Pro Asyl: «Ακόμη και βασανισμοί» στην επαναπροωθήση προσφύγων από την Ελλάδα

Έκθεση-κόλαφος της γερμανικής μη κυβερνητικής οργάνωσης Pro Asyl, που βασίζεται σε συνεντεύξεις δεκάδων προσφύγων που έφτασαν στην ελληνική επικράτεια, καταγγέλλει απάνθρωπες και παράνομες πρακτικές επαναπροώθησης μεταναστών στο Αιγαίο και στον Έβρο, με περιστατικά που «κατά περιπτώσεις μπορεί να ισοδυναμούν ακόμη και με βασανιστήρια», όπως τονίζει.

Η οργάνωση επισημαίνει τη συνδρομή της Frontex στη φύλαξη των συνόρων και καλεί την Κομισιόν κινήσει διαδικασίες για παραβιάση, μεταξύ άλλων, της απαγόρευσης συλλογικών απελάσεων (όπως προβλέπεται στο άρθρο 19 του Χάρτης Θεμελιωδών Δικαιωμάτων της ΕΕ).

Η μη κυβερνητική οργάνωση Pro Asyl διενέργησε έρευνα σε διάρκεια ενός έτους, κατά την οποία πήρε συνέντευξη διά ζώσης από 90 μετανάστες σε Γερμανία, Ελλάδα και Τουρκία -όπου επαναπροωθούνται, σύμφωνα με την έκθεση, μετανάστες που εντοπίζονται στην ελληνική επικράτεια.

• Η έκθεση του Pro Asyl για τις επαναπροωθήσεις (αγγλικά)

Όπως ανέφερε ο επικεφαλής της ομάδας Γκούντερ Μπούρκχαρντ στο γερμανικό n.tv, «η Γερμανία προστατεύει σχεδόν το 100% των Σύρων προσφύγων, αλλά στην πράξη αυτό ισχύει για όσους καταφέρνουν να φτάσουν στη Συρία». Όπως σχολιάζει το γερμανικό κανάλι: «Όποιος τα καταφέρνει, μπορεί να μείνει, και την βρώμικη δουλειά της επαναπροώθησης, [η Γερμανία] την έχει αναθέσει σε άλλους».

«Με χτυπούσαν πεσμένο και τους έλεγα: «Δεν είμαι ζώο»»

Οι περισσότεροι από τους μετανάστες των οποίων τις μαρτυρίες πήρε η οργάνωση (49) ήταν Σύροι, και οι υπόλοιποι ήταν από το Αφγανιστάν (32), από τη Σομαλία (5) και την Ερυθραία (4). Η έκθεση υποστηρίζει ότι σε πολλές περιπτώσεις, επαναπροωθήθηκαν σκάφη ή ομάδες μεταναστών σε «συλλογική» βάση, χωρίς καν να υπάρχει η ευκαιρία υποβολής αιτήματος ασύλου ή εξέταση της κάθε περίπτωσης ξεχωριστά.

Από τους 90 που ρωτήθηκαν στο πλαίσιο της έρευνας, οι 76 ανέφεραν πως είχαν ήδη επαναπροωθηθεί μία φορά (16 από τον Έβρο και 60 από το Αιγαίο, με τους περισσότερους από το Φαρμακονήσι και ορισμένους από τη Λέσβο, τη Χίο και τη Σάμο). Οι υπόλοιποι είχαν επαναπροωθηθεί παραπάνω από μία φορά (συνήθως πρώτα από τον Έβρο και μετά, προσπαθώντας να ξαναπεράσουν, από το Αιγαίο).

Οι συνεντευξιαζόμενοι αναφέρουν στην πλειονότητα των περιπτώσεων ότι, έστω κι αν είχαν φτάσει σε ελληνικό έδαφος, οδηγούνταν ξανά στη θάλασσα υπό την απειλή όπλου, σε σκάφη που δεν ήταν αξιόπλοα και αφού τους είχαν αφαιρεθεί ταξιδιωτικά έγγραφα.

Η πλειονότητά τους αναφέρει ότι υπέστη κακομεταχείριση πριν οπδηγηθεί ξανά στην Τουρκία, όπου οι συνθήκες, όπως επίσης τονίζεται, «είναι απάνθρωπες». Σε περίπτωση ορισμένων που πέρασαν από το Φαρμακονήσι, «το είδος της κακομεταχείρισης σε εννέα άνδρες Σύρους πρόσφυγες μπορεί να ισοδυναμεί με βασανιστήριο», υπογραμμίζει η έκθεση.

Σε ορισμένες περιπτώσεις, καταγγέλλεται ότι οι μετανάστες κρατήθηκαν χωρίς να έχουν επαφή με κανέναν ούτε τους ζητήθηκαν άλλα στοιχεία πέραν της εθνικότητάς τους. Σε τουλάχιστον μία περιπτώση, η καταγγελλόμενη επαναπροώθηση σκαφών έγινε όταν το ίδιο το σκάφος κάλεσε τηλεφωνικό αριθμό έκτακτης ανάγκης.

Ένας από τους συνεντευξιαζόμενους, Σύρος ο ίδιος, είπε: «Χτυπούσαν άγρια τον Ντ., ένας με ένα ξύλο και άλλος ένας τον πατούσε στο κεφάλι. Ο Ντ. έκλαιγε και τους φώναζε στα αραβικά «δεν είμαι ζώο» και αυτοί απαντούσαν «σταμάτα να μιλάς»».

Άλλες αναφορές μιλούν για επαναπροώθηση μεταναστών αδιακρίτως, ακόμη και ηλικιωμένων ή αρρώστων.

Άλλος μετανάστης, Σύρος που πέρασε από τη Σάμο, περιγράφει τη συνάντησή του με τις αρχές ως εξής: «Φορούσαν μάσκες που μπορούσαμε να δούμε μόνο τα μάτια. Πυροβόλησαν στον αέρα τρεις, τέσσερις φορές και ανέβηκαν στο σκάφος. Σηκώσαμε ψηλά τα χέρια, τράβηξαν τις γυναίκες από τα μαλλιά, δεν καταλαβαίναμε τι έλεγαν. Μας έβαλαν να γονατίσουμε, μας πήραν τα λεφτά, πέταξαν τα κινητά μας και τις βαλίτσες στη θάλασσα».

Το σκάφος, αναφέρει ο Σύρος στην έκθεση, οδηγήθηκε σε τουρκικά ύδατα όπου εσκεμμένα καταστράφηκε ο κινητήρας του και αφέθηκε να πλέει.

Βασίλης Ψυχογιός

Newsroom ΑΛΤΕΡ ΕΓΚΟ