CHE

Το Che εκδόθηκε για πρώτη φορά στην Αργεντινή το 1968, μόλις έναν χρόνο μετά τον θάνατο του Τσε Γκεβάρα. Έγινε εξαιρετικά δημοφιλές (δεκάδες χιλιάδες αντίτυπα σε ελάχιστο χρονικό διάστημα), και κυκλοφόρησε και σε άλλες χώρες της Λατινικής Αμερικής, όπως στη Βραζιλία και τη Χιλή. Ο Έστερχελντ και οι Μπρέτσια, μέλη της καλλιτεχνικής αβανγκάρντ της Αργεντινής, κατάφεραν να συμπυκνώσουν σε σύντομες σκηνές τη ζωή του επαναστάτη σε ένα απαιτητικό έργο, που αποτελεί άριστο δείγμα καλλιτεχνικής σύμπτυξης και αφαίρεσης, ένα αριστούργημα στην ιστορία των κόμικ.

Το έργο απαγορεύτηκε στην Αργεντινή από το καθεστώς της στρατιωτικής δικτατορίας (1976-1983), όλα τα αντίτυπα κατασχέθηκαν, και μάλιστα καταστράφηκαν τα πρωτότυπα. Κατά τη διάρκεια της δικτατορίας στην Αργεντινή το να έχει κανείς στην κατοχή του ένα τέτοιο κόμικ μπορούσε να αποβεί επικίνδυνο για τη ζωή του. Ένας από τους δεκάδες χιλιάδες ανθρώπους που εξαφανίστηκαν την περίοδο εκείνη ήταν και ο μεγάλος ανθρωπιστής και συγγραφέας αυτού του έργου Εκτόρ Έστερχελντ, ο οποίος συνελήφθη από τον στρατό το 1977 και εξαφανίστηκε.

Σήμερα, 42 χρόνια μετά, αυτό το ντοκουμέντο της 9ης τέχνης κυκλοφορεί για πρώτη φορά στην Ελλάδα. Η τεχνική των Μπρέτσια, ενώ η αισθητική του βιβλίου και η πολιτική αφήγηση μας δίνουν τη δυνατότητα να σχηματίσουμε μια ακριβή εικόνα για την επαναστατική ουτοπία του καιρού εκείνου, χωρίς όμως να πέφτουν στην παγίδα των υπεραπλουστεύσεων.

Στο Che δεν περιγράφεται μόνο η ζωή του Τσε Γκεβάρα, αλλά και μια εποχή μεγάλων πολιτικών και κοινωνικών ουτοπιών, τότε που το αδύνατο φαινόταν εφικτό.

Η έκδοση περιλαμβάνει Χρονολόγιο για τη ζωή του Τσε Γκεβάρα, καθώς και μια εξαιρετικά ενδιαφέρουσα συνέντευξη με τον σχεδιαστή Ενρίκε Μπρέτσια, τον μόνο εν ζωή συντελεστή του έργου.

Το βιβλίο CHE ανήκει στη σειρά βιβλίων με γενικό τίτλο MAD BOOKS από τις εκδόσεις Οξύ και το Mad.

Παρουσίαση των συντελεστών

Héctor Germán Oesterheld (Εκτόρ Χερμάν Έστερχελντ)
Γεννήθηκε στις 23 Ιουλίου του 1919 στο Μπουένος Άιρες από Γερμανό πατέρα και Βάσκα μητέρα. Όπως ο Αλμπέρτο Μπρέτσια, ήταν επίτιμο μέλος της επονομαζόμενης «Βενετσιάνικης Ομάδας» των Ούγκο Πρατ, Ντίνο Μπατάλια και Μάριο Φαουστινέλι, Ιταλών που ζούσαν στο Μπουένος Άιρες και ήταν σε μεγάλο βαθμό υπεύθυνοι για τη χρυσή εποχή των κόμικ στην Αργεντινή. Το 1957, ο Έστερχελντ έγραψε το Ernie Pike (μεταξύ άλλων για τον Ούγκο Πρατ). Η αναγνώριση ήλθε το 1958 με το El Eternauta (σε σχέδια του Φρανσίσκο Σολάνο Λόπες). Με τα έργα του Mort Cinder, La vida del Ché και τις συνέχειες του El Eternauta η δουλειά του απέκτησε πολιτική χροιά. Μετά το πραξικόπημα, ο Έστερχελντ έγινε μέλος της ομάδας ανταρτών Λος Μοντονέρος. Συνελήφθη από τον στρατό το 1977 και κατόπιν εξαφανίστηκε, ενώ λίγο αργότερα την ίδια μοίρα είχαν και οι τέσσερις κόρες του με τους συζύγους τους. Εικάζεται ότι εκτελέστηκε το 1978.
Ως σεναριογράφος, ο Έστερχελντ δούλεψε με πολλούς μεγάλους σχεδιαστές: τον Ούγκο Πρατ, τον Αλμπέρτο Μπρέτσια, τον Ντίνο Μπατάλια, τον Φρανσίσκο Σολάνο Λόπες και άλλους. Σήμερα θεωρείται ο μεγαλύτερος Λατινοαμερικάνος συγγραφέας κόμικ του 20ού αιώνα.

Alberto Breccia (Αλμπέρτο Μπρέτσια)
Θεωρείται ένας από τους μεγαλύτερους σχεδιαστές κόμικ της Λατινικής Αμερικής. Γεννήθηκε στις 15 Απριλίου 1919 στο Μοντεβίδεο της Ουρουγουάης και το 1922 μετακόμισε με τους γονείς του στο Μπουένος Άιρες. Τα πρώτα κόμικ του είχαν έντονες επιρροές από το έργο του Αμερικανού Μίλτον Κάνιφ. Ο Ούγκο Πρατ τον ενθάρρυνε να διαμορφώσει το δικό του προσωπικό ύφος. Αργότερα ίδρυσαν μαζί την Escuela Panamericana de Arte. Το 1958 έγινε γνωστός με το έργο του Sherlock Time. Ακολούθησαν τα Mort Cinder (1962) και El Eternauta (1969).
Ο σεναριογράφος Εκτόρ Έστερχελντ και ο Αλμπέρτο Μπρέτσια συνδύασαν το φανταστικό με την κοινωνική κριτική σε σκοτεινές μπαλάντες του δρόμου, στις οποίες ο Μπρέτσια άφησε να φανεί η προτίμησή του στο γκροτέσκο. Μετά το πραξικόπημα, ο Μπρέτσια έγινε πιο προσεκτικός και εικονογράφησε κυρίως ιστορίες τρόμου των Έντγκαρ Άλαν Πόε, Λάβκραφτ και των αδελφών Γκριμ. Τη δεκαετία του 1980 κυκλοφόρησε το Perramus (σε σενάριο του Χουάν Σαστουρέν), που θεωρείται το μεγαλύτερό του έργο: μια σκληρή σάτιρα για τις δικτατορίες της Λατινικής Αμερικής και ταυτόχρονα ένας φόρος τιμής στη λαϊκή κουλτούρα της ηπείρου. Μέχρι τον θάνατό του ο Μπρέτσια πειραματιζόταν με το ύφος, την τεχνική και τα χρώματα και άφησε πίσω του ένα εξαιρετικά πολύπλευρο και δυνατό έργο.
Ο Αλμπέρτο Μπρέτσια πέθανε στις 10 Νοεμβρίου 1993 στο Μπουένος Άιρες.

Enrique Breccia (Ενρίκε Μπρέτσια)
Γεννήθηκε το 1945 στο Μπουένος Άιρες. Η επιρροή του πατέρα του, Αλμπέρτο Μπρέτσια, υπήρξε έντονη. Όπως και οι αδελφές του Πατρίσια και Κριστίνα, ο Ενρίκε αποφάσισε νωρίς να ακολουθήσει καριέρα εικονογράφου και σχεδιαστή κόμικ. Εικονογράφησε μια σειρά μυθιστορημάτων για λογαριασμό ενός εκδοτικού οίκου της Αργεντινής και το 1968 κυκλοφόρησε η πρώτη του σημαντική δουλειά σε κόμικ, το La vida del Ché, στο οποίο συνεργάστηκε με τον πατέρα του.
Το 1972 άρχισε μια οκταετής συνεργασία με τον βρετανικό εκδοτικό οίκο Fleetway. Ο Μπρέτσια, χρησιμοποιώντας ψευδώνυμο, ήταν υπεύθυνος για τη σειρά Spy 13. Στην περίοδο εκείνη ανήκουν η δική του εκδοχή του θρύλου του Till Eulenspiegel (ήρωας του γερμανικού φολκλόρ) και ορισμένες σύντομες ιστορίες με πρωταγωνιστή τον πιο δημοφιλή ήρωα του Μπρέτσια, Αλβάρ Μαγιόρ.
Τις δεκαετίες του 1980 και 1990 ο Μπρέτσια σχεδίασε πολλές σύντομες ιστορίες, καθώς και τα El cazador del tiempo (1984) και El Sueñero (1985), που γνώρισαν μεγάλη επιτυχία. Το 2000 αρχίζει η συνεργασία του με την αμερικανική Marvel και την DC. Μπορούμε να δούμε το έργο του στα κόμικ X-Force, Uncanny X-Men, Legion Worlds, Batman: Gotham Knights και Swamp Thing. Το 2004 εικονογράφησε για λογαριασμό της DC το graphic novel Lovecraft.