Σαουδική Αραβία: Χτίζοντας το… μέλλον στα «ερείπια» των άλλων

Ισοπέδωση των πάντων

Οι μπουλντόζες της Jeddah Central Development Company (JCDC), εταιρείας του Δημόσιου Επενδυτικού Ταμείου (PIF), έχουν πιάσει εδώ και καιρό δουλειά σε περισσότερες από 60 γειτονιές.

Μαζί όμως με τα κτίρια, οι αρχές γκρεμίζουν και τις ζωές 558.000 ανθρώπων, παραβιάζοντας -σύμφωνα με τη Διεθνή Αμνηστία- τα διεθνή πρότυπα ανθρωπίνων δικαιωμάτων και κάνοντας διακρίσεις σε βάρος ξένων υπηκόων.

Σπίτια, καταστήματα και επιχειρήσεις σημειώνονται με κόκκινο σπρέι και με τη λέξη «έξωση», που στην προκειμένη περίπτωση περισσότερο μοιάζει με διωγμό.

Σε πρόσφατο επιτόπιο ρεπορτάζ του NPR, αρκετοί από τους άμεσα πληττόμενους ανέφεραν ανωνύμως -υπό των φόβο διώξεων- ότι η διορία που δίνεται για την εκκένωση των προς κατεδάφιση κτιρίων είναι στην καλύτερη των περιπτώσεων μια εβδομάδα.

Ορισμένοι είπαν ότι είχαν μόλις 24 ώρες από την πρώτη ειδοποίηση, προτού διακοπούν εντελώς βασικές υπηρεσίες κοινής ωφέλειας. Όχι ότι σε αυτές τις περιοχές παρέχονταν κι άλλες…

تقرير هام نشرته شبكة NPR الأمريكية عن هدد جدة، ليس تقريراً عادياً لأنه احتوى مقابلات ميدانية مع الأهالي وأصحاب المنازل الذين تضرروا من الازالات، المقابلات تلك اختبرت الوعود والروايات الحكومية حول التعويض وتبين أن جميعها باطل وكذب. pic.twitter.com/wAFaaLlIE8

— نحو الحرية (@hureyaksa) September 15, 2022

«Είκοσι τέσσερις ώρες αφότου λάβαμε εγώ και οι γείτονές μου την ειδοποίηση εκκένωσης, οι υπηρεσίες ηλεκτρισμού και νερού μας κόπηκαν», λέει ένας. «Κάποιες οικογένειες αναγκάστηκαν να κοιμούνται στο ύπαιρθο, μέχρι να βρουν μέρος να μετακομίσουν», δήλωσε ένας άλλος.

Οι περισσότεροι κάτοικοι στις μέχρι σήμερα υποβαθμισμένες γειτονιές ήταν εργάτες και μεροκαματιάρηδες, που μπορούσαν να βρουν ένα σχετικά φθηνό κατάλυμα σε αυτές τις περιοχές.

Τώρα πετάγονται κατά κύματα στο δρόμο, καθώς πολυκατοικίες, εργοστάσια, σχολεία και τζαμιά μετατρέπονται σε τόνους ερειπίων, ανοίγοντας το «δρόμο» για τον πλούτο και τον ακριβό τουρισμό.

Ήδη το μεγαλύτερο τμήμα από τις νότιες συνοικίες και ένα μεγάλο μέρος του κέντρου της πόλης έχει σχεδόν ισοπεδωθεί. Όμως η κλίμακα και ο τρόπος με τον οποίο συμβαίνουν όλα προκάλεσαν τεράστια αναστάτωση, θορυβώντας τους κατοίκους άλλων περιοχών στη Τζέντα, που στην αρχή είχαν υποδεχτεί με χαρά τα νέα για την αναβάθμιση της πόλης.

#SaudiArabia : Latest demolition of districts in #Jeddah raising new concerns as it moves closer to @UNESCO heritage site of Old City #جدة pic.twitter.com/n67Jh1MJKA

— sebastian usher (@sebusher) September 9, 2022

Μαζικός ξεριζωμός

Όταν οι μπουλντόζες άρχισαν να κατευθύνονται βόρεια, φτάνοντας κοντά στην Παλιά Πόλη της Τζέντα -ένα από τα Μνημεία Παγκόσμιας Κληρονομιάς της UNESCO- το σοκ ήταν τεράστιο. Υπήρξε κατακραυγή στο διαδίκτυο -κάτι σπάνιο και εξαιρετικά επικίνδυνο στο αραβικό βασίλειο της μηδενικής ανοχής στην κριτική.

Μπροστά ωστόσο στις διογκούμενες αντιδράσεις, το Ριάντ ανακοίνωσε πρόγραμμα αποζημιώσεων για τις μαζικές fast track εξώσεις. Όπως ωστόσο διευκρινίστηκε, θα αφορά μόνο τους Σαουδάραβες κατοίκους, με το ύψος της αποζημίωσης να ορίζεται μόνο μετά την κατεδάφιση των κτιρίων.

Ακόμη κι έτσι πάντως πρόκειται για μια πολιτική διακρίσεων, καθώς εξαιρεί σχεδόν τους μισούς πληττόμενους. Το 47% είναι μετανάστες, με άδεια διαμονής και μέχρι τώρα πολύτιμοι για τη σαουδαραβική οικονομία.

Όχι όμως πλέον, καθώς από… πετρελαιοκίνητη μετατρέπεται σε μια οικονομία παροχής υπηρεσιών και καινοτομίας, όπου καλοδεχούμενοι είναι οι πλούσιοι επενδυτές και οι ανοιχτοχέρηδες τουρίστες.

“We still have no place to go”- Jeddah Victims#Saudi after being accused of #HumanRights violation for demolition in #Jeddah for development projects

More than half a million residents are impacted. Clearly MBS meant nothing he said.@aalodah @DanWilliams @AliAlAhmed_en pic.twitter.com/LkwKzydK8i

— Disparity Matrix (@DisparityMatrix) June 28, 2022

«Η Σαουδική Αραβία προσπαθεί να οικοδομήσει μια νέα εικόνα του εαυτού της στις πλάτες των πολιτών και των κατοίκων, παραβιάζοντας τα δικαιώματά τους», λέει η Ντάνα Άχμεντ, μέλος της Διεθνούς Αμνηστίας.

Ακόμη και οι εκδιωγμένοι από τις παλιές συνοικίες ντόπιοι εν τω μεταξύ εγκαταλείπουν οριστικά την Τζέντα, μετακομίζοντας σε άλλες πόλεις ή πηγαίνοντας στα χωριά τους, καθώς θεωρείται βέβαιο ότι η τσέπη τους δεν θα μπορεί να αντέξει το υψηλό κόστος διαβίωσης στη νέα πολυτελή πόλη.

Ένας από αυτούς είναι και ο 53χρονος Ιμπραήμ με την οικογένειά του, που θα λάβει ως αποζημίωση τα ενοίκια ενός έτους. Καθώς δεν έχουν πού να πάνε, θα χρησιμοποιήσουν -είπαν στο NPR- τα χρήματα για να μετακομίσουν σε μια άλλη γειτονιά μέχρι το τέλος του έτους, εξαγοράζοντας λίγο χρόνο για να οργανωθούν και να λάβουν αποφάσεις.

Καθώς όμως οι κατεστραμμένες γειτονικές στη Τζέντα εκτείνονται πια σε μήκος χιλιομέτρων, τα διαμερίσματα είναι πια σε έλλειψη και τα ενοίκια στα ύψη.