Κύπρος : Σπάνιο δείγμα της τέχνης του 6ου αιώνα τα ψηφιδωτά της Παναγίας Κανακαριάς

«Τα ψηφιδωτά της Παναγίας Κανακαριάς, που αποτελούν σπάνιο δείγμα της τέχνης του 6ου αιώνα μ.Χ., είναι πάρα πολύ ταλαιπωρημένα, διότι δέχθηκαν αρκετές καταπονήσεις και αρκετές επεμβάσεις» τονίζει ο δρ Ελευθέριος Χαραλάμπους, συντηρητής αρχαιολογικών ευρημάτων στο Τμήμα Αρχαιοτήτων Κύπρου.

Ο δρ Χαραλάμπους, ο οποίος είναι επικεφαλής της ομάδας συντήρησης, μιλά πρώτη φορά για την αποκατάσταση των επαναπατρισθέντων ψηφιδωτών της Κανακαριάς, τα οποία, όπως τονίζει, «είναι μοναδικά και ίσως από τα σημαντικότερα εντοίχια ψηφιδωτά της Κύπρου».

Ο δρ Χαραλάμπους αποκαλύπτει στο ΑΠΕ-ΜΠΕ ότι η αποτοίχιση των ψηφιδωτών έγινε, αφού στερεώθηκαν στην επιφάνειά τους πανιά και βενζινόκολλα. «Τα μεταλλικά στοιχεία που χρησιμοποιήθηκαν λειτούργησαν σαν μαχαίρια και μοχλοί για να αποσπάσουν τα ψηφιδωτά» τονίζει.

Ο ναός της Παναγίας Κανακαριάς, στο χωριό Λυθράγκωμη της Καρπασίας, στο κατεχόμενο τμήμα της Κύπρου, είναι μια από τις πιο κραυγαλέες περιπτώσεις σύλησης της χριστιανικής πολιτιστικής κληρονομιάς της Κύπρου.

Τα απαράμιλλης τέχνης εντοίχια ψηφιδωτά αποτοιχίστηκαν μεταξύ 1978-1979 από τον τούρκο αρχαιοκάπηλο Αϊντίν Ντικμέν.

Ο ναός της Παναγίας Κανακαριάς στην πρώτη του μορφή ήταν μοναστηριακός, σπάνιο δείγμα της τέχνης του 6ου αιώνα. Ανήκει στον τύπο της βασιλικής με τρούλο. Σύμφωνα με τους βυζαντινολόγους, η κεντρική αψίδα του είναι το μόνο τμήμα που σώζεται από την ξυλόστεγη βασιλική του 5ου αιώνα. Η βασιλική αυτή καταστράφηκε τον 7ο αιώνα κατά τη διάρκεια των αραβικών επιδρομών. Ο ναός ξαναχτίστηκε πρώτα ως ξυλόστεγος και έπειτα ως καμαροσκεπής. Σε μεταγενέστερο στάδιο, σύμφωνα με το Τμήμα Αρχαιοτήτων της Κύπρου, προστέθηκε στο κτίσμα ασπιδόμορφος τρούλος πάνω από το Ιερό Βήμα, ενώ κατά το 12ο αιώνα προστέθηκε τρούλος στο κεντρικό κλίτος.