& Εκδοτήρια Μεγάρου Μουσικής Αθηνών – Ομήρου 8, τηλ.: 210 7282333
Δευτέρα-Παρασκευή: 10.00-16.00
Ηλεκτρονική προπώληση
www.nationalopera.gr
www.megaron.gr
- Φούλαμ – Νότιγχαμ Φόρεστ 1-0: Νίκη για τους γηπεδούχους με πέναλτι του Χιμένες
- Άκρως Ζωδιακό: Τα Do’s και Don’ts στα ζώδια σήμερα [Τρίτη 23.12.2025]
- Πάτρα: Συνελήφθησαν 8 άτομα που έπαιζαν μπαρμπούτι
- Η αθάνατη πεντάδα του «Παρά Πέντε» φωτογραφίζεται στον ίδιο καναπέ μετά από είκοσι χρόνια
- Ολλανδία: Αυτοκίνητο παρέσυρε πεζούς στην πόλη Νούνσπετ – Τουλάχιστον εννέα τραυματίες
- Έκανε επέμβαση ο Ίσακ – Μένει εκτός γι’ αρκετούς μήνες ο Σουηδός στράικερ της Λίβερπουλ

