Βιβλίο για τις «Δημόσιες πολιτικές, Πολίτες και Διαβούλευση στην Ελλάδα και το εξωτερικό»

Το βιβλίο με τίτλο «Δημόσιες πολιτικές, Πολίτες και Διαβούλευση στην Ελλάδα και το εξωτερικό» της Μαρίας Ραμματά έχει ως αντικείμενο το επίκαιρο ζήτημα της διαβούλευσης (consultation), τη θεωρητική θεμελίωσή της και τη μεθοδολογία εφαρμογής της στην Ελλάδα και το εξωτερικό.

Εκκινώντας από την άποψη ότι οι δημόσιες πολιτικές στοχεύουν στην ικανοποίηση των αναγκών της κοινωνίας, εξετάζεται στο βιβλίο αυτό η προοπτική, μέσα από τη μέθοδο της διαβούλευσης, να γεφυρωθεί αποτελεσματικά η απόσταση μεταξύ των διακηρυγμένων δημόσιων πολιτικών και των προσδοκιών των κοινωνιών.

Η πρακτική της διαβούλευσης (consultation) αναζωπυρώνει το δημόσιο διάλογο και εμπλουτίζει την προετοιμαζόμενη ρύθμιση και με άλλες προσεγγίσεις επιτυγχάνοντας έτσι τη θεραπεία του δημοκρατικού ελλείματος της σύγχρονης διακυβέρνησης. Αξιομνημόνευτη κρίνεται, όπως αναλύεται στο βιβλίο, η συμβολή της διαβούλευσης, τόσο στην ωρίμανση της δημοκρατίας στις χώρες όπου εφαρμόζεται αποτελεσματικά, όσο και στην αναθεώρηση των αποστασιοποιημένων σχέσεων πολιτικής και κοινωνίας που απασχολούν διεθνώς πολιτικούς επιστήμονες και διοικητές στο δημόσιο τομέα.

Όπως αναφέρεται στο βιβλίο, οι δημόσιες πολιτικές (παιδείας, υγείας, κοκ.) που δεν απαντούν στις διαγνωσμένες ανάγκες της κοινωνίας οδηγούν σε κατασπατάληση σπάνιων δημόσιων πόρων, ενώ κάτι ανάλογο είχε προ δεκαετιών επισημάνει και ο τ. Πρωθυπουργός της Μ. Βρετανίας Tony Blair όταν είπε «αυτό που μετράει είναι αυτό που δουλεύει» («what counts is what works») επισημαίνοντας την ανάγκη πλέον για τις κυβερνήσεις να πάψουν να δρομολογούν άστοχες δημόσιες πολιτικές και να προωθούν μόνο όσες είναι τεκμηριωμένες (evidence based). Μέσα από τη διαβούλευση δημιουργούνται γέφυρες στις σχέσεις πολιτικής-κοινωνίας και δημιουργούνται οι προϋποθέσεις για ένα γόνιμο διάλογο μέσα από τον οποίο θα αναζητούνται όλες οι επιμέρους πτυχές των υπό ανάπτυξη δημόσιων πολιτικών που θα απαντούν, όχι μόνο στα σχέδια των κυβερνήσεων, αλλά και στις προσδοκίες των αναγκών των κοινωνιών οι οποίες και τις προκάλεσαν όπως χαρακτηριστικά αναφέρει η συγγραφέας.

Το βιβλίο καταλήγει σε τεκμηριωμένες προτάσεις που σκοπούν στη βελτίωση της εφαρμογής της διαβούλευσης στην Ελλάδα ώστε οι Κυβερνήσεις να προτείνουν εύστοχες και αποτελεσματικές δημόσιες πολιτικές.

Το βιβλίο εκτείνεται σε έξι συνολικά κεφάλαια. Στα δύο πρώτα, γίνεται ανάλυση του θεωρητικού πλαισίου με εκτενή αναφορά στις απόψεις εγνωσμένου κύρους μελετητών που υποστηρίζουν τη χρήση σύγχρονων μεθόδων διαβούλευσης και την ανάγκη μετάβασης από το παραδοσιακό ιεραρχικό μοντέλο προς μία συμμετοχική διαδικασία δημόσιας διακυβέρνησης. Όπως χαρακτηριστικά αναφέρει ο Rosanvallon «η πολιτική «φωνή» του πολίτη και το πόσο δυνατή επιτρέπεται να είναι από την εκάστοτε διακυβέρνηση τον καθιστά σε τοποτηρητή-ελεγκτή (watchdog) ή σε παίκτη αρνησικυρίας (veto player) ή ακόμη και σε δικαστή». Στο τρίτο και στο τέταρτο κεφάλαιο αντίστοιχα γίνεται παρουσίαση του υποδείγματος διαβούλευσης που προτείνουν διεθνείς οργανισμοί (όπως ο ΟΟΣΑ) και η Ε.Ε.. Εξετάζονται επιπλέον και άλλες χώρες με κουλτούρα διαβούλευσης όπως είναι η Μ. Βρετανία και ο Καναδάς, αλλά και η Αμερική και η Ισπανία μέσα από μελέτη περίπτωσης. Τα δύο τελευταία κεφάλαια (πέμπτο και έκτο) πραγματεύονται την περίπτωση της εφαρμογής της διαβούλευσης στην Ελλάδα με έμφαση στο θεσμικό πλαίσιο, την εφαρμογή του και τις αδυναμίες που παρουσιάζονται, καταλήγοντας σε προτάσεις βελτίωσης. Ειδικότερα επισημαίνεται η ανάγκη για αναδιοργάνωση της διαβούλευσης με στόχο την ανάπτυξη των διακριτών σταδίων της, αναδεικνύονται ειδικές προτάσεις για το προσωπικό της δημόσιας διοίκησης, τα κατάλληλα εργαλεία διαβούλευσης και τη μεθοδολογία που προτείνεται να ακολουθηθεί ώστε οι οργανώσεις και πολίτες να εισφέρουν το μέγιστο δυνατό στη διαμόρφωση των νομοθετικών κειμένων.

Το βιβλίο εντάσσεται στο επιστημονικό πεδίο των Κοινωνικών επιστημών, με εξειδίκευση, στις πολιτικές επιστήμες, στη νομική και τη διοικητική επιστήμη και είναι ένα χρήσιμο εργαλείο για τα στελέχη της δημόσιας διοίκησης, τους φοιτητές τους Ακαδημαϊκούς και τα μέλη των οργανώσεων των πολιτών.