Ο λευκός ρινόκερος εκπέμπει sos

Πριν λίγες μέρες, ο θάνατος του 34χρονου Σούνι στην Κένυα τάραξε τους επιστήμονες.

Ήταν ένας από τους μόλις δύο γόνιμους αρσενικούς που θα μπορούσαν να διατηρήσουν το σπανιότατο είδος του βόρειου λευκού ρινόκερου.

Πλέον, το μέλλον για τους ομοειδείς του Σούνι προμηνύεται δυσοίωνο.

Το ζώο είχε γεννηθεί το 1980 στο ζωολογικό κήπο Ντβουρ Κράλοβε της τότε Τσεχοσλοβακίας και νυν Τσεχίας – το μοναδικό μέρος του κόσμου όπου βόρειοι λευκοί ρινόκεροι μεγάλωναν σε αιχμαλωσία.

Μαζί με τέσσερα ακόμη ζώα του είδους μεταφέρθηκαν το 2009 στο καταφύγιο άγριων ζώων Ολ Πετζέτα κοντά στο Ναϊρόμπι, ως μέρος ενός προγράμματος αναπαραγωγής προκειμένου να προληφθεί η εξαφάνισή τους. Οι ειδικοί ήλπιζαν ότι η προστατευμένη περιοχή αλλά και οι κλιματολογικές συνθήκες στην Κένυα θα ήταν πιο ευνοϊκές για την αναπαραγωγή του είδους. Ωστόσο, μέχρι σήμερα κάτι τέτοιο δεν κατέστη δυνατό.

Τώρα, μόνο έξι ζώα αυτού του είδους απομένουν στον πλανήτη. Ένα ζευγάρι, ο Ανγκαλιφού και η Νόλα ζουν στο ζωολογικό κήπο του Σαν Ντιέγκο της Καλιφόρνια, αλλά δεν μπορούν να κάνουν παιδιά.

Η Ναμπίρ, ζει στο ζωολογικό κήπο Ντβουρ Κράλοβε της Τσεχίας χωρίς ταίρι και οι επιστήμονες προσπαθούν να την γονιμοποιήσουν με εργαστηριακές μεθόδους.

Έτσι, όλο το βάρος της διαιώνισης του είδους πέφτει στους… ώμους του μοναδικού γόνιμου αρσενικού, του Σουδάν που παραμένει στο καταφύγιο Ολ Πετζέτα μαζί με τις ι θηλυκές Νατζίν και Φατού.

Αν δεν πετύχει ούτε αυτό, τότε οι επιστήμονες σκέφτονται σοβαρά το ενδεχόμενο να θέσουν σε εφαρμογή το… plan B: να προσμίξουν τους βόρειους λευκούς με τους νότιους λευκούς ρινόκερους της Αφρικής.

Οι νότιοι λευκοί ρινόκεροι βρίσκονται επίσης σε καθεστώς προστασίας, λόγω της συνεχιζόμενης απειλής από τους λαθροκυνηγούς, αλλά οι αριθμοί τους είναι σαφώς μεγαλύτεροι, ξεπερνώντας τις 17.400.

Περισσότερο από το 93% εξ’ αυτών, περίπου 16.200, βρίσκονται στη Νότια Αφρική, ενώ το υπόλοιπο 7% στη Ναμίμπια και τη Ζιμπάμπουε. Τα δύο είδη ρινόκερων δεν έχουν ιδιαίτερες διαφορές στο χρώμα, αλλά στο μέγεθος και το σχήμα του στόματος.

Οι επιστήμονες εναποθέτουν και μια τελευταία ελπίδα στο… Κονγκό, καθώς μέσα στο Εθνικό Πάρκο Γκαράμπα της χώρας αγνοούνται από το 2006 ακόμη τέσσερις βόρειοι λευκοί ρινόκεροι. Όμως, οι ζωολόγοι δεν ποντάρουν και πολλά πάνω σε μια πιθανή τους επανεμφάνιση, καθώς θεωρούν πως μάλλον έχουν πεθάνει ή έχουν σκοτωθεί από λαθροκυνηγούς που θέλουν να τους αφαιρέσουν το «ιαματικό» τους κέρατο.

Το κέρατο του ρινόκερου που πωλείται στους δρόμους πολλών ασιατικών πόλεων θεωρείται πιο πολύτιμο από το χρυσό, με τους εμπόρους να ζητούν μέχρι και 240.000 ευρώ για ένα ολόκληρο κέρατο ρινόκερου.

Η φήμη περί θεραπευτικών ιδιοτήτων ξεκίνησε το 2004-05 στο Βιετνάμ, όταν κυκλοφόρησε μια είδηση για μια ουσία που εξάγεται από το κέρατο του ρινόκερου και εικάζεται ότι θεράπευσε έναν Βιετναμέζο πολιτικό που έπασχε από καρκίνο. Ο πολιτικός ουδέποτε κατονομάστηκε, ούτε γνωρίζουμε αν όντως θεραπεύτηκε από τον καρκίνο, όμως έκτοτε όλο και περισσότεροι ρινόκεροι (ειδικά οι λευκοί της Αφρικής) πέφτουν θύματα αυτού του… αστικού μύθου.

Συνολικά, σε όλη την υφήλιο έχουν απομείνει πέντε είδη ρινόκερου: τα δυο προαναφερθέντα στην Αφρική κι άλλα τρία είδη μαύρου ρινόκερου στην Ασία.

Κωνσταντίνος Τσάβαλος

Newsroom ΑΛΤΕΡ ΕΓΚΟ