Ο Γιάγκος Ανδρεάδης μιλάει στο in.gr για τους Πέρσες

Μετά την μεγάλη τους επιτυχία στο Θέατρο Ροές, οι Πέρσες του Αισχύλου σε σκηνοθεσία Γιάγκου Ανδρεάδη, επιστρέφουν για μια και μοναδική παράσταση στο Θέατρο Κνωσός, τo Σάββατο 27 Οκτωβρίου, στο πλαίσιο του Πιλοτικού Φεστιβάλ Αρχαίου Δράματος Στερεάς Ελλάδας που διοργανώνει το Κέντρο Κλασικού Δράματος και Θεάματος του Παντείου (ΚΕΔΡΑ) με την ενίσχυση της Περιφέρειας Στερεάς.

Η παράσταση, μαζί με τον Οιδίποδα Τύραννο του Σοφοκλή και με την Ελένη του Ευριπίδη παρουσιάστηκαν ήδη με ιδιαίτερη επιτυχία τον Σεπτέμβριο εγκαινιάζοντας μετά από σαράντα χρόνια σιωπής το πανέμορφο και κατάμεστο από ένα ενθουσιώδες κοινό στο αρχαίο θέατρο της Ερέτριας τις ίδιες μέρες που, με ενίσχυση της Περιφέρειας Στερεάς, ξεκίνησαν και τα έργα αναστύλωσής του.

 Η παράσταση των Περσών -είναι ένα έργο που μιλά για τον πόλεμο για να υμνήσει την ειρήνη- σε μετάφραση και σκηνοθεσία του Γιάγκου Ανδρεάδη, επιχειρεί να αξιοποιήσει τους οικείους κώδικες ερμηνείας του αρχαίου μας δράματος σε διάλογο με τις σύγχρονες συνθήκες και θεατρικές αναζητήσεις. Η εύστοχη ένταξη αρχαίων στίχων, η αξιοποίηση της αρχαίας λύρας, τα προσωπεία και η αφαιρετική όψις σκηνικών και κοστουμιών, αλλά πάνω από όλα η υποκριτική ερμηνεία με αφοσίωση στα μεγάλα κείμενα δίνουν το στίγμα του εγχειρήματος.

O κ. Ανδρεάδης μιλάει στο in.gr για τους Πέρσες και τον τρόπο που αντιμετωπίζουμε σήμερα

Γιατί σήμερα οι Πέρσες;

Γιατί είναι έργο ανεξάντλητο: Το αγαπημένο έργο του Γιάννη Κακριδή που μάγεψε με αυτό γενιές μαθητών του, η παράσταση του Κουν που πριν από την δικτατορία έγινε παγκόσμιο γεγονός, επιφυλάσσει σε όποιον το πλησιάσει νέα αινίγματα, εκπλήξεις, προκλήσεις. Βλέπουμε ένα χορό Περσών γερόντων που τον 5ο αιώνα π. Χ. ερμηνευόταν από έλληνες ηθοποιούς οι οποίοι, αντί να διακωμωδήσουν τον εχθρό θρηνούν σπαραχτικά για την συντριβή του στην Σαλαμίνα. Γερόντων που μιλούν με βαθύ συναίσθημα για την ερωτική μοναξιά των γυναικών, των Περσίδων που παράτησαν οι άντρες τους για να κινήσουν σε ένα πόλεμο ο οποίος μέλλει να χαθεί. Με λόγια που θυμίζουν τους υπέροχους στίχους που έγραψε για την γυναικεία μοναξιά η Σαπφώ. Ένα έργο λοιπόν αντρών πολεμιστών με γυναικείο σχεδόν λόγο, ο οποίος στην παράσταση ερμηνεύεται από ένα μικτό, ανδρικό αλλά και γυναικείο χορό. Έργο που μιλά για πόλεμο για να υμνήσει την ειρήνη και την σωφροσύνη. Πράγματα τα οποία σήμερα μας χρειάζονται όσο ποτέ.

Μιλήσατε για αινίγματα και προκλήσεις.

Βασικό αίνιγμα είναι οι καταιγιστικά επαναλαμβανόμενοι κατάλογοι ονομάτων. Οι τρεις πρώτοι αφορούν ονόματα Περσών πολεμιστών. Την πρώτη φορά για να δώσουν κουράγιο στον χορό που αγωνιά ήδη για την έκβαση της εκστρατείας. Την δεύτερη στο λόγο του μαντατοφόρου ως προσκλητήριο των νεκρών της Σαλαμίνας. Την Τρίτη ως κατηγορητήριο εναντίον του Ξέρξη που με την αφροσύνη του αφάνισε τα περσικά νιάτα. Υπάρχει επίσης ένας κατάλογος ελληνικών νησιών -εντυπωσιακά αντίστοιχος με αυτούς του Άξιον εστί του Ελύτη-  τα οποία, μετά την νικηφόρα ναυμαχία θα λευτερωθούν. Πώς παντρεύονται οι κατάλογοι αυτοί; Κάθε παράσταση καλείται να απαντήσει. Και κάθε προικισμένος ηθοποιός – και πιστεύω ότι οι ηθοποιοί της παράστασής μας είναι προικισμένοι- καλείται να αντιμετωπίσει κορυφαίες προκλήσεις: Για παράδειγμα, τον ρόλο του Δαρείου, του πρώτου φαντάσματος στην Ιστορία του θεάτρου, τον ομαδικό ρόλο του χορού που εμψυχώνει την ψυχοστασία, την άνοδο του Δαρείου από τον Άδη,  και τον μαντατοφόρο, που μέσα στην αφήγησή του καλείται να γίνει ένας άνθρωπος/ θίασος, να μεταμορφωθεί – μεταξύ άλλων- από νικημένο Πέρση στρατιώτη στο ομαδικό πρόσωπο των Ελλήνων σαλαμινομάχων που εκφωνούν το «Παίδες Ελλήνων ίτε». Και βεβαίως της ηγεμονικής βασιλομήτορος Άτοσσας και του καταισχημένο Ξέρξη.  

Τι πιστεύετε για το έμψυχο υλικό σας;

Παλιοί και νέοι συνεργάτες, δούλεψαν με ταλέντο και αυταπάρνηση σε δύσκολες συνθήκες. Η Αλίκη  Μαρκαντωνάτου συνθέτρια και ερμηνεύτρια αρχαίας λύρας, Ο Νίκος Τουλιάτος και ο Σιμόνε Μογγέλι στα κρουστά, ο Φάνης Καφούσιας, χορογράφος δεν χρειάζονται συστάσεις. Ήμασταν μαζί και στον περσινό ελληνοκινεζικό εργαστήριο, στους Δελφούς και στην Αθήνα. Οι εννέα ηθοποιοί ερμήνευσαν παραδειγματικά τους ρόλους τους και κάλυψαν με απόλυτη επιτυχία το απαιτητικό αρχαίο θέατρο της Ερέτριας που εγκαινιάσαμε, χάρη στην ιδανική σύμπραξη με τον Δήμο και την τολμηρή δημιουργική δήμαρχο Ερέτριας Αμφιτρίτη Αλημπατέ, μετά από σαράντα χρόνια. Η Ερέτρια ήταν μια  κορυφαία εκδήλωση του Πιλοτικού Φεστιβάλ Αρχαίου Δράματος που μαζί με τον Δήμο Ερέτριας ονειρευόμαστε να αναδείξουμε σε μόνιμο διεθνή θεσμό. Εδώ θα ήθελα να αναφερθώ και στις άλλες δύο παραστάσεις αυτού του Φεστιβάλ: Την τολμηρή, Μπρεχτική θα έλεγα παράσταση της Ελένης του Ευριπίδη από το θέατρο Χαλκίδας σε σκηνοθεσία Γιάννη Κατσάνου και τον πραγματικά Εντυπωσιακό Οιδίποδα Τύραννο  με εκλεκτούς συντελεστές από την Θήβα, την Αλίαρτο και την Τανάγρα σε σκηνοθεσία Θανάση Αντωνίου: παραστάσεις που δείχνουν ότι και πέρα από την Αττική υπάρχουν πολύ σημαντικές δυνάμεις.        

Σε ποιο πλαίσιο εντάσσονται οι παραστάσεις αυτές;

Σε ένα εκπαιδευτικό/καλλιτεχνικό  πρόγραμμα για το αρχαίο δράμα που λειτουργεί για δεύτερη χρονιά. Πρόγραμμα που πραγματοποιείται χάρη στην ενίσχυση της Περιφέρειας Στερεάς Ελλάδας και οργανώθηκε από το Κέντρο Κλασικού Δράματος και Θεάματος του Παντείου΄(ΚΕΔΡΑ), το οποίο τα τελευταία χρόνια ανέπτυξε πλην των άλλων σημαντικές συνεργασίες με την Κίνα, την Τουρκία κ.α. Σημειώνω πως το ΚΕΔΡΑ, που είχε συνιδρυτή τον Μίνωα Βολανάκη, έκλεισε είκοσι έξι χρόνια ερευνητικής, διδακτικής και δημιουργικής Δράσης. Πιστεύω ότι κινούμενο μεταξύ αλλαγής και συνέχειας θα προχωρήσει  ακόμα περισσότερο.

Ξεχάσατε τον δικό σας ρόλο.

Η μετάφραση των Περσών. Είναι η έβδομη μου αρχαίου έργου -με πέντε τραγωδίες και δύο σατυρικά δράματα. Και  σκηνοθεσία. Η έβδομη αρχαίου δράματος με άλλες τρεις αρχαίων έργων διασκευασμένων σε μιούζικαλ. Και επίσης η λάντζα που συνεπάγεται κάθε φτωχή παραγωγή. Αυτό που αποκόμισα από αυτή την πορεία είναι η πεποίθηση ότι σκηνοθετούμε συγγραφείς που, όπως ο Σαίξπηρ και ο Μπρεχτ, ήταν  οι ίδιοι ήταν μεγάλοι σκηνοθέτες. Για την ακρίβεια σκηνοθετούμε κορυφαίους σκηνοθέτες, όταν ασχολούμαστε με τέτοια κείμενα. Όποιος το αντιληφθεί και καταφέρει να τους «κλέψει» θα ευτυχήσει.