Γιάννης Σπανός: Θέλω να υπάρχουν τα τραγούδια μου και να περνώ απαρατήρητος

Συνέντευξη στην Τζωρτζίνα Ντούτση

Ο Γιάννης Σπανός εκτός από σπουδαίος μελωδός είναι ένας άνθρωπος ευγενής, με σπάνια σεμνότητα και αίσθηση του χιούμορ που αιχμαλωτίζει το συνομιλητή του από την πρώτη στιγμή. Ο ίδιος αποφεύγει να περιαυτολογεί, αφού προτιμά να μιλά μέσα από το διαχρονικό του έργο, τραγούδια που εδώ και πέντε δεκαετίες αποτελούν μερικές από τις πιο όμορφες στιγμές της ελληνικής μας μουσικής. Αυτές οι στιγμές θα αναβιώσουν για δυο παραστάσεις στη σκηνή του Half Note το οποίο θα μετατραπεί σε μια σύγχρονη μπουάτ-«όχημα», που με οδηγούς του τον Γιάννη Σπανό και την Αρλέτα, θα γεφυρώσει το «χθες» με το «σήμερα».

Στις 16-17 και 30/01, καθώς και στις 6/02 συναντάτε την Αρλέτα στη σκηνή του Half Note με την παράσταση Μπουάτ 2016. Ένα μελωδικό ταξίδι αναμνήσεων. Νοσταλγείτε εποχές και στιγμές;
«Δεν τις νοσταλγώ, γιατί τις κουβαλάω μόνιμα μέσα μου και είναι μέρος του «είναι» μου. Δεν αναπολώ, ζω ό,τι έχω κάνει οπότε για αυτό τα τραγούδια μου είναι διαχρονικά. Η ουσία στη μουσική παράσταση είναι η ίδια η Αρλέτα η οποία είναι μια μοναδική περίπτωση, μια διαχρονική ερμηνεύτρια και όλα αυτά τα χρόνια δεν έχει αλλάξει η προσωπικότητά της, η φωνή της ή το ταλέντο της. Καμιά δεν μπορεί να της μοιάσει αλλά ούτε και η ίδια μοιάζει σε κάποια άλλη. Η Αρλέτα είναι η «γέφυρα» από τη δεκαετία του ’60 μέχρι σήμερα».

Η δημιουργία μιας μελωδίας, ενός στίχου, ενός τραγουδιού είναι προσωπική υπόθεση για τον δημιουργό. Αν σας ρωτούσα ποιο θεωρείτε το πιο προσωπικό σας τραγούδι τι θα μου απαντούσατε;
«Είναι αρκετά τα οποία όμως δεν είναι και ιδιαίτερα γνωστά. Οι Μαρμαρωμένοι, σε στίχους Μάνου Ελευθερίου, είναι από τα αγαπημένα μου. Επίσης Το Καναρίνι που έχει πει η Ελένη Δήμου. Είναι μερικά πράγματα που με αντιπροσωπεύουν και μουσικά ως συνθέτη σε συνδυασμό πάντα με το στίχο. Είναι μερικές στιγμές που ένα τραγούδι μοιάζει με μονόπρακτο, με αρχή-μέση-τέλος. Είναι σπάνιο πράγμα να συμβεί αλλά όσες φορές έχει συμβεί, για εμένα είναι ό,τι καλύτερο έχω κάνει.

»Εγώ δεν ξεχωρίζω τα τραγούδια μου γιατί δεν πρότεινα ποτέ στον κόσμο να τα ακούσει. Απλώς βγάζω ένα τραγούδι και αν δεν αγγίξει το κοινό θεωρώ πως έχει αποτύχει. Τα τραγούδια επανέρχονται σε εμένα μέσω του κοινού που τα τραγουδάει κάτι που με αφήνει πάντοτε έκπληκτο γιατί μερικά δεν φανταζόμουν ποτέ ότι θα τα ήξερε ο κόσμος. Για εμένα είναι η καλύτερη ανταμοιβή αυτό».

Ποιον ερμηνευτή με τον οποίο έχετε συνεργαστεί θεωρείτε ως «συμπάθεια» σας και ποιος σας έχει παιδέψει περισσότερο, ποιον αναγκαστήκατε να τιθασεύσετε;
«Με όλους έχω δεθεί και προσπαθώ να επιλέγω ανθρώπους με τους οποίους ταιριάζω. Δένομαι με διαφορετικό τρόπο με τον καθένα. Άλλοι έχουν κρυφές ευαισθησίες, άλλοι φανερώνουν τα συναισθήματά τους, έτσι ο καθένας χρειάζεται διαφορετική μεταχείριση από εμένα ως συνθέτη. Οπότε βρίσκουμε πάντα τον τρόπο να έχουμε την επαφή που πρέπει. Για αυτό έχω κάνει και διαφορετική είδη τραγουδιών, κάθε είδος είναι σπουδαίο για εμένα».

Κύριε Σπανέ γιατί δεν υπάρχουν σήμερα μεγέθη -νεότερων- καλλιτεχνών και δημιουργών ανάλογα των δεκαετιών του ’50, ’60’ 70, γιατί δεν υπάρχει σήμερα ένας αντίστοιχος Γιάννης Σπανός για παράδειγμα;
«Τα μεγέθη έχουν ισοπεδωθεί σήμερα. Δεν υπάρχουν άνθρωποι ελεύθεροι να δημιουργήσουν με συμπαραστάτη, κάποιον να τους προστατεύσει, να τους προωθήσει, να τους καταλάβει, όπως ένας παραγωγός ή μια εταιρεία δίσκων. Ένα πραγματικό ταλέντο θέλει και βοήθεια. Παλεύει μόνος του, εμπνέεται μόνος του και αν δεν καταλάβει κάποιος ότι αυτό είναι σπουδαίο ταλέντο, θα πάει χαμένο σήμερα. Είναι η εποχή τέτοια, είναι η τεχνολογία που δημιουργεί μια παραγωγή ψεύτικων τραγουδιών. Ο δημιουργός δεν προστατεύεται. Λυπάμαι τα ταλέντα της σημερινής νεολαίας. Στην Ελλάδα, στα 10 άτομα τα 4 είναι ταλέντα! Είμαστε πολύ προικισμένος λαός και είναι κρίμα να ισοπεδώνεται. Οι μεγάλοι να βάλουν μυαλό και να αφήσουν τη νεολαία να προχωράει».

Αποδέχεστε τα σημερινά pop τραγούδια με τον αγγλόφωνο στίχο που επιλέγουν νέοι καλλιτέχνες ή τις swing, τζαζ, electro διασκευές παλιών λαϊκών και ρεμπέτικων από τραγουδιστές και συγκροτήματα;
«Το πρώτο με ενοχλεί πάρα πολύ, δεν καταλαβαίνω το λόγο που γίνεται. Όμως οι διασκευές μου αρέσουν γιατί δείχνουν μια τόλμη. Άλλες θα επιτύχουν και άλλες όχι. Και εμένα μου έχουν κάνει διασκευές και πάντα λέω «ναι» σε αυτό. Αλλά τι να τον κάνω τον αγγλόφωνο στίχο; Δεν καταβαίνω τη μόδα αυτή, λες και στην Αμερική δεν ξέρουν τη γλώσσα τους καλύτερα από εμάς. Η μισή γλώσσα μας είναι γεμάτη «αμερικανισμούς»».

Έχετε πει σε συνέντευξή σας ότι «Οι μόνοι που δικαιούνται να λένε ότι γράψανε πολιτικό τραγούδι είναι ο Λοΐζος, ο Μαρκόπουλος και ο Θεοδωράκης». Σήμερα που η ελληνική πραγματικότητα «σηκώνει» το πολιτικό τραγούδι, γιατί δεν υπάρχει, γιατί δεν γράφεται πολιτικό τραγούδι;
«Δεν υπάρχει πολιτικό τραγούδι σήμερα, είναι ευκαιριακό, κομματικό και άλλων συμφερόντων. Τότε ήταν το ξέσπασμα ενός λαού. Τώρα είναι όλα τεχνολογία, ακόμα και στην πολιτική, ακόμα και στο μυαλό. Δεν υπάρχει το αθώο ξέσπασμα σήμερα, η αγανάκτηση η πραγματική. Το ξέσπασμα ενός λαού είναι στιγμιαίο και μένει στην ιστορία. Δεν επαναλαμβάνεται κάθε τόσο. Πιστεύω όμως ότι θα υπάρξει μια αναγέννηση».

Κάθε εποχή έχει τα καλά και τα άσχημά της. Τα άσχημα της σημερινής εποχής τα γνωρίζουμε, τα καλά της ποια είναι, υπάρχουν;
«Τα άσχημα είναι πιο πολλά και έτσι τα καλά δεν φαίνονται αμέσως, πρέπει να τα ψάξει κανείς. Το καλό είναι ότι μοιραία η εποχή προχωράει. Όσοι αρνούνται να ζούνε το «σήμερα» πρώτα από όλα αγνοούν τι έχει συμβεί πριν. Εμείς που ζήσαμε προηγούμενες εποχές, καταλαβαίνουμε και νιώσαμε πράγματα που η νεολαία δεν μπορεί να αντιληφθεί. Οι νέοι γνωρίζουν και βιώνουν τη σημερινή Ελλάδα και ξεκινούν καινούρια θέματα δημιουργίας. Δεν μπορούν εκείνοι να πάνε προς τα πίσω, εμείς οφείλουμε να τους πλησιάσουμε, να τους προσεγγίσουμε. Δεν πρέπει να τους καταπιέζουμε τι ωραία που ήταν τότε. Μόνοι τους ψάχνουν και ανακαλύπτουν κάτι που μιλάει μέσα τους και το διασκευάζουν, το κάνουν δικό τους, σημερινό. Αυτό πιστεύω είναι το πιο ελπιδοφόρο».

Συνεχίζετε να πηγαίνετε συχνά στον κήπο σας στον Κιάτο, έχετε αναφέρει ότι περιλαμβάνει περισσότερα από χίλια είδη φυτών. Σήμερα πώς είναι αυτός ο κήπος;
«Είναι το μεγάλο μου χόμπι, πολλά χρόνια τώρα. Όταν έχω δουλειά, είμαι συνέχεια στην Αθήνα, όμως όταν μπορώ κάθομαι στο Κιάτο έναν-δυο μήνες και ξεχνιέμαι. Ο κήπος μου εκεί γίνει σαν δάσος τώρα, έχουν μεγαλώσει όλα τα φυτά και μου αρέσει να ασχολούμαι με αυτά. Εξάλλου όταν πηγαίνω εκεί, δεν ακούω ποτέ μουσική, μπαίνω σε άλλο χώρο και κόσμο και έτσι υπάρχει μια σχετική ισορροπία μέσα μου, αν θεωρήσει κανείς ότι είμαι ισορροπημένος θα φταίει ο κήπος! Αν και δεν πιστεύω ότι είμαι και πολύ ισορροπημένος, αλλά τέλος πάντων! (γέλια). Επίσης πηγαίνω παντού, όπου με καλούν για τα τραγούδια μου γιατί αυτό είναι μεγάλη τιμή για εμένα».

Υπάρχουν δημιουργικά σχέδια στα σκαριά;
«Αν υπήρχαν δισκογραφικές εταιρείες και αν είχα αντιπαλότητα, συναγωνισμό σε αυτό, θα έβγαζα νέα τραγούδια. Επιπλέον, εγώ θέλω φυσικά όργανα δεν μπορώ να συνθέσω με υπολογιστές. Θέλω το πιάνο, το μπάσο, το κοντραμπάσο, ο υπολογιστής μπαίνει κατόπιν ως προσθήκη και όχι ως βάση».

Είστε ένας μεγάλος συνθέτης, μας έχετε χαρίσει μεγάλα τραγούδια που έχουν περάσει από γενιά σε γενιά. Εσείς πώς επιθυμείτε να υπάρχετε στη μνήμη του κόσμου;
«Θέλω να υπάρχω μέσα από τα τραγούδια μου και όχι ως δημόσιο πρόσωπο. Ποτέ δεν θέλησα να με αναγνωρίζουν στο δρόμο. Θέλω να υπάρχουν τα τραγούδια μου και εγώ να περνώ απαρατήρητος».

Αξίζει να σημειωθεί πως τα εισιτήρια για τις δυο προγραμματισμένες παραστάσεις 16-17/01 έχουν ήδη εξαντληθεί, ενώ έχουν προστεθεί ακόμα δυο απογευματινές για τις 30/01 και 6/02 στις 19.30. Εισιτήρια: 10 ευρώ με ποτό στο μπαρ και 20 ευρώ με ποτό στο τραπέζι.

entertainment.in.gr