Πριγκόζιν vs Πούτιν: Μια ανταρσία… εξπρές με πολλά ερωτηματικά

Μια προαναγγελθείσα ρήξη

Η ανοιχτή ρήξη μεταξύ του Πριγκόζιν και της ηγεσίας των ρωσικών Ενόπλων Δυνάμεων έχασκε εδώ και μήνες.

Άρχισε να κλιμακώνεται με τις καταγγελίες του επικεφαλής της Wagner για ελλιπή παροχή πυρομαχικών εν μέσω της μάχης-«κλειδί» για την κατάληψη του Μπαχμούτ: της μεγαλύτερης έως τώρα στον πόλεμο στην Ουκρανία.

Προσχηματικά ή μη, η ανταρσία του Πριγκόζιν και της Wagner στηρίχθηκε σε καταγγελίες για βομβαρδισμό στρατοπέδων της παραστρατιωτικής ομάδας από τις ρωσικές δυνάμεις. Καταγγελία, που η Μόσχα χαρακτήρισε ψευδή.

Οι στρατιωτικές νίκες της Wagner στο «όνομα» του Κρεμλίνου, αλλά και η αμφίσημη μέχρι τώρα στάση του ίδιου του Βλαντίμιρ Πούτιν στην εν εξελίξει ρήξη, τροφοδότησαν το ήδη διογκωμένο «εγώ» του πρώην έμπιστου του Κρεμλίνου.

Κάτι που εν πολλοίς ισχύει και με τον Τσετσένο ηγέτη Ραμζάν Καντίροφ, ο οποίος στο πρόσφατο παρελθόν έδειχνε να συμμερίζεται την κριτική του Πριγκόζιν, αλλά σε αυτή τη φάση δήλωσε αμετακίνητος στο πλευρό του Πούτιν.

Σε αντίθεση δε με τους Τσετσένους, η Wagner αρνήθηκε προσφάτως να υπογράψει συμβόλαια με το ρωσικό υπουργείο Άμυνας.

«Κανένας από τους μαχητές της Wagner δεν είναι έτοιμος να περπατήσει ξανά στο μονοπάτι της ντροπής. Αυτός είναι ο λόγος που δεν θα υπογράψουν τα συμβόλαια», είχε διαμηνύσει προ ημερών ο Πριγκόζιν.

Ήταν η πρώτη εκκωφαντική επίδειξη περιφρόνησης προς τον Ρώσο πρόεδρο Πούτιν, ο οποίος μόλις μια ημέρα νωρίτερα είχε τονίσει ότι τα εν λόγω συμβόλαια είναι εκ των ων ουκ άνευ.

Το προεδρικό μήνυμα ερμηνεύτηκε ως προσπάθεια ελέγχου ενός «εχθρού εντός των τειχών» του Κρεμλίνου, ενόσω η ρωσική ηγεσία έδειχνε για καιρό να «νίπτει τας χείρας του» στην κλιμακούμενη ρήξη μεταξύ της ρωσικής στρατιωτικής ηγεσίας και της Wagner.

Στην πραγματικότητα, ο Πούτιν χρειαζόταν τους μισθοφόρους του Πριγκόζιν για τη συνέχιση του πολέμου στην Ουκρανία, σε μια περίοδο που ο τακτικός στρατός συνέχιζε να ανακάμπτει από τα πλήγματα που είχε υποστεί τους προηγούμενους μήνες.

«Διαίρει και βασίλευε»

Ο Σεργκέι Μάρκοφ, ένας φιλοκρεμλίνος πολιτικός σχολιαστής, περιγράφει στο AP τον Πριγκόζιν ως «τον δεύτερο πιο δημοφιλή μετά τον Πούτιν» και «σύμβολο της στρατιωτικής νίκης της Ρωσίας για εκατομμύρια ανθρώπους».

Παρά το γεγονός ότι οφείλει τη θέση και τον πλούτο του στον Ρώσο πρόεδρο -επισημαίνει ο Αντρέι Κολέσνικοφ, αναλυτής της αμερικανικής δεξαμενής σκέψης Carnegie Endowment- ο Πριγκόζιν έπαιξε τώρα το ρόλο του αουτσάιντερ.

Όπως πολλοί εκτιμούν, δε, σε ρόλο «λαγού»…

Υποστήριξε ότι η εισβολή στην Ουκρανία βασίστηκε σε ψέματα, με παραπλάνηση του Κρεμλίνου από τη ρωσική στρατιωτική και μέρος της ελίτ.

Στο μεσοδιάστημα, ωστόσο, έχει ζητήσει ολοκληρωτικό πόλεμο με την Ουκρανία, συμπεριλαμβανομένης μιας συνολικής εθνικής κινητοποίησης και της θέσπισης στρατιωτικού νόμου στη Ρωσία.

Εκκλήσεις, που βρήκαν ευήκοα ώρα σε πολλά «γεράκια».

Έπειτα από 16 μήνες πολέμου και «περισσότερες από δύο δεκαετίες αυστηρά ελεγχόμενης διακυβέρνησης από τον Πούτιν, ήρθαν στην επιφάνεια οι χειρότερες εσωτερικές διαμάχες μεταξύ των κορυφαίων στρατιωτικών του», παρατηρεί στην ανάλυσή του το AP.

Το γεγονός ότι δεν είχαν έως τώρα τεθεί υπό έλεγχο «θεωρείται από ορισμένους σημάδι πιθανών αλλαγών στην πολιτική σκηνή της Ρωσίας, θέτοντας τις  βάσεις για περισσότερες εσωτερικές διαμάχες».

Κατά πολλούς αναλυτές οι εξελίξεις ήταν από ένα σημείο και μετά προδιαγεγραμμένες.

Μεταξύ αυτών είναι και ο Νάιτζελ Γκουλντ-Ντέιβις, ειδικός αναλυτής σε θέματα Ρωσίας και Ευρασίας στο Διεθνές Ινστιτούτο Στρατηγικών Μελετών.

Ενόσω ο Πούτιν κρατούσε τις διάφορες στρατιωτικές παρατάξεις διαιρεμένες, αποφασίζοντας στη συνέχεια «ποιος κερδίζει και ποιος χάνει, και ποιος είναι πάνω και ποιος κάτω» -εκτιμά- η τακτική αυτή διάβρωνε την εξουσία του.

Και δη σε καιρό πολέμου.

Τα ανοιχτά «μέτωπα» της επόμενης ημέρας

«Αν οι στρατιωτικές δυνάμεις σου είναι διαιρεμένες και αν δεν πολεμούν μαζί αποτελεσματικά», παρατηρεί ο Γκουλντ-Ντέιβις, «τότε θα είναι ανάλογο το πλήγμα για τις στρατιωτικές επιχειρήσεις. Και αυτό ακριβώς συμβαίνει εν προκειμένω»…

Οι εξελίξεις έρχονται εν μέσω της ουκρανικής αντεπίθεσης, που γίνεται με τις «ευλογίες» της Δύσης, και στον απόηχο των πρόσφατων προσωρινών ουκρανικών διεισδύσεων στο Μπέλγκοροντ, εντός ρωσικού εδάφους.

Αν και το ρήγμα στο εσωτερικό της Ρωσίας θα μπορούσε να εκληφθεί ως εν δυνάμει «βούτυρο στο ψωμί» του Κιέβου και της Δύσης, μένει να φανούν στην πράξη οι ευρύτερες συνέπειές της.

Ένα ερώτημα που προκύπτει αφορά στα κενά που δημιουργήθηκαν από ρωσικής πλευράς στα μέτωπα του μετώπου και εάν αυτά θα μπορούσαν να ανοίξουν δρόμο βραχυπρόθεσμα για τις ουκρανικές δυνάμεις, οι οποίες μέχρι στιγμής δεν έχουν να επιδείξουν θεαματικά αποτελέσματα στην αντεπίθεσή τους.

Ένα δεύτερο ερώτημα αφορά σε πιθανές ευρύτερες περιφερειακές ανακατατάξει και προς ποια κατεύθυνση.

Προσώρας οι καταιγιστικές εξελίξεις έφεραν στο φως τρωτά σημεία της ηγεσίας του Κρεμλίνου και του ρωσικού κρατικού μηχανισμού.

Στην ίδια τη Ρωσία, η επόμενη ημέρα παραμένει «θολή».

Πολλοί τώρα αναμένουν ακόμη μεγαλύτερη στροφή στον αυταρχισμό δια χειρός Πούτιν.

Σε κάθε περίπτωση «αυτή είναι η αποσύνθεση του κράτους», γράφει σε ανάλυσή του στους ρωσικούς New Times ο Αντρέι Κολέσνικοφ.

Στην κατακλείδα, επισημαίνει, «ο Πριγκόζιν είναι προϊόν του συστήματος Πούτιν, “σάρκα και οστά” του».