Αμφιλεγόμενες πατέντες: Αμφισβητείται εκ νέου το δικαίωμα κατοχύρωσης ανθρώπινων γονιδίων
Ουάσινγκτον: Η κατοχύρωση ανθρώπινων γονιδίων με διπλώματα ευρεσιτεχνίας είναι απαραίτητη για την πρόοδο της έρευνας και της ιατρικής, απάντησαν στους επικριτές τους εκπρόσωποι της βιομηχανίας βιοτεχνολογίας, σε συνάντηση που είχαν την Πέμπτη στο αμερικανικό Καπιτώλιο.
Ουάσινγκτον: Η κατοχύρωση ανθρώπινων γονιδίων με διπλώματα ευρεσιτεχνίας είναι απαραίτητη για την πρόοδο της έρευνας και της ιατρικής, απάντησαν στους επικριτές τους εκπρόσωποι της βιομηχανίας βιοτεχνολογίας, σε συνάντηση που είχαν την Πέμπτη στο αμερικανικό Καπιτώλιο.
«Κανείς δεν θα επένδυε στην ανάπτυξη νέων διαγνωστικών ή θεραπευτικών πρακτικών, αν δεν υπήρχε επαρκής προστασία της πνευματικής ιδιοκτησίας» είπε στους παρευρισκόμενους ο Κρεγκ Βέντερ, πρόεδρος της εταιρείας Celera, η οποία ολοκλήρωσε πρώτη τη χαρτογράφηση του ανθρώπινου γονιδιώματος.
Σύμφωνα με το Reuters Health, ο ίδιος τόνισε ότι η κατοχύρωση των περίπου 26.000 γονιδίων του ανθρώπου δεν έχει μεγάλη σημασία, δεδομένου ότι οι πρωτεΐνες που τελικά προκύπτουν από αυτά υπερβαίνουν τις 250.000.
Αντίθετα, ορισμένοι ειδικοί υποστήριξαν ότι η δυνατότητα κατοχύρωσης γονιδίων αποτελεί τροχοπέδη για τους ίδιους τους επιστήμονες και το έργο που παράγουν.
Ισχυρίστηκαν ότι πολλοί ερευνητές αποφεύγουν να μελετούν περαιτέρω γονίδια που έχουν ήδη κατοχυρωθεί, φοβούμενοι τις ενδεχόμενες μηνύσεις, και να ανταλλάσσουν επιστημονικές πληροφορίες για λόγους οικονομικού ανταγωνισμού.
Μάλιστα, η Λότι Αντριους, διευθύντρια του Ινστιτούτου Επιστήμης, Νομικής και Τεχνολογίας του Νομικού Κολεγίου Chicago-Kent, ανέφερε ότι ορισμένες φαρμακοβιομηχανίες καθυστερούν να δώσουν το πράσινο φως για τη διεξαγωγή γενετικών τεστ, για τα οποία έχουν εξασφαλίσει πατέντες, με σκοπό να μεγιστοποιήσουν το κέρδος τους.
Αποκάλυψε επίσης ότι η εταιρεία που έχει κατοχυρώσει το γονίδιο BRCA1, το οποίο ευθύνεται για ορισμένες περιπτώσεις καρκίνου του μαστού, έχει απειλήσει με μηνύσεις τους γιατρούς που ελέγχουν τους ασθενείς τους για το γονίδιο αυτό χωρίς την άδειά της.
«Αυτού του είδους η πρακτική ίσως είναι ωφέλιμη για τον Nasdaq, αλλά είναι εφιάλτης για τις οικογένειες που εμπλέκονται» δήλωσε χαρακτηριστικά.
«Δεν έχω υπόψη μου ούτε έναν ακαδημαϊκό, η εργασία του οποίου τερματίστηκε από τους κατόχους διπλωμάτων ευρεσιτεχνίας για γενετικά τεστ» απάντησε ο Βέντερ, ο οποίος διατείνεται ότι οι ερευνητές αποφεύγουν την ανταλλαγή πληροφοριών όχι για οικονομικούς λόγους, αλλά εξαιτίας του υγιούς κλίματος ανταγωνισμού και της επιθυμίας τους για αύξηση του επιστημονικού τους κύρους.
Ορισμένοι από τους ομιλητές εξέφρασαν όμως την ανησυχία ότι η κατοχύρωση γονιδίων θα καταστήσει αδύνατη τη μελέτη ασθενειών που προκαλούνται από το συνδυασμό πολλών γονιδίων. «Η κατοχύρωση των γονιδίων με πατέντες αποτρέπει τη μελέτη περίπλοκων ασθενειών» δήλωσε ο Τζόναθαν Σίστακ, αντιπρόεδρος της οργάνωσης Cure Autism Now για την καταπολέμηση του αυτισμού.
Η νομική διάσταση των διπλωμάτων ευρεσιτεχνίας
Στις ΗΠΑ η κατοχύρωση γονιδίων επιτρέπεται από τη δεκαετία του 1980, τουλάχιστον στις περιπτώσεις που η αξιοποίησή τους από τη βιομηχανία προσφέρει «ουσιαστικά και μη προφανή» οφέλη. Τα σχετικά διπλώματα εξασφαλίζουν στους κατόχους τους το δικαίωμα αποκλειστικής εκμετάλλευσης για διάστημα 20 ετών.
Πολλοί, ωστόσο, αμφισβητούν τη νομική εγκυρότητα των εν λόγω διπλωμάτων ευρεσιτεχνίας, υποστηρίζοντας ότι το DNA είναι από νομική άποψη «ουσία φυσικής προέλευσης» και ως τέτοια δεν μπορεί να κατοχυρώνεται, με βάση την ισχύουσα αμερικανική νομοθεσία.
«Οι πατέντες δεν θα πρέπει να αφορούν στα ίδια τα γονίδια, αλλά στις θεραπείες στις οποίες αυτά οδηγούν» υποστήριξε η Αντριους.