Τι κάνεις αν δεν έχεις βρει τον τέλειο άντρα μέχρι τα 40;

1. Στον γυναικολόγο: νέες απλές μέθοδοι προσδιορίζουν τη γονιμότητα

Για να διαγνώσουν τη δυνατότητα γονιμοποίησης οι γιατροί χρησιμοποιούν ορισμένους δείκτες, όπως τα επίπεδα της ορμόνης FSH, η οποία εκκρίνεται από τις ωοθήκες (μετριέται με αιμοληψία την 3^η μέρα του κύκλου). «Όταν τα επίπεδά της είναι αυξημένα, καταλαβαίνουμε ότι η αναπαραγωγική ηλικία τελειώνει. Επιπλέον, τώρα πια, μετράμε και τα επίπεδα της ΑΜΗ (anti-mullerian hormone) κατά την 21^η μέρα του κύκλου. Η ορμόνη αυτή μας βοηθά να υπολογίσουμε τα αποθέματα των ωαρίων. Τα δεδομένα εμπλουτίζονται με υπερηχογράφημα ώστε να μετρήσουμε τον αριθμό των ωοθυλακίων στις ωοθήκες. Χάρη σε αυτές τις τρεις απλές παραμέτρους έχουμε μία ικανοποιητική εικόνα της γονιμότητας της μέλλουσας μητέρας».

2. Στο κέντρο εξωσωματικής: καινούργια φάρμακα, μικρότερες ποσότητες

Στον αγώνα δρόμου για να προλάβουμε το βιολογικό ρολόι, υπάρχει πάντα το φως της εξωσωματικής στην άκρη του τούνελ. Ωστόσο, η δυνατότητα να καταφύγουμε στην ύστατη λύση της υποβοηθούμενης αναπαραγωγής μοιάζει περισσότερο με απειλή παρά με υπόσχεση. Η ταλαιπωρία της διαδικασίας κάνει τις γυναίκες που την έχουν ζήσει να την περιγράφουν ως μαρτύριο. Τα καλά νέα είναι ότι οι τεχνικές γίνονται όλο και πιο απλές. Ο κ. Σούσης μας μιλάει για ένα καινούργιο φάρμακο, το Elonva, που έρχεται να αντικαταστήσει την ταλαιπωρία με τις καθημερινές ενέσεις. «Μέχρι τώρα διεγείραμε τις ωοθήκες, ώστε να αναπτύξουν περισσότερα ωάρια στη διάρκεια του κύκλου, με καθημερινές ενέσεις. Το καινούργιο φάρμακο πετυχαίνει το ίδιο αποτέλεσμα με ένεση μόνο μία φορά την εβδομάδα. Αυτό σημαίνει πως, ανάλογα με τα αποτελέσματα της διέγερσης, ενδεχομένως να μη χρειαστεί άλλη ένεση. Σύντομα αναμένεται να πάρει έγκριση για να κυκλοφορήσει σε όλο τον κόσμο και, φυσικά, και στην Ελλάδα. Επιπλέον αλλάζουν τα δεδομένα και στην προκαταρκτική φάση της εξωσωματικής. Ενώ μέχρι τώρα ξεκινούσαμε μία εβδομάδα πριν την περίοδο τις ενέσεις που μπλοκάρουν την ωορρηξία, τώρα τα φάρμακα αλλάζουν. Οι καινούργιες ουσίες που χρησιμοποιούνται ως «ανταγωνιστές» της ωορρηξίας ξεκινούν την έκτη μέρα του κύκλου. Έτσι οι ενέσεις αρχίζουν περίπου δύο εβδομάδες αργότερα σε σχέση με το παρελθόν».

3. Στον εργαστήριο: νέα μέθοδος αυξάνει τα ποσοστά επιτυχίας

Κάθε χρόνο πραγματοποιούνται στην Ελλάδα περισσότεροι από 10.000 κύκλοι εξωσωματικής γονιμοποίησης. Τα ποσοστά επίτευξης εγκυμοσύνης είναι περίπου 40% για τις γυναίκες κάτω των 35 ετών και πέφτουν στο 12% για εκείνες που βρίσκονται στα 40. Για να καταφέρουν να αυξήσουν αυτές τις πιθανότητες και να πετύχουν περισσότερες εγκυμοσύνες, οι εμβρυολόγοι στράφηκαν στην ποιότητα των γονιμοποιημένων εμβρύων που μεταφέρουν στη μήτρα της μητέρας. «Με την επιλογή υγιέστερων εμβρύων αυξάνονται οι πιθανότητες εγκυμοσύνης» λέει ο μαιευτής χειρουργός γυναικολόγος Γιώργος Ιωαννίδης, Επιστημονικός Υπεύθυνος της Μονάδας Υποβοηθούμενης Αναπαραγωγής του ΜΗΤΕΡΑ. «Μέσα από την έρευνα των μικρομοριακών μεταβολιτών που παράγονται από τα έμβρυα κατά τις κυτταρικές διαδικασίες, μπορούμε να λάβουμε ένα μικρό «αποτύπωμα» της φυσιολογίας του εμβρύου, το οποίο υποδηλώνει την κατάσταση της υγείας του. Έτσι, επιλέγουμε το πιο υγιές για την εμβρυομεταφορά και αυξάνουμε τις πιθανότητες εγκυμοσύνης, γρήγορα, εύκολα και αποτελεσματικά». Στη συνέχεια τα επιλεγμένα έμβρυα μεταφέρονται στη μήτρα της μητέρας που θα κυοφορήσει, είτε αυτή είναι η δότρια μητέρα, είτε η παρένθετη.

4. Στον ουρολόγο: θεραπεία των ΣΜΝ που φέρνουν στειρότητα

Μία από τις σοβαρότερες επιπτώσεις των Σεξουαλικώς Μεταδιδόμενων Νοσημάτων είναι η στειρότητα. Μάλιστα, τα πιο συνηθισμένα από αυτά είναι και τα πιο επικίνδυνα. «Η γονόρροια και τα χλαμύδια είναι οι συχνότεροι ένοχοι στις περιπτώσεις υπογονιμότητας» μας λέει ο ουρολόγος Πέτρος Καρουζάκης, ο οποίος ασχολείται με τη διάγνωση και τη θεραπεία των λοιμώξεων του ουροποιητικού. «Τα χλαμύδια, το πιο συχνό σεξουαλικώς μεταδιδόμενο βακτήριο στον κόσμο, εξαπλώνονται στο αναπαραγωγικό σύστημα και μπορούν να προκαλέσουν φλεγμονές όπως κολπίτιδα, τραχηλίτιδα και σαλπιγγίτιδα. Έχει καταγραφεί πως το 40% των γυναικών που προσβάλλονται από τη νόσο και μένουν χωρίς θεραπεία, αναπτύσσουν τέτοιες επιπλοκές. Από αυτές, μία στις πέντε θα υποφέρει από στειρότητα. Ωστόσο, τις περισσότερες φορές δεν προκαλούν συμπτώματα. Γι’ αυτό, η εξέταση πρέπει να γίνεται προληπτικά κάθε φορά που αλλάζουμε σύντροφο». Το ίδιο σιωπηλή μπορεί να παραμείνει και η μόλυνση με γονόρροια. «Ενώ στους άντρες προκαλεί συμπτώματα όπως εκκρίσεις, στις γυναίκες μπορεί να περάσει απαρατήρητη για πολλούς μήνες. Πρόκειται για το δεύτερο πιο συχνό ΣΜΝ, αμέσως μετά τα χλαμύδια. Τα όργανα που προσβάλλονται πρώτα είναι ο τράχηλος και η ουρήθρα, δημιουργώντας αντίστοιχα τραχηλίτιδα και ουρηθρίτιδα και στη συνέχεια μπορεί να εξαπλωθεί στη μήτρα, τις σάλπιγγες και τις ωοθήκες. Η μόλυνση μπορεί να διαγνωστεί με εξέταση δείγματος από τον τράχηλο ή αίματος. Η θεραπεία γίνεται με αντιβίωση που χορηγείται για μακροχρόνιο διάστημα και στους δύο ώστε να μην υπάρξει επαναμόλυνση».

5. Στην κατάψυξη: ωάρια περιμένουν τον τέλειο πατέρα

Μέχρι πριν λίγα χρόνια η δυνατότητα κρυοσυντήρησης ωαρίων έμοιαζε με το δώρο του θεού προς τις γυναίκες που δεν ήθελαν να βιαστούν για να κάνουν παιδιά. Αργότερα, όταν μάθαμε για τα χαμηλά ποσοστά επιτυχίας εγκυμοσύνης που έχουν τα ωάρια όταν βγαίνουν από την κατάψυξη, οι ελπίδες μας εξανεμίστηκαν. Ωστόσο, τώρα, οι γιατροί χρησιμοποιούν νέες μεθόδους. Ο μαιευτήρας χειρουργός γυναικολόγος Χάρης Χηνιάδης εξηγεί: «Τα ωάρια αποτελούνται σε μεγάλο ποσοστό από νερό που στην κατάψυξη παγώνει. Η μέχρι πρότινος διαδικασία κατάψυξής τους δεν είχε σημαντικά ποσοστά επιτυχίας λόγω της δημιουργίας παγοκρυστάλλων που κατέστρεφαν το ωάριο κατά την απόψυξη. Σήμερα με τη μέθοδο της υαλοποίησης (vitrification) αποφεύγουμε τη δημιουργία κρυστάλλων και επιτυγχάνουμε υψηλά ποσοστά επιβίωσης των ωαρίων καθώς επίσης και σημαντικά βελτιωμένες πιθανότητες γονιμοποίησής τους από το σπέρμα. Ενώ δηλαδή με την προηγούμενη τεχνολογία το ποσοστό επιτυχίας ήταν κάτω από 10%, με τη νέα μέθοδο φτάνουμε το 30-35%. Σημαντική προϋπόθεση για μεγάλα ποσοστά επιτυχίας είναι η εξαρχής καλή ποιότητα των ωαρίων. Με λίγα λόγια, όσο πιο νέα είναι μια γυναίκα που αποφασίζει να καταψύξει το γενετικό της υλικό τόσο περισσότερες πιθανότητες επιτυχίας έχει στο μέλλον και τόσο καλύτερα εκμεταλλεύεται την τεχνολογία της κρυοσυντήρησης». Η διαδικασία είναι ίδια με αυτήν της εξωσωματικής: διέγερση των ωοθηκών με ενέσεις και λήψη των ωαρίων. Τα ωάρια μπορούν παραμείνουν στην κατάψυξη για δέκα περίπου χρόνια. Όταν χρειαστεί, αποψύχονται, γονιμοποιούνται με το σπέρμα και δημιουργούνται έμβρυα, τα οποία μεταφέρονται στη μήτρα της γυναίκας.