Αμερικανοί επιστήμονες ανέπτυξαν γενετικό τεστ που μπορεί να εντοπίσει και να προβλέψει ποιοι καρκίνοι του προστάτη χρήζουν άμεσης θεραπείας και ποιοι μπορούν να τεθούν απλώς υπό ιατρική παρακολούθηση, λόγω βραδείας ανάπτυξης του όγκου.

Σύμφωνα με στοιχεία που δημοσιεύονται στο επιστημονικό έντυπο Science Translational Medicine, ομάδα ειδικών του Ιατρικού Κέντρου του Πανεπιστημίου Κολούμπια της Νέας Υόρκης, με επικεφαλής την καθηγήτρια Ουρολογικής Ογκολογίας Κόρι Αμπάτε-Σεν, ευελπιστούν ότι ο νέος βιο-δείκτης που βασίζεται στον βαθμό έκφρασης τριών συγκεκριμένων γονιδίων, μπορεί να εκτιμήσει κατά πόσο ο καρκίνος θα αποδειχθεί επιθετικός και δυνητικά θανατηφόρος.

Οι επιστήμονες έκαναν πειράματα με ποντίκια και εντόπισαν τρία γονίδια που σχετίζονται με τη γήρανση, τα FGFR1, PMP22 και CDKN1A, τα οποία από κοινού μπορούν να προβλέψουν με ακρίβεια την μελλοντική έκβαση ενός όγκου. Όταν το τεστ βγει αρνητικό, ο καρκίνος του προστάτη θεωρείται επιθετικός και απαιτεί άμεση θεραπεία.

Η προγνωστική αποτελεσματικότητα του τεστ ελέγχθηκε μέσω βιοψίας όγκων 43 καρκινοπαθών, από τους οποίους τελικά, σε μια περίοδο δέκα ετών, οι 14 είχαν εμφανίσει προχωρημένου σταδίου καρκίνο. Το γενετικό τεστ των τριών γονιδίων εντόπισε σωστά (εκ των υστέρων) και τους 14 ασθενείς με τους επιθετικούς όγκους.

«Τουλάχιστον σε αυτή την προκαταρκτική δοκιμή, μπορέσαμε να προβλέψουμε με ακρίβεια ποιοι ασθενείς με αρχικά χαμηλού κινδύνου καρκίνο του προστάτη τελικά θα ανέπτυσσαν προχωρημένο καρκίνο και ποιοι όχι», σημειώνει η Δρ Αμπάτε-Σεν. Οι ερευνητές σχεδιάζουν, σε επόμενη φάση, να αξιολογήσουν το τεστ με μια μεγαλύτερη κλινική δοκιμή.

Αξίζει να σημειωθεί ότι, οι γιατροί σήμερα χρησιμοποιούν διάφορα τεστ για να διαγνώσουν τον καρκίνο του προστάτη και το βαθμό επιθετικότητάς του, ξεκινώντας συνήθως με το τεστ PSA, καθώς και την ψηλάφηση. Στη συνέχεια και εφόσον έχουν υπάρξει ύποπτες ενδείξεις, ακολουθεί η βιοψία δείγματος του ιστού του προστάτη για την ανίχνευση τυχόν καρκινικών κυττάρων και την αξιολόγηση του βαθμού κακοήθειας, ανάλογα με την εμφάνιση αυτών των κυττάρων. Οι ασθενείς χωρίζονται τότε σε δύο ομάδες, μία που απαιτεί άμεση θεραπεία και μία άλλη που περιορίζεται στην περιοδική παρακολούθηση του όγκου.

Οι περισσότεροι καρκίνοι του προστάτη αναπτύσσονται αργά. Το πρόβλημα είναι ότι ορισμένοι άνδρες που κατατάσσονται αρχικά στην ομάδα χαμηλού κινδύνου, σταδιακά αναπτύσσουν προχωρημένο μεταστατικό -και τελικά θανατηφόρο- καρκίνο. Αν ένας ασθενής αργήσει να ξεκινήσει τη θεραπεία, μπορεί να χάσει το «παράθυρο ευκαιρίας» για την έγκαιρη αντιμετώπιση του όγκου στα αρχικά ακόμα στάδια του.

Από την άλλη, όμως, μια περιττή επιθετική θεραπεία (με χειρουργική αφαίρεση του προστάτη) μπορεί να έχει σοβαρές παρενέργειες για την ποιότητα ζωής του ασθενούς (ακράτεια ούρων, σεξουαλική ανικανότητα). Το νέο γενετικό τεστ θα μπορούσε να διαφωτίσει καλύτερα τους γιατρούς για την προβλεπόμενη μελλοντική εξέλιξη κάθε όγκου, οπότε ο ασθενής δεν θα έχει ούτε καθυστερημένη, ούτε περιττή θεραπεία.

health.in.gr,ΑΠΕ-ΜΠΕ

Headlines