Τα πρώτα θηλυκά με πέος

Σε κάποια σπήλαια της Βραζιλίας, οι ρόλοι έχουν αντιστραφεί πλήρως. Έντομα που συνουσιάζονται για μέρες ολόκληρες στο σκοτάδι είναι τα πρώτα γνωστά ζώα στα οποία τα θηλυκά έχουν πέος -και όταν βρουν τον κατάλληλο σύντροφο, κυριολεκτικά δεν λένε να ξεκολλήσουν.

Στο βασίλειο των ζώων έχει ανακαλυφθεί μια πληθώρα ειδών στα οποία οι ρόλοι έχουν αντιστραφεί. Στους ιππόκαμπους, για παράδειγμα, το θηλυκό είναι το επιθετικό φύλο στην αναζήτηση συντρόφου, ενώ το αρσενικό αναλαμβάνει την επώαση των αβγών.

Μέχρι σήμερα, όμως, δεν ήταν γνωστή καμία περίπτωση αναστροφής των ρόλων που φτάνει μέχρι την ανατομία των γεννητικών οργάνων.

Ερευνητές από την Ιαπωνία, τη Βραζιλία και την Ελβετία περιγράφουν τώρα την ασυνήθιστη σεξουαλική ζωή των εντόμων Neotrogla, μήκους περίπου 3 χιλιοστών, τα οποία ζουν σε σπήλαια της Βραζιλίας και χωρίζονται σε τουλάχιστον τέσσερα είδη.

^{Ζεύγος Neotrogla επί τω έργω. Το θηλυκό είναι από πάνω}

Στη διάρκεια της μαραθώνιας συνουσίας, που διαρκεί 40 με 70 ώρες, το θηλυκό καβαλάει το αρσενικό και εισάγει ένα εξάρτημα σαν πέος μέσα σε ένα άνοιγμα που θυμίζει κόλπο. Το πέος φουσκώνει και συγκρατείται στη θέση του με δομές σαν αγκίστρια, εμποδίζοντας το απρόθυμο αρσενικό να αποτραβηχτεί. Συγκρατείται μάλιστα τόσο γερά ώστε, όταν οι ερευνητές προσπάθησαν να χωρίσουν ένα συνουσιαζόμενο ζευγάρι, το αρσενικό κόπηκε στη μέση χωρίς να σπάσει ο δεσμός.

Θέλοντας ή μη, το αρσενικό παραδίδει τελικά στο πέος του θηλυκού μια γενναιόδωρη σταγόνα σπέρματος, η οποία όχι μόνο γονιμοποιεί την επιθετική σύντροφο αλλά της προσφέρει και πολύτιμα θρεπτικά συστατικά.

Αυτή η ασυνήθιστη μερίδα τροφής ίσως μάλιστα να είναι ο βασικός λόγος για τον οποίο αυτά τα έντομα εξέλιξαν την παράξενη σεξουαλική ζωή τους.

Οι ερευνητές εικάζουν ότι οι αρσενικοί πρόγονοι των Neotrogla διέθεταν κάποτε πέος και συμπεριφέρονταν όπως πολλά ακόμα είδη ασπόνδυλων, στα οποία το αρσενικό προσφέρει τροφή στο θηλυκό ως γαμήλιο δώρο,

Στο φτωχό περιβάλλον της σπηλιάς, όμως, το δώρο αυτό ήταν τόσο πολύτιμο για την παραγωγή αβγών ώστε τα θηλυκά άρχισαν να ανταγωνίζονται μεταξύ τους για να το αποκτήσουν. Με τον καιρό εξέλιξαν ένα αγκαθωτό πέος, το οποίο εμποδίζει το δωρητή να αποδράσει πριν παραδώσει το θρεπτικό πακέτο.

Τα αρσενικά, από την άλλη, έχουν κάθε λόγο να είναι επιλεκτικά στην ανεύρεση συντρόφου και έχουν πάψει πια να παίζουν το ρόλο του επιθετικού εραστή.

Στο ιδιαίτερο περιβάλλον των σπηλαίων, δείχνει η μελέτη, η εξέλιξη ήταν λογικό να δώσει τον φαλλό στα κορίτσια.

Η έρευνα δημοσιεύεται στην επιθεώρηση Current Biology.

Βαγγέλης Πρατικάκης

Newsroom ΑΛΤΕΡ ΕΓΚΟ